"Jej stosunek nie był obojętny". Ekspert o związkach Elżbiety II z Polską

Pierwsze związki Elżbiety II z Polską pojawiły się przed wojną II wojną światową, kiedy uczestniczyła w pewnym spotkaniu politycznym. - To przykład naturalnego przygotowywania jej do pełnienia obowiązków i poznawania ludzi, z którym być może spotykałaby się już w momencie, kiedy byłaby królową - rozpoczyna prof. Rafał Habielski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego.

W kwietniu 1939 roku w Wielkiej Brytanii pojawił się nasz minister spraw zagranicznych Józef Beck. Powodem było podpisanie układu gwarancyjnego z Wielką Brytanią. - Beck został zaproszony do Pałacu Buckingham, aby spotkać się z królem Jerzym VI, któremu towarzyszyła 13-letnia księżniczka Elżbieta - wyjaśnia ekspert Jedynki.

Gen. Sikorski i prezydent Raczkiewicz

Podczas wystąpienia w Sejmie królowa Elżbieta II wspominała o kontaktach Jerzego VI z gen. Władysławem Sikorskim, którego określiła nawet przyjacielem ojca. Król znał również prezydenta Władysława Raczkiewicza.

- W czerwcu 1940 roku, na zaproszenie rządu brytyjskiego, a więc Winstona Churchilla, do Wielkiej Brytanii po klęsce Francji przyjechał prezydent Władysław Raczkiewicz. W jakimś stopniu był odpowiednikiem króla, tzn. osobą pełniącą rolę głowy państwa - mówi prof. Rafał Habielski.

Jerzy VI przywitał polskiego prezydenta na stacji Paddington. - Ta obecność na dworcu ma dwojaki charakter. To nie jest tylko kurtuazja i wymóg protokołu, ale to także podkreślenie wagi, jaką wówczas Polska miała dla Wielkiej Brytanii - tłumaczy gość Jedynki.

Chodzi m.in. o polskich lotników. Elżbieta II mówiła o ich bohaterskich czynach polskich lotników: "Kto wie, czy płomień wolności nie zostałby zduszony, gdyby w tamtych dniach nie stała przy nas Polska". - Waga tej pomocy była pamiętana dlatego, że Wielka Brytania znajdowała się w strasznym czasie. Tych kilkuset pilotów było realną pomocą, która będzie pamiętana - słyszymy.

Wielka Brytania żegna królową Elżbietę II, która zasiadała na tronie ponad 70 lat. - Zniknął jeden z symboli łączących poprzednią epokę z tą współczesną - mówi w @RadiowaJedynka dr Bartłomiej Toszek z Uniwersytetu Szczecińskiego. https://t.co/AsqWJVmUpd

— Jedynka – Program 1 Polskiego Radia (@RadiowaJedynka) September 19, 2022

Spotkania z Janem Pawłem II i Lechem Kaczyńskim

Elżbieta II w 1996 roku zdecydowanie poparła wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i do NATO. To był bardzo własny głos.

Poza tym królowa spotkała się kilkukrotnie z Janem Pawłem II. - To była na pewno reakcja na politykę otwarcia Jana Pawła II. Pamiętajmy przy tym, że królowa brytyjska, tak jak poprzednicy i następcy, była głową Kościoła anglikańskiego - zauważa prof. Rafał Habielski.

Elżbieta II spotykała się także z polskimi władzami. Ostatnia wizyta polskiego prezydenta z małżonką miała miejsce w listopadzie 2006 roku, kiedy Lech Kaczyński został przyjęty na prywatnej audiencji w Pałacu Buckingham. - Mamy prawo powiedzieć, że ten stosunek do Polski nie był obojętny - przyznaje prof. Rafał Habielski.

Czytaj także:

• Pożegnanie królowej Elżbiety II. "Była symbolem i człowiekiem obowiązku"
• Elżbieta II w archiwach Radia Wolne Europa

Ponadto w audycji:

Monarchia a Wspólnota Narodów za czasów panowania królowej Elżbiety II. Czym jest Wspólnota Narodów i co ją czeka po śmierci brytyjskiej królowej? Gość: prof. Michał Leśniewski - Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego.

***