Polskie Radio
Section05
historia Polski

"Biała odwaga". Co jest prawdą, a co fikcją w filmie o Goralenvolk?

"Biała odwaga" to film, który jeszcze przed premierą wywoływał spore kontrowersje. Od obrazu odciął się Instytut Pamięci Narodowej, którego pracownik – doktor Dawid Golik – miał początkowo pełnić funkcję konsultanta historycznego scenariusza. Marcin Koszałka podjął w swoim dziele trudny temat postaw mieszkańców Podhala podczas II wojny światowej, a zwłaszcza budzącą do dziś emocje sprawę Goralenvolku – kolaboracji części górali z niemieckim okupantem. Kto był pierwowzorem postaci braci Zawratów? Czego Niemcy szukali w Tybecie? Co naprawdę stało się z przywódcami Goralenvolku? 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski II wojna światowa górale Marcin Koszałka

Z Małopolski na Mazowsze. O tym, jak Warszawa stała się stolicą Polski

18 marca 1596 roku król Polski Zygmunt III Waza zadecydował o przeniesieniu stolicy z Krakowa do Warszawy. Ponieważ postanowienie władcy nie zostało poparte żadnym aktem prawnym, przez kolejne stulecia małopolska aglomeracja wciąż pozostawała jednak oficjalnym miastem stołecznym Rzeczpospolitej. Warszawa natomiast była określana mianem "Miasta Rezydencjonalnego Jego Królewskiej Mości". 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski król Warszawa Kraków królowie Polski

Antoni Lange. Zapomniany poeta i wielbiciel Dalekiego Wschodu

17 marca 1929 roku w Warszawie zmarł Antoni Lange. Był twórcą wszechstronnym: pisał m.in. wiersze i eseje, a także zajmował się tłumaczeniami. W swoich utworach chętnie odwoływał się do religii i filozofii Orientu, pełnymi garściami czerpał również z wielu nurtów artystycznych. Jednym z jego najważniejszych dzieł jest powieść "Miranda", w której można znaleźć nawiązania do okultyzmu oraz literatury staroindyjskiej. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA poezja literatura Bolesław Leśmian KSIĄŻKA

"Jedyne takie miejsce". Podziemne Miasto na wyspie Wolin w Świnoujściu

Kilometrowej długości tunele pod wydmami, tajny obiekt zimnej wojny, czyli militarna atrakcja Świnoujścia. To stąd polscy generałowie mieli dowodzić atakiem jednostek LWP na Danię, północne tereny RFN i Beneluks. Niewiele brakowało, aby w XXI wieku ten kompleks został wysadzony. Uratowali go pasjonaci. Pięć wielkich schronów połączonych kilometrem korytarzy tworzy Podziemne Miasto na wyspie Wolin. 
Zobacz więcej na temat:  Wolin Roman Czejarek Świnoujście Piotr Piwowarczyk Ryszard Teterycz Adam Jakubowski historia Polski Uznam Borne Sulinowo Legnica zimna wojna Wojciech Jaruzelski Ryszard Kukliński Józef Szaniawski

"To nadzwyczajne, szalone, ale genialne!". Prapremiera "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego

– To był wstrząs dla publiczności nie tylko krakowskiej, ale w ogóle polskiej. Po tej premierze teatr polski już nie był taki sam – mówił historyk teatru Rafał Węgrzyniak. 16 marca 1901 roku po raz pierwszy w historii wystawiono "Wesele" Wyspiańskiego.
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Wyspiański Wesele HISTORIA historia Polski TEATR premiera Kraków Teatr im. Juliusza Słowackiego Bronowice dramat literatura spektakl

"Cud nad Wisłą". Arcydzieło przedwojennej kinematografii patriotycznej

16 marca 1921 roku odbyła się premiera jednego z pierwszych polskich przebojów kinowych - "Cudu nad Wisłą" w reżyserii Ryszarda Bolesławskiego. Film ilustruje epizody wojny polsko-bolszewickiej, która toczyła się od 1919 do 1921 roku. Tytuł natomiast nawiązuje do rozegranej w sierpniu 1920 roku słynnej Bitwy Warszawskiej, nazywanej również "Cudem nad Wisłą".
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA FILM kino reżyser II Rzeczpospolita patriotyzm wojna 1920 bitwa warszawska

Za pomoc Żydom zapłacili życiem. Rocznica zamordowania rodziny Baranków

81 lat temu, 15 marca 1943 roku, w Siedliskach w Małopolsce Niemcy wymordowali rodzinę Baranków i czterech ukrywanych przez nich Żydów. Ofiarami zbrodni byli mężczyźni z rodziny Godfridów z Miechowa - ojciec i synowie oraz rodzina polskich rolników: Łucja i Wincenty Barankowie, ich synowie Henryk i Tadeusz, a także teściowa Katarzyna Baranek.
Zobacz więcej na temat:  sprawiedliwi wśród narodów świata II wojna światowa Żydzi historia Polski

Historia hrabiny Stadnickiej: archiwalny reportaż "Przystanek przy bocznej ulicy" [POSŁUCHAJ]

Adam Wielowieyski – autor "Przystanku przy bocznej ulicy" – to legenda radiowego reportażu, dziennikarz przez wiele lat związany z Polskim Radiem. Swoją drogę radiową rozpoczął w Rozgłośni Regionalnej Polskiego Radia w Zielonej Górze w 1954 roku. W 1965 roku rozpoczął pracę w Radiu Wrocław. Następnie był przystanek w Radiu Białystok i równocześnie w Telewizji Polskiej. Aż w końcu w 1975 związał się z Polskim Radiem w Warszawie, najpierw pracując w Programie IV w Naczelnej Redakcji Reportaży Literackich, którą potem kierował. Ostatnim miejscem jego pracy była Redakcja Reportażu Programu 1 PR.
Zobacz więcej na temat:  Trójka Adam Wielowieyski reportaż Łukasz Szwed Grażyna Wielowieyska Wrocław STYL ŻYCIA historia Polski pr poleca