Polskie Radio
Section05

historia Polski

Audioserial "Znachor". Trzy twarze filmowego profesora Rafała Wilczura

Polskie Radio przygotowało nowy audioserial na podstawie słynnej powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Książka ta to wymarzony materiał na adaptację. Zresztą z początku miała być filmem. Autor napisał "Znachora" jako scenariusz, ale ten został odrzucony. Wtedy przerobił tekst na powieść i zainteresowanie nagle powróciło. W ekspresowym tempie powstała książkowo-filmowa trylogia o losach profesora Rafała Wilczura. Dziełem tym Mostowicz po raz kolejny potwierdził swój status supergwiazdy przedwojennej literatury.
Zobacz więcej na temat:  Tadeusz Dołęga-Mostowicz ekranizacja literatura film polski kino książki KSIĄŻKA netflix

Choinka, ułani i stajenka. Bożonarodzeniowe pocztówki

Zwyczaj wysyłania świątecznych kartek z życzeniami upowszechnił się na ziemiach polskich wraz z początkiem XX wieku. Ówczesne pocztówki trochę różniły się jednak od tych współczesnych - rzadko można było na nich spotkać Świętego Mikołaja, królowały natomiast sceny biblijne, ilustracje przedstawiające zimowe zabawy i obrazki nawiązujące do historii Polski. 
Zobacz więcej na temat:  poczta Henryk Sienkiewicz Boże Narodzenie choinka Wigilia msn21-historia

Bóg się rodzi, niech żyje król! Koronacje w Boże Narodzenie

Wybór Bożego Narodzenia na dzień koronacji nie był przypadkowy. Po raz pierwszy z tej symboliki nawiązującej do narodzin nowej epoki skorzystał Karol Wielki, który koronował się na cesarza rzymskiego. Zwyczaj ten towarzyszył m.in. władcom Polski, królowi jerozolimskiemu oraz wikińskiemu szwagrowi Bolesława Chrobrego.
Zobacz więcej na temat:  Boże Narodzenie średniowiecze koronacja Europa królowie Polski Piastowie

Boże Narodzenie w ZSRS. Wzruszające wspomnienia Polaków

- Mama zaczęła "Lulajże, Jezuniu" i tak wszyscy śpiewaliśmy, a tata ciągle wychodził. Ja, mając te 12 lat, myślałam, że może po prezent jakiś dla nas, ale on chyba płakał. Mama też płakała, a ja zastanawiałam się "dlaczego?", przecież była cała miska kartofli - tak Wigilię Bożego Narodzenia na zesłaniu wspominała w audycji Polskiego Radia Sybiraczka, która jako dziecko spędziła pięć lat w głębi Rosji.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Syberia ZSRR Związek Radziecki sowieckie obozy pracy magazyn 2022/2023

Pięć powodów, by w święta nie oglądać filmów o Kevinie (i jeden, żeby to zrobić)

Historie i postacie rodem z kreskówki, z bohaterem, któremu trudno współczuć, i rodziną, której nie da się polubić, a do tego mnóstwo motywów nieczytelnych dla współczesnego młodego widza... A jednak filmy o Kevinie to wciąż wielkie przeboje świątecznego kina familijnego. Co jest nie tak z tymi produkcjami i dlaczego mimo wszystko cieszą się popularnością?
Zobacz więcej na temat:  komedia USA Boże Narodzenie święta kino telewizja polsat

Protesty przeciw zmianom w konstytucji PRL z 1975 roku

50 lat temu, 5 grudnia 1975 r., grupa intelektualistów wystosowała do władz memoriał, w którym sprzeciwiała się nowelizacji konstytucji PRL. Miały to być zapisy o trwałym i nienaruszalnym sojuszu z ZSRR, przewodniej roli PZPR i socjalistycznym charakterze państwa oraz o uzależnieniu stosunku władz wobec obywateli od spełniania przez nich obowiązków wobec państwa. Zmiany te szły wbrew dopiero co podpisanym w Helsinkach przez władze PRL ustaleniom Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. "List 59" był jednocześnie symboliczną zapowiedzią powstania zorganizowanej i jawnej opozycji antykomunistycznej w Polsce.   
Zobacz więcej na temat:  PRL komunizm

Franz Stangl. Zbrodniarz schwytany przez "łowcę nazistów"

Franz Stangl, komendant niemieckich nazistowskich obozów zagłady w Treblince i Sobiborze, został skazany na karę dożywotniego więzienia 22 grudnia 1970 roku. Jeden z największych zbrodniarzy wojennych przez blisko dwadzieścia lat ukrywał się w Brazylii. Udało się go zatrzymać dzięki zaangażowaniu słynnego "łowcy nazistów" - Szymona Wiesenthala. 
Zobacz więcej na temat:  historia Europy HISTORIA nazizm III Rzesza niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne zbrodnie wojenne II wojna światowa

Symcha Ratajzer-Rotem. Bohater powstania w getcie warszawskim

Wśród ocalonych przez niego osób był ostatni przywódca powstania w getcie warszawskim Marek Edelman. 22 grudnia 2018 roku zmarł Symcha Ratajzer-Rotem, pseud. Kazik - łącznik Żydowskiej Organizacji Bojowej. To on w maju 1943 roku ewakuował z płonącego getta kilkunastu bojowników ŻOB.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Europy powstanie w getcie II wojna światowa III Rzesza Holokaust Żydzi śmierć nazizm niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Niemcy

Marszałek Józef Piłsudski na Maderze

Na swój najdłuższy w ciągu sprawowania funkcji publicznych urlop Marszałek wybrał się na atlantycką wyspę. Na Maderę przybył 21 grudnia 1930 roku. Odpoczywał tam w towarzystwie atrakcyjnej młodej lekarki. Ale sielanka nie trwała długo - Piłsudski wrócił z urlopu 23 marca 1931, a epilog podróży okazał się tragiczny.
Zobacz więcej na temat:  Józef Piłsudski Madera II RP wakacje urlop Portugalia II Rzeczpospolita Dwudziestolecie międzywojenne

Kmicic wysadza Kolubrynę. To wydarzyło się naprawdę

W „Potopie” Henryka Sienkiewicza jednym z najbardziej zapamiętanych epizodów obrony Jasnej Góry jest brawurowy wypad Andrzeja Kmicica, zakończony zniszczeniem szwedzkich dział. Scena ta na trwałe zapisała się w polskiej wyobraźni, choć jej bohater nigdy nie istniał. Wydarzenia opisane w powieści na prawdę miały miejsce – w grudniu 1655 roku, to nie literacki bohater, lecz rzeczywiści obrońcy klasztoru podjęli się tego niezwykłego wyczynu, który doprowadził do odstąpienia wojsk szwedzkich od oblężenia Jasnej Góry.
Zobacz więcej na temat:  potop szwedzki Jasna Góra wojna Henryk Sienkiewicz

"Nie pragnąłem stanowisk". Historia życia Wiesława Chrzanowskiego

- Uważam, że najciekawsze moje czasy, nie mówiąc o wojnie, to był okres "Solidarności", bo wtedy byłem czynny ponad wyobrażalne możliwości. Funkcje, stanowiska to nie jest taka atrakcyjna rzecz - mówił w audycji Polskiego Radia Wiesław Chrzanowski, związany z środowiskiem narodowym żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, represjonowany w okresie stalinizmu, członek opozycji demokratycznej, prawnik, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, polityk III RP.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Wiesław Chrzanowski II RP II wojna światowa Powstanie Warszawskie PRL Młodzież Wszechpolska Kościół katolicki