Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

historia Polski

Tajna skrytka na Saskiej Kępie. Pod podłogą odkryto archiwum z czasów okupacji

Podczas remontu niezamieszkanego lokalu komunalnego w zabytkowej kamienicy na warszawskiej Saskiej Kępie robotnicy natrafili pod podłogą na konspiracyjną skrytkę. W środku znajdowały się dokumenty z okresu II wojny światowej – w tym materiały wytworzone w Komendzie Głównej Armii Krajowej. O odkryciu poinformował Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, a informacja natychmiast obiegła media. Zobacz więcej na temat:  społeczeństwo KULTURA Warszawa

Powstanie listopadowe 1830–1831: od Nocy Listopadowej do Wielkiej Emigracji

195 lat temu, w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku, w Warszawie wybuchło powstanie listopadowe – największy polski zryw niepodległościowy XIX wieku. Przez blisko jedenaście miesięcy około 140–150 tysięcy Polaków stanęło do walki z Imperium Rosyjskim – wówczas największą potęgą militarną Europy. Choć militarnie zakończyło się klęską, zaważyło na losach Królestwa Polskiego, doprowadziło do Wielkiej Emigracji i na trwałe ukształtowało polską pamięć historyczną. Zobacz więcej na temat:  powstanie listopadowe KULTURA

"Dobra literatura jest sztuką pamięci". Paweł Huelle o życiu i pisaniu

Prozaik, poeta, dramatopisarz i krytyk literacki, znany przede wszystkim z powieści "Weiser Dawidek", zmarł 27 listopada 2023 roku w Gdańsku, mieście, z którym związany był przez całe życie i które było jednym z głównych tematów jego twórczości. Jako gość Polskiego Radia Paweł Huelle chętnie dzielił się ze słuchaczami refleksjami o literaturze i wspomnieniami ze swojego życia. Zapraszamy do wysłuchania rozmów z pisarzem. Zobacz więcej na temat:  Paweł Huelle literatura książki Gdańsk Żydzi Niemcy Kaszuby

Seria "Poczet Władców Polski". Nowa odsłona historii kraju w 42 tomach

To dzieło wprost monumentalne: monografie dla badaczy, zaangażowanych czytelników i nie tylko. Państwowy Instytut Wydawniczy zapowiedział, że do 2032 roku wyda wszystkie z 42 tomów biografii polskich władców. Wśród nich znaleźli się zarówno Ci bardzo znani, jak i mniej rozpoznawalne nazwiska. O szczegółach opowiedzieli w Dwójce doktor Łukasz Michalski, dyrektor PIW i Michał Karpowicz, redaktor. Zobacz więcej na temat:  władcy Polski Dwójka Wacław Holewiński Bolesław Chrobry KULTURA

Konrad Brandel. Fotograf, wynalazca, ojciec fotoreportażu

187 lat temu przyszedł na świat jeden z najwybitniejszych artystów historii polskiej i światowej fotografii. Konrad Brandel jako pierwszy człowiek wykonał zdjęcie z lecącego balonu, był prekursorem fotografii medycznej i twórcą słynnej panoramy Warszawy. W latach 80. XIX wieku wynalazł rewolucyjny aparat ręczny, dzięki któremu rozpowszechnił fotografię amatorską oraz uwiecznił sceny z życia codziennego mieszkańców Warszawy i innych miast. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA fotografia aparat fotograficzny Warszawa zdjęcia wynalazcy

Wpis Jad Waszem o Polsce. "Zadziwiający brak wrażliwości"

Wpis Instytutu Jad Waszem sugerujący, że to Polska jest krajem, w którym wprowadzono obowiązek noszenia opasek z gwiazdą Dawida dla Żydów, zszokował opinię publiczną i wywołał reakcję polskich polityków i instytucji. - Zadziwiający jest ten brak wrażliwości, brak wyobraźni. Trzeba zadać pytanie: czy to jest celowe czy nie? - powiedział w Polskim Radiu 24 Marcin Terlik z portalu Onet.  Zobacz więcej na temat:  POLSKA Yad Vashem Żydzi

Yad Vashem koryguje kontrowersyjny wpis. Ostra reakcja Polski na błędne przedstawienie historii

Instytut Yad Vashem, jedna z najważniejszych światowych instytucji zajmujących się dokumentowaniem historii Zagłady, znalazł się w centrum międzynarodowej dyskusji po publikacji wpisu w mediach społecznościowych, który – zdaniem polskich władz i ekspertów – fałszował i zniekształcał kontekst historyczny II wojny światowej. Sprawa wywołała natychmiastową reakcję strony polskiej, doprowadzając do oficjalnej korekty wpisu. Zobacz więcej na temat:  Yad Vashem Żydzi II wojna światowa Ministerstwo Spraw Zagranicznych okupacja niemiecka

Jaremianka. Artystka, która "sama była awangardą"

- Była na pewno kobietą wyzwoloną. Ubierała się szokująco, chodziła w spodniach, uwielbiała ekscentryczne kapelusze i z dość dużą swobodą traktowała mężczyzn - tak o wyjątkowej artystce, rzeźbiarce, malarce i działaczce społecznej mówiła Magdalena Merta, prowadząca radiową audycję "Polki". Dziś wspominamy 117. rocznicę urodzin Marii Jaremy, zwanej Jaremianką. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA malarstwo rzeźba TEATR SZTUKA II RP PRL Xawery Dunikowski

"Nie umiałem czytać ani pisać, a już znałem nuty"

23 listopada 2025 roku wspominamy 92. rocznicę urodzin Krzysztofa Pendereckiego - kompozytora, dyrygenta, pedagoga, jednego z najbardziej cenionych na całym świecie twórców muzyki. Ten "wielki odkrywca dźwięków" zmarł w 2020 roku. Pozostały po nim dzieła, które zmieniały myślenie o muzyce zarówno w XX, jak i w XXI wieku. Zobacz więcej na temat:  KULTURA Krzysztof Penderecki MUZYKA muzyka współczesna kompozytor kompozycja komponowanie dyrygent awangarda religia opera Dębica Kraków Elżbieta Penderecka Aleksander Laskowski Joanna Wnuk-Nazarowa Lech Wałęsa Jan Paweł II Stefan Wyszyński Grudzień 1970 Stocznia Gdańska II wojna światowa Artur Malawski Stanisław Wiechowicz Dwudziestolecie międzywojenne PRL II Rzeczpospolita

"Astronauci". "Gruby pan" zamawia u Lema lot w kosmos

– Kiedy pisałem tę powieść, nie wierzyłem, że loty kosmiczne staną się rzeczywistością jeszcze za mojego życia. Pisałem bajkę, fantazjowałem na temat czegoś, co może się zdarzyć za sto lub za pięćdziesiąt lat – mówił o "Astronautach" Stanisław Lem w 1965 roku. Zobacz więcej na temat:  Stanisław Lem historia PRL HISTORIA literatura KSIĄŻKA książki pisarz fantastyka science-fiction Wenus planety planeta podróże

Generał Józef Dwernicki. Bohater spod Stoczka

Był utalentowanym wojskowym, który po raz pierwszy wsławił się męstwem podczas wojen napoleońskich. Do jego największych osiągnięć należy jednak zwycięskie starcie podczas powstania listopadowego. Wygrana ta miała wielkie znaczenie symboliczne - nie tylko podniosła Polaków na duchu, lecz także pokazała Rosjanom, że nie należy lekceważyć przeciwnika.  Zobacz więcej na temat:  HISTORIA powstanie listopadowe Napoleon_Bonaparte