Był rok 1826, 16 letni Fryderyk ukończył Liceum Warszawskie i wraz z matką i dwiema siostrami wyjechał do sławnego wówczas kurortu REINERZ BAD (Duszniki-Zdrój).
Dwa tygodnie już piję serwantkę i wody tutejsze – pisał Fryderyk do przyjaciela - i niby jak mówią mam trochę lepiej wyglądać(..) Chodzę po górach, któremi Reinerz otoczon, często zachwycony widokiem tutejszych dolin, z niechęcią złażę czasem na czworakach …”
Spacery, wędrówki po pięknej okolicy jednak mu nie wystarczały, bo cierpiał z powodu braku dobrego instrumentu. Ale mimo to zgodził się wystąpić z dwoma dobroczynnymi koncertami, aby wspomóc osierocone dzieci. O tym geście młodziutkiego Fryderyka Chopina pisała lokalna i wrocławska prasa, nie zapomnieli mieszkańcy Reinerz Bad umieszczając na ścianie w Kurhausie, gdzie Fryderyk wystąpił, pamiątkową tablicę, zaś Wiktor Magnus z Warszawy, z zawodu leśnik, miłośnik muzyki Chopina, ufundował pomnik z błękitnego granitu ozdobiony medalionem z podobizną kompozytora i napisem: Fryderykowi Chopinowi, który w Dusznikach w r.1826 swą sztukę prawdziwą i wysoką kulturę, szlachetny duszy charakter w zaraniu młodości okazał, pomnik ten w r. 1897, ku wiecznej rzeczy pamięci za pozwoleniem władz miejskich, własnym kosztem Polak Polakowi wystawił .
To właśnie ten obelisk znaleźli tuż po II wojnie światowej Ignacy Potocki i Wojciech Dzieduszycki. Nastąpiło ponowne jego osłonięcie, a 25 i 26 sierpnia 1946 roku podczas koncertów uświetniających uroczystość wystąpili Zofia Rabcewiczowa i Henryk Sztompka. To właśnie ich recitale chopinowskie dały początek Festiwalowi, który w tym roku obchodzi jubileusz 80 lecia.
Urokliwy Kurhaus, gdzie występował młodziutki Fryderyk Chopin nazywany dziś Dworkiem Chopina gościł od 1946 roku tysiące artystów, przede wszystkim pianistów z całego świata, ale także śpiewaków, skrzypków, wiolonczelistów, czy zespoły jazzowe. Odbywały się koncerty symfoniczne w Sali za muszlą , zamkniętej od czasu wielkiej powodzi w 1998r. Festiwal uzupełniały spotkania, wykłady i plenerowe koncerty.
Początkowo programy wypełniały tylko utwory Chopina ale od lat 60 tych artyści wykonują dzieła z szerokiego repertuaru pianistycznego od baroku po muzykę XXI wieku nie zapominając oczywiście o muzyce patrona Festiwalu, a także Feliksa Mendelssona Bartholdyego, który bywał w Dusznikach-Zdroju u rodziny (w Blachowni) i tak jak Chopin w 1823 roku wystąpił tutaj z koncertem dobroczynnym.
Podczas każdego Festiwalu występowali zwycięzcy i laureaci Konkursów Chopinowskich w Warszawie m.in. Halina Czerny Stefańska, Bella Dawidowicz, Adam Harasiewicz, Garrick Ohlsson, Dang Thai Son, Kevin Kenner, Yundi Li, Julianna Avdeeva, Seong Jin Cho i Bruce Liu.
Dzięki Tadeuszowi Strugale, dyrektorowi artystycznemu w latach 1975-1985 Festiwal zyskał rangę międzynarodową, w 1990 roku z inicjatywy ówczesnego dyrektora Jerzego Swobody powstała Fundacja Międzynarodowych Festiwali Chopinowskich w Dusznikach-Zdroju, której prezesem został związany z Festiwalem od 1972 roku , znakomity menadżer, Andrzej Merkur (zmarły w 2018 r.). Od tamtej pory Fundacja gromadzi środki i promuje Festiwal.
Od 1993 roku dyrektorem artystycznym jest PIOTR PALECZNY. Dzięki niemu festiwal stał się prawdziwym forum pianistycznym, bo oprócz koncertów, odbywają się kursy mistrzowskie dla polskich pianistów, a lekcji udzielają profesorowie najlepszych uczelni muzycznych z całego świata. Piotr Paleczny w młodości, jako laureat VIII Konkursu Chopinowskiego występował z recitalami, jako dyrektor bardzo rzadko, np. w roku chopinowskim 2010, zagrał oba koncerty Chopina z Orkiestrą Filharmonii Wrocławskiej pod batutą Marka Pijarowskiego było to wielkie, niezapomniane wydarzenie.
Podczas pierwszych swoich Festiwali Piotr Paleczny zapraszał pianistów reprezentujących np. szkołę francuską, rosyjską czy hiszpańską po czym przyjął zasadę, że obok sławnych pianistów takich Jak Grigorij Sokołow, Arcadi Volodos, Nelson Freire czy Cristna Ortiz na estradzie w Dworku grają triumfatorzy kolejnych edycji najważniejszy konkursów pianistycznych odbywających się: w Moskwie, Paryżu, Leeds, Brukseli, Genewie, Tel Awiwie i Fort Worth im.V. Cliburna w Teksasie, mamy więc każdego roku przegląd światowej młodej pianistyki.
Jubileuszowa edycja
W tym roku 80 Festiwal 1 sierpnia zainauguruje MIKHAIL PLETNEV, jeden z najwybitniejszych artystów naszych czasów, zwycięzca Międzynarodowego Konkursu im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie (1978). Wykona oba Koncerty fortepianowe Fryderyka Chopina z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej w Warszawie pod batutą Pawła Kapuły a zakończą Festiwal: KATE LIU i ERIC LU, laureaci XVII Konkursu Chopinowskiego, ulubieńcy festiwalowej publiczności, grając utwory patrona Festiwalu.
W recitalem wystąpi uznawany za jednego z najwybitniejszych muzyków swojego pokolenia PIOTR ANDERSZEWSKI , który wykona dzieła Johannesa Brahmsa i Béli Bartóka. Dzieła Chopina m.in. Sonatę h-moll oraz Karnawał Schumanna wykona GABRIELA MONTERO, laureatka III nagrody XIII Konkursu Chopinowskiego w Warszawie, artystka słynąca ze znakomitych improwizacji, które zafunduje również słuchaczom Dworku Chopina.
KRZYSZTOF JABŁOŃSKI laureat III nagrody XI Konkursu Chopinowskiego w Warszawie (1985) wykona recital chopinowski podobnie jak BORIS GILTBURG triumfator na Konkursie im. Królowej Elżbiety w Brukseli (2013) .
Już w drugim dniu festiwalu wystąpi triumfator Konkursu Pianistycznego im. Vana Cliburna, (zakończył się 7 go czerwca): Aristo SHAM urodzony w Hongkongu, nauki pobierał w Londynie, jest laureatem wielu konkursów. Gdy miał 12 lat został jednym z bohaterów dokumentalnego serialu Najwięksi muzyczni geniusze świata, emitowanego w brytyjskiej telewizji. Dzięki Piotrowi Palecznemu poznaliśmy go już w 2019 roku bo wystąpił na 74 Festiwalu w Dusznikach -Zdroju. Teraz przyjeżdża jako triumfator jednego z najważniejszych konkursów świata i wykona kompozycje Bacha, Chopina i Beethovena.
Młodsze pokolenie pianistów reprezentować też będzie KEVIN CHEN ( zwycięzca m. in. w konkursach w Tel Awiwie, Genewie, czy Budapeszcie). MANAMI SUZUKI, triumfatorka ubiegłorocznego Konkurs w Hamamatsu,. Zagrają też laureaci ostatniego Konkursu Chopinowskiego (2021): AIMI KOBAYASHI I KYOHEI SORITA . Wystąpi i też PHILIPP LYNOV (triumfator m. in. Międzynarodowego Konkursu im I. J .Paderewskiego w Bydgoszczy (2019). Zagrają też polscy młodzi artyści, biorący udział w najbliższym Konkursie Chopinowskim w Warszawie: Krzysztof Wierciński i Mateusz Dubiel.
Nie zbraknie oczywiście kameralistyki, 8 sierpnia, w przedostatnim dniu festiwalu po południu dzieła kameralne Chopina zagrają: wiolonczelista – MARCIN ZDUNIK i pianista SZYMON NEHRING. Wieczorem natomiast czeka nas recital wokalny znakomitej, występującej na najważniejszych scenach OLGI PASIECZNIK , która wraz z NATALIĄ PASIECZNIK wykona pieśni m.in. Chopina, Szymanowskiego, a także ukraińskich kompozytorów.
Lekcje podczas 24 Mistrzowskiego Kursu prowadzą w tym roku będą profesorowie:
RONAN O HORA i CLAUDIO MARTINEZ-MEHNER.
80 Międzynarodowy Festiwal Chopinowski w Dusznikach-Zdroju odbędzie się w dniach 1-9 sierpnia.
