Zwycięska walka o Monte Cassino. Pamięć, którą trzeba zachować

Walki o Monte Cassino były jednymi z najtrudniejszych w czasie II wojny światowej. Zginęło w nich 54 tys. żołnierzy alianckich, w tym niemal tysiąc Polaków. 18 maja 1944 roku na ruinach benedyktyńskiego klasztoru na szczycie Monte Cassino załopotała biało-czerwona flaga, a w samo południe nieżyjący już plutonowy Emil Czech zagrał hejnał mariacki.

Córka generała Andersa – Anna Maria Anders – w audycji "Leniwe przedpołudnie" wspominała 25. rocznicę bitwy. – Pamiętam ojca w 25. rocznicę bitwy. Był wtedy dość schorowany i wydawało się, że nie dojedzie na tę uroczystość. Mówił zawsze to samo, że chodziło o walkę o wolność. Tata zmarł w 1970 roku, gdy wolność dla Polski wciąż nie była przewidywana. Wydawało się, że może uda się to w przyszłości – mówiła gość Anny Popek.

– Tata zawsze mówił o Rosji i o tym, że nie można jej ufać. Dodał, że jej cień padł na cały świat. Myślę, że dobrze widzimy to również obecnie – zaznaczyła. – Dopiero w tym roku, po dwóch latach, będziemy mogli prawdziwie uczcić rocznicę bitwy, już 78. Samo miasteczko i okoliczne miejscowości są już pełne. Na uroczystości przyjedzie wiele delegacji – powiedziała w Trójce córka generała, ambasador Polski w Rzymie. 

75. rocznica bitwy o Monte Cassino. Przemówienie gen. Władysława Andersa / Polskie Radio

Czytaj także:

• 52 lata temu zmarł gen. Władysław Anders, twórca i dowódca 2 Korpusu Polskiego w Związku Radzieckim
• Pomnik niedźwiedzia Wojtka na Monte Cassino

Generał Anders 

Generał Władysław Anders był wybitnym wojskowym, podczas wojny obronnej 1939 roku więźniem sowieckim, dowódcą Polskiej Armii na Wschodzie, przemianowanej w 1943 roku na 2 Korpus Polski. Ten wsławił się między innymi walkami o Monte Cassino we Włoszech.

Przez lata konsekwentnie domagał się ujawnienia prawdy o zbrodni katyńskiej. Tworząc armię w ZSRR, prowadził poszukiwania polskich oficerów więzionych wcześniej w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, jak się później okazało - ofiar NKWD. Sowieci unikali odpowiedzi na pytania o zaginionych i utrudniali polskie działania.

Walka z kłamstwem katyńskim

Po wojnie na emigracji generał Anders nadal walczył z kłamstwem katyńskim, a także uczestniczył w kampanii na rzecz uwolnienia Polaków przebywających w łagrach sowieckich. Władysław Anders pozostał na uchodźstwie w Londynie. Komunistyczne władze pozbawiły go polskiego obywatelstwa i stopnia generała. Na emigracji cieszył się wielkim szacunkiem rodaków. Był przeciwnikiem porządku jałtańskiego narzuconego ojczyźnie. Potępiał próby kompromisu z komunistami, co podkreślał w licznych wystąpieniach. Z myślą o wolnej Polsce, publikując w 1949 roku wspomnienia wojenne, generał Władysław Anders zatytułował je "Bez ostatniego rozdziału".

Posłuchaj

49:32

Zwycięska walka o Monte Casino. Pamięć, którą trzeba zachować (Leniwe przedpołudnie/Trójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

W dniu rozmowy, 15 maja, przypada też trzecia rocznica odsłonięcia pomnika niedźwiedzia Wojtka. Na Monte Cassino Anna Maria Anders, córka generała, odsłoniła pomnik niedźwiedzia - maskotki 2 Korpusu Polskiego. Zwierzę przeszło z żołnierzami cały szlak bojowy.

Generał Anders. Bardziej ojciec niż bohater (Dwójka) / Polskie Radio

Polskie Radio przygotowało specjalny serwis tematyczny poświęcony pamięci generała Andersa i 2 Korpusu Polskiego. Z materiałami historycznymi możesz zapoznać się >>> TUTAJ <<<

***

Audycja: Leniwe przedpołudnie
Autorka audycji: Anna Popek
Data emisji: 15.05.2022
Godzina emisji: 11.09

IAR/PR24/zch