Sarajewo 1914 - punkt zapalny Wielkiej Wojny

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2014 18:54
Sobotę poświęcimy jednemu z najtragiczniejszych wydarzeń w historii świata. Wydarzeniem dnia będzie transmisja okolicznościowego koncertu z Vijećnicy, zabytkowej siedziby władz miejskich Sarajewa.
Vijećnica, czyli Biblioteka Narodowa w Sarajewie, znajduje się tuż obok miejsca, w którym został zastrzelony arcyksiążę Ferdynand
Vijećnica, czyli Biblioteka Narodowa w Sarajewie, znajduje się tuż obok miejsca, w którym został zastrzelony arcyksiążę FerdynandFoto: Arman Dz./Wikimedia/CC

28 czerwca 1914 r. w Sarajewie Gawriło Princip zastrzelił arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga i jego żonę Zofię Chotek. Wydarzenie stało się iskrą zapalną wojny, która wkrótce rozlała się na całą Europę. Pomimo początkowego entuzjazmu państw sprzymierzonych w dwóch zwalczających się blokach, wynikającego z wiary w szybkie osiągnięcie celów politycznych, walki trwały aż cztery lata i doprowadziły do śmierci milionów ludzi. Jednocześnie w wyniku I wojny światowej upadło mocarstwo Austro-Węgier, zaś władzę w Rosji przejęli bolszewicy. Swoją szansę podczas zawieruchy wojennej wykorzystali Polacy, którzy po ponad 100 latach niewoli odzyskali niepodległość.

>>>Zobacz serwis historyczny Polskiego Radia<<<

Wszystkie te wydarzenia wspominać będziemy 28 czerwca (sobota), w 100. rocznicę zamachu na arcyksięcia Ferdynanda w Sarajewie.

W "Klubie Ludzi Ciekawych Wszystkiego" Hanna Maria Giza rozmawiała ze swoimi gośćmi o tym, jak doszło do wybuchu Wielkiej Wojny.

W "Letnim Festiwalu Muzycznym" wysłuchaliśmy transmisji koncertu z Sarajewa, gdzie w Vijećnicy, zabytkowej siedzibie władz miejskich Sarajewa, wystąpił Chór Opery Narodowej w Sarajewie i Orkiestra Wiener Philharmoniker pod dyrekcją Franza Welsera-Mösta.

Tuż przed transmisją przedstawiliśmy reportaż Joanny Szwedowskiej i Katarzyny Nowak o sarajewskiej Vijećnicy. Obiekt zaprojektował Aleksander Wittek - austriacki architekt i mistrz szachowy z 1892 roku, a następnie przebudował Ćiril Iveković w formach neomauretańskich. Po II wojnie światowej mieściła się tutaj Biblioteka Narodowa, która została zbombardowana w 1992 roku. Spłonęło wtedy 90 proc. ksiąg i manuskryptów, a budynek przez wiele lat stał zrujnowany. Odbudowa biblioteki trwała długo. Wreszcie, w setną rocznicę wybuchu I wojny światowej rekonstrukcja budynku została ukończona.

Po godz. 20.00 przedstawimy słuchowisko "Zagubieni w historii" wg "Sławy i chwały” Jarosława Iwaszkiewicza, którego akcja obejmuje okres od przedednia I wojny światowej do 1947. Reżyseria: Janusz Kukuła, realizator Andrzej Złomski, adaptacja: Bogumiła Prządka, wyst. m.in. Krzysztof Kołbasiuk, Emilian Kamiński, Małgorzata Pieńkowska, Magdalena Zawadzka.
Na koniec dnia zapraszamy na audycję "Sarajewo 1914 – Postscpriptum", w której Krzysztof Dziuba przedstawi utwory w różny sposób nawiązujące do wydarzeń sprzed 100 lat. Usłyszmy:  Adagio z X Symfonii Gustava Mahlera; wyk. Orkiestra Symfoniczna Radia Bawarskiego, dyr. Rafael Kubelik; Koncert na gitarę i orkiestrę "Vanishing Landscapes” Vuka Kulenovica; wyk. Apostolos Paraskevas – gitara, Landscapes Chamber Ensemble, dyr. Gojko Damjanic; Mostar Suada Bushnaqa, wyk. Randal Pierce – akordeon

bch/jp

Zobacz więcej na temat: I wojna światowa
Czytaj także

Traktat wersalski. Powrót Polski na mapę Europy

Ostatnia aktualizacja: 18.01.2024 05:55
105 lat temu, 18 stycznia 1919 roku, rozpoczęła się konferencja pokojowa w paryskim Wersalu, kończąca I wojnę światową. Układ na niej zawarty ustalił nowy porządek terytorialny w Europie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

I wojna światowa miała trwać trzy tygodnie

Ostatnia aktualizacja: 09.02.2014 19:00
– Zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda był dla Austrii świetnym pretekstem, by w krótkim czasie - jak zakładano - rozwiązać problem z Serbią – mówił w Dwójce historyk prof. Andrzej Chwalba, autor książki "Samobójstwo Europy. Wielka wojna 1914-1918".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Koniec "belle époque", początek Wielkiej Wojny

Ostatnia aktualizacja: 25.06.2014 12:06
Lata od zakończenia wojny francusko-pruskiej w 1871 roku do wybuchu I wojny światowej były czasem rozkwitu i postępu technicznego w Europie. Dlaczego zatem wybuchła wojna, skoro mieszkańcy Starego Kontynentu nauczyli się korzystać z dobrodziejstw pokoju?
rozwiń zwiń