Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05
Dorota Truszczak

"Gedania wręcz wybuchła polskością". Klub, który wspierali Polacy z Wolnego Miasta Gdańska

Wolne Miasto Gdańsk było istniejącym w okresie międzywojennym autonomicznym miastem-państwem, znajdującym się pod ochroną Ligi Narodów. Mieszkało tam 20-35 tysięcy Polaków, czyli mniej więcej 10 proc. ludności tego miasta. Czym dla nich był Klub Sportowy Gedania, który powstał w Wolnym Mieście Gdańsku 15 września 1922 roku? Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak historia Polski Gdańsk

"Gwiazda Polski" - mało znana historia polskich badań kosmicznych

W 1937 roku, z inicjatywy znanego polskiego fizyka, prof. Mieczysława Wolfkego, zrodził się pomysł zorganizowania w Polsce stratosferycznego balonowego lotu załogowego. Jego celem sportowym miała być próba pobicia rekordu wysokości ustanowionego 11 listopada 1935 roku przez amerykańskiego pilota kpt. Alberta Williama Stevensa, który wzleciał na ponad 22 tys. m ponad powierzchnię ziemi. Plan Polaków przewidywał osiągnięcie nowym balonem wysokości 30 tys. m. Ale czy chodziło tylko o rywalizację sportową? Zobacz więcej na temat:  kosmos NAUKA Dorota Truszczak

Wojna krymska i "odwilż posewastopolska"

W połowie 1856 roku do Warszawy przyjechał nowy car Aleksander II. Podczas spotkania z delegacją szlachty i duchowieństwa powiedział: "Żadnych marzeń, panowie… Pomyślność Polski polega na zupełnym zjednoczeniu się z innymi narodami mojego państwa". Władca Rosji wygłosił te słowa po wielkiej przegranej Imperium w wojnie krymskiej, z którą nadzieje na wolność Rzeczypospolitej wiązali polscy działacze polityczni. Wojnie wypowiedzianej ojcu Aleksandra II - Mikołajowi I przez Turcję w październiku 1853 roku, konflikcie zakończonym już przez nowego cara w marcu 1856 roku. Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak

"Manifestacja patriotyzmu polskiego". Prof. Żaryn o pogrzebie Romana Dmowskiego

83 lata temu zmarł Roman Dmowski, jeden z ojców niepodległości Polski i współzałożyciel Narodowej Demokracji. Podczas uroczystości pogrzebowych żegnały go setki tysięcy Polaków. - Ta wielka manifestacja patriotyzmu polskiego okazała się ważna w drodze do niezwykłej mobilizacji, która nastąpiła 1 września 1939 roku i w późniejszych latach, gdy istniało Polskie Państwo Podziemne - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Jan Żaryn. Zobacz więcej na temat:  historia Polski Dorota Truszczak Jan Żaryn II wojna światowa Stronnictwo Narodowe Roman Dmowski

Jak wyglądały święta Bożego Narodzenia polskich żołnierzy - jeńców wojennych?

Odnalezione w starej kanapie dzienniki kapitana Zdzisława Koziołkowskiego przywracają naszej pamięci obraz świąt Bożego Narodzenia polskich żołnierzy - jeńców wojennych, którzy trafili do niemieckiej niewoli podczas II wojny światowej. Dzienniki trafiły do Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych i w ramach akcji "Ocalone pamiątki, zachowana pamięć" przejdą konserwację i zostaną zachowane dla przyszłych pokoleń. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA II wojna światowa Dorota Truszczak

Od Kościuszki do Szeli. Dlaczego doszło do rabacji galicyjskiej?

Lepsza "szczera słowiańska" Rosja niż "podstępny germański" biurokrata [minister spraw zagranicznych i kanclerz Austrii książę Klemens] Metternich - tymi słowami zareagował na rzeź galicyjską roku 1846 konserwatysta - margrabia Aleksander Wielopolski. Podczas wydarzeń nazywanych też rabacją galicyjską chłopi podburzani przez Austriaków dokonali wielu krwawych mordów, napadając na dwory szlacheckie i niektóre kościoły.  Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak HISTORIA

Od Kościuszki do Szeli. Dlaczego doszło do rabacji galicyjskiej?

Lepsza "szczera słowiańska" Rosja niż "podstępny germański" biurokrata [minister spraw zagranicznych i kanclerz Austrii książę Klemens] Metternicha - tymi słowami zareagował na rzeź galicyjską roku 1846 konserwatysta Aleksander Wielopolski. Podczas tych wydarzeń, nazywanych też rabacją galicyjską, chłopi podburzani przez Austriaków dokonali wielu krwawych mordów, napadając na dwory szlacheckie i niektóre kościoły.  Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak

Historia konspiracyjnej Organizacji Ziem Zachodnich "Ojczyzna"

23 stycznia 1940 roku Ignacy Jan Paderewski na pierwszym posiedzeniu Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w Paryżu - symbolicznego parlamentu na obczyźnie - obejmując funkcję przewodniczącego Rady, wygłosił patriotyczne przemówienie. Miało ono być inspiracją dla księdza Józefa Prądzyńskiego do nadania nazwy "Ojczyzna" organizacji konspiracyjnej o charakterze narodowym.  Zobacz więcej na temat:  ojczyzna HISTORIA II wojna światowa Wielkopolska historia Polski Polskie Państwo Podziemne Jan Żaryn Dorota Truszczak Poznań

Polskie drogi do wyzwolenia spod opresji Rosji, Prus, Austrii w latach 1831-1846

Kiedy i gdzie pojawiły się centra popowstaniowej konspiracji patriotycznej na ziemiach byłej Rzeczpospolitej? Kto je organizował? Do kogo i do czego się odwoływały? Jak się zmieniały konspiracje? Jaką rolę odegrali w nich działacze emigracyjni, a jaką np. duchowni? Jak wielu konspiratorów i z jakim skutkiem podejmowało działania partyzanckie z bronią w ręku w latach 1831-1846?  Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak HISTORIA powstanie listopadowe Powstanie Styczniowe