Auschwitz
Section02

Dzień Pamięci o Zagładzie Romów

Polskie Radio
Bożena Sarnowska 16.01.2015
Deportacja Romów z niemieckiego miasta Asperg (22.05.1940)
Deportacja Romów z niemieckiego miasta Asperg (22.05.1940), foto: Bundesarchiv/Wikimedia

- W lipcu 1943 roku wszedłem na ten blok i odsłoniłem kotarę, która była zawieszona pomiędzy piecem a ścianą. Odór baraku uderzył we mnie jak grom. Wybiegłem stamtąd, krzycząc: Ja tu nie chcę być! – tak zapamiętał obóz dla Cyganów w KL Auschwitz, polski więzień, sanitariusz Kazimierz Lisiak.

W nocy z 2/3 sierpnia 1944 Niemcy zgładzili w komorach gazowych obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau blisko 3 tys. romskich dzieci, kobiet i mężczyzn. Szacuje się, że w obozie poniosło śmierć ok. 20 tys. Romów deportowanych tu z 14 krajów świata.
W 1993 roku na terenie KL Auschwitz-Birkenau odbyły się uroczystości upamiętniające tragiczny los Romów podczas II wojny światowej. Relację z obchodów przygotowali Marta i Adam Szostkiewicz z Sekcji Polskiej BBC.  
Wśród przybyłych na uroczystości był Karl Stoike z Austrii – mówił Adam Szostkiewicz. - Oddalił się na chwilę i pod ocalałym z cygańskiego baraku kominem położył krzyż, spleciony z drutu kolczastego. A potem prastarym cygańskim zwyczajem uczcił pamięć swych najbliższych, jedząc i pijąc na symbolicznym grobie. Karl Stoike jako jedyny z rodziny przeżył piekło obozu.
”Pragnę wypowiedzieć słowa chrześcijańskiej solidarności z całą społecznością Romów, która tak boleśnie doświadczana w latach II wojny światowej, niestety także dziś pada ofiarą uprzedzeń i aktów nietolerancji czy wręcz jawnej dyskryminacji, a ma przecież niezaprzeczalne prawo do godnego miejsca w życiu społecznym i do własnej tożsamości społeczno-kulturalnej” – napisał w liście do zgromadzonych Jan Paweł II.
Jego słowa adresowane do Romów na całym świecie odczytał ordynariusz  żywiecki, ks. biskup Tadeusz Rakoczy.


Szacuje się, że podczas II wojny światowej zginęło ok. 250 tys. Romów.

29 lipca 2011 Sejm RP uchwalił 2 sierpnia Dniem Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti. Honorowy patronat nad pierwszymi obchodami święta objął prezydent Polski Bronisław Komorowski.
bs