Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Gwiazdy polskiego tanga

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2018 13:00
Tango nie było pierwszym tańcem, który wprowadził Europę w taneczny szał. Wcześniej siłę taką miały czeska polka czy walce angielskie i wiedeńskie. Tango jednak w wyjątkowy sposób podbiło serca Europejczyków, a zwłaszcza Polaków.
Audio
Mieczysław Fogg podczas spaceru po Warszawie w 1961 roku
Mieczysław Fogg podczas spaceru po Warszawie w 1961 rokuFoto: PAP/Cezary Langda

Pionierami polskiej muzyki tango byli wodewilowi artyści, tacy jak Lucyna Messal, Józef Redo czy młoda Apolonia Chałupiec, później znana jako Pola Negri. Nowoczesny taniec na sceny teatralne i baletowe wprowadził Edward Józef Kuryłło, wybitny tancerz i choreograf. Najciekawsze i najbardziej oryginalne pomysły ze swoich licznych podróży zaadaptował w roku 1913 w Teatrze Nowości.

Pierwszego publicznego odtańczenia tanga na scenie Teatru Nowości dokonali 28 października 1913 roku Messal i Redo, w spektaklu "Targ na dziewczęta".

Inną twarzą polskiego tanga był Jerzy Czaplicki, urodzony w 1902 roku śpiewak, baryton o ciepłej barwie. Od 1931 roku był solistą Opery Warszawskiej. Nagrywał dla legendarnej wytwórni Odeon i choć specjalizował sie w reperutarze poważnym, a muzyką lekką zajmował się dodatkowo, to stanowił najlepszy dowód na to, jak bardzo południowa egzotyka zapisała się w sercach Polaków.

Muzykę taneczną na nowe wody wyprowadził też Tadeusz Faliszewski, wszechstronny śpiewak, niezrównany interpretator i aktywny arysta. W konkursie Polskiego Radia zorganizowanym w 1937 roku, mającym wyłonić najpopularniejszego piosenkarza, zajął trzecie miejsce, po Mieczysławie Foggu i Stefanie Witasie. W repertuarze miał tanga, piosenki liryczne oraz satyryczne, wykonywał też arie operetkowe oraz piosenki pochodzące z rewii i filmów. W czasie wojny zamknięty w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen, po wojnie wyjechał z Polski i już do niej nie wrócił.

Twarzą poslkiej estrady był także Stefan Witas, urodzony w  1908 roku solista operetki, pieśniarz. Jego kariera nabrała rozpędu, gdy w 1932 roku wygrał konkurs młodego śpiewaka. Zaraz potem nagrania z repertuarem belcanto zaproponowała mu wytwornia Columbia, przez co zyskał natychmiastową popularność. Pod psudonimem "Nowita" nagrywał także dla prestiżowej wytwórni Odeon.

Złotą dekadą tanga były lata 1929-1939, a muzyka ta szybko przeniosła się w niższe sfery społeczne. Przejawem tego była twórczość legendarnego "barda stolicy", Stanisława Grzesiuka.
Cezurą dla tanga, jak i dla wielu form życia kulturalnego, był wybuch II wojny światowej. Los tanga ściśle wiązały sie z losami artystów, którzy po 1939 roku znaleźli się w gettach i w obozach koncentracyjnych lub poza granicami kraju. 

***

Tytuł audycji: Historia Polskiego Folku

Prowadzi: Wojciech Ossowski

Data emisji: 5.05, 12.05, 4.08, 11.08, 1.09, 6.10.2018

Godzina emisji: 9.40

at