Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Śląsk

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2018 17:00
Specyfika kultury Śląska wynika z krzyżowania się wpływów polskich, czeskich, niemieckich na tych ziemiach, mimo jednak wielowiekowego oderwania od Polski tych ziem i nakładania się innych tradycji muzycznych, śląska muzyka zachowała słowiański charakter. Jej ważną częścią są pieśni: weselne, miłosne, ballady, pieśni sieroce, służebne, wojenkowe oraz - specyficzne dla śląskiej tradycji muzycznej - pieśni o tematyce górniczej. 
Muzyka Źródeł: Śląsk
Muzyka Źródeł: ŚląskFoto: mat. pras. PR

Muzyka Źródeł vol. 12, Śląsk, Polskie Radio 2013

1. A w niedzielę rano
2. Nie bandzie mnie głowiczka
3. Deszczyczek padał
4. Trojak - taniec
5. Zajączek - taniec
6. Za cztery niedziele
7. Ej, cóż mi to tukej na wesele
8. Marsz pochodowy weselny
9. Pieśni weselne do oczepin
10. Za Rogoźnikiem siedem mil
11. Dziwejcie się wszyszcy ludzie
12. Młoda pani na cepiecek
13. Zetnij Jonek lipka
14. Wyleciała jaskólinka z rana
15. Oberek
16. Jescech nie widziała
17. Polka
18. Przyszedłech tu po śmiergusie
19. Od bucka do bucka
20. Ej, byliśmy bracia
21. Gdy Najświętsza Panienka
22. Ach mój Boże, Gody idą
23. Już nowy rok idzie
24. Ze Zaksyje jadą
25. Szmaciorz
26. Wędrowali sice trzej młodzi
27. Za strzyleckim młyjnom
28. Wędrował młodzieniec
29. Przy Opolu biały kamień
30. Służy Jura we dworze
31. Oberek
32. Ożenił sie wróbelek
33. Znam ja jeden śliczny
34. Jada ja na wojnę
35. Godzineckę spała
36. Już zachodzi
37. Grozik
38. Mietlarz
39. Żegnał się ojciec górnik
40. Bili się górniki
41. Szewiec, gąsior

Nagrania znajdujące się na płycie pochodzą z lat 1971-1998, z dwóch części Śląska: Opolskiego (miejscowości Smolarnia, Racławiczki, Dziedzice, Dziergowice) i Górnego (Piekary Śląskie, Grodziec, Życice, Mierzęcice, Myszków, Rogoźnik).
Odmienność kulturowa Śląska, wynikająca z krzyżowania się wpływów polskich, czeskich, niemieckich na tych ziemiach, jest widoczna także w muzyce. Jednak mimo wielowiekowego oderwania od Polski tych ziem i nakładania się innych tradycji muzycznych, śląska muzyka zachowała słowiański charakter. W muzyce widoczne są głębokie związki pieśni śląskiej z polskim repertuarem, a dotyczą nie tylko wątków treściowych, ale ujawniają się także w poetyckiej, melodycznej i metro-rytmicznej strukturze pieśni.
Na płycie dominuje muzyka wokalna, podzielona według cyklu obrzędowego dorocznego i rodzinnego. Wśród pieśni rodzinnych najliczniejszą grupę stanowią pieśni weselne. Wprowadzony został także podział na gatunki według kryterium tekstowego: pieśni miłosne, ballady, pieśni sieroce, służebne, "wojenkowe" oraz - specyficzne dla śląskiej tradycji muzycznej - pieśni o tematyce górniczej. Repertuar pieśniowy Śląska Opolskiego wykonywany jest w przeważającej mierze przez Marię Rogosz, Annę Rogosz, Martę Mechnik i Agnieszkę Różyczkę.
Śląska muzyka instrumentalna została wybrana pod kątem ukazania najbardziej charakterystycznych jej cech. Na płycie znalazły się przykłady tradycyjnych tańców polskich – oberka i polki, jak i specyficznych dla tego regionu zabaw tanecznych, np. mietlorz, szmaciarz, szewiec i gąsior, zajączek i grozik.
Śląską specyfiką są też kapele dęte składające się z trąbek, klarnetów, tub, kornetów i tenorów, których przykłady zostały pokazane w pięciu utworach, pochodzących ze Śląska Opolskiego.

Wyboru materiału i jego opracowania dokonały Maria Baliszewska i Elżbieta Strzelecka.

Zobacz więcej na temat: muzyka tradycyjna