Radiowe Centrum Kultury Ludowej

"Mazurki do wynajęcia" i "Mistrzowie harmonii. Triumf i porażka", Muzyka Odnaleziona

Ostatnia aktualizacja: 06.02.2020 13:23
Laureat trzeciej nagrody w konkursie na Fonogram Źródeł Roku 2010.
Logo Fundacji Muzyka Odnaleziona
Logo Fundacji Muzyka OdnalezionaFoto: mat. pras.

Okładka płyty "Mazurki do wyjanęcia". Okładka płyty "Mazurki do wynajęcia".

Mazurki do wynajęcia

Mazurek, choć pochodzi ze śpiewu, jest przede wszystkim melodią taneczną, poddaną surowemu rygorowi. Trzeba rubatować i ozdabiać, ale spróbuj opóźnić się w tanecznym rytmie! Albo ozdabiać nie tak, jak to tu robiono ? to wygnają z wesela. A nawet można było za to oberwać. Z mazurkami żartów nie było.

Żaden inny taniec nie wzbudzał takiej euforii u tancerzy, transu muzykantów, nie pobudzał do ekspresyjnego śpiewu. Prawie każda wieś miała swoje mazurki (a częściej swoje maniery wykonawcze i warianty), swoiste loga wsi, po których się rozpoznawano. Andrzej Bieńkowski

Lista utworów

1. Ober „Bąk”. Kostrzyń, Radomskie 1984/Katarzyna Murawska (ur. 1914) śpiew
2. Ober „Bąk”. Krzesławice, Radomskie 1984/Franciszek Reguła (ur. 1916) organki
3. Oberek „Bielińskie olszynki”. Antoniów, Radomskie 1986/Jan Karaś (ur. 1917) skrzypce, Jan Babis basy 4-strunowe, Stanisław Rogulski bębenek, śpiew
4. Mazurek „Bąk”. Mikroregion Kajoków, Radomskie 1983/Józef Papis (ur. 1931) skrzypce, Leon Rek basy 4-strunowe, Piotr Gaca bębenek
5. Mazurek „Bąk”. Szydłowiec, Radomskie 1992/Marian Bujak (ur. 1920) skrzypce, Władysław Ołub bębenek
6. Ober ciągły „Bąk”. Rdzuchów, mikroregion Kajoków, Radomskie 1985/Józef Kędzierski (ur. 1913) skrzypce, Stefan Kędzierski basy 4-strunowe, Tadeusz Duda bębenek
7. Ober „Bąk”. Mikroregion Kajoków, Radomskie 2001/Jan Kędzierski (ur. 1928) harmonia 3-rzędowa, 24-basowa, Piotr Gaca skrzypce, Józef Kędzierski baraban
8. Mazurek „A gdzie idziesz kochanko…” („Bąk”). Warszawa 2010/Maciej Żurek (ur. 1979) skrzypce, Marek Ruczko (ur. 1978) bębenek
9. Przyśpiewki kajockie. Mikroregion Kajoków, Radomskie 1982/Marianna Piecyk (ur. 1906)
10. Mazurek. Glina, Rawskie 1980/Kazimierz Meto (ur. 1922) skrzypce, Józef Meto basy 3-strunowe, Władysław Gmaj bębenek, Józefa Sobolewska śpiew
11. Mazurek. Konewka, Rawskie 1981/Józef Szafrański (ur. 1902) skrzypce, Józef Kobacki basy 3-strunowe, Anna Koprek śpiew
12. Basowanie do mazurka i polki. Rawskie 1981/Józef Szafrański basy 3-strunowe, zrobione przez Cabałę ze wsi Gaj ok. 1920 roku
13. Mazurek. Polesie, Łowickie 1981/Konstanty Kędziora (ur. 1916) harmonia 3-rzędowa, 24-basowa, Stanisław Wiercioch skrzypce, Stanisław Domański baraban ze stalką
14. Mazurek. Strzemeszna, Rawskie 1987/Jan Lewandowski (ur. 1919) skrzypce, Stanisław Lewandowski basy 3-strunowe, Władysław Piątkowski bębenek
15. Młócenie cepami. Brogowa, Radomskie 1999
16. Mazurek. Gózd, Radomskie 1982/Jan Rogoliński (ur. 1907) skrzypce, Józef Lament (ur. 1911) bębenek
17. Mazurek. Nieznamierowice, Radomskie 1981/Józef Zaraś (ur. 1928) skrzypce, Józef Porczek harmonia 3-rzędowa, 120-basowa
18. Mazurek kawalerski. Ostałówek, Radomskie 1981/Antoni Wyrwiński (ur. 1921) harmonia pedałowa, Adam Wyrwiński skrzypce, Jan Karczewski baraban, śpiew, Stefania Wyrwińska śpiew
19. Mazurek weselny. Radomskie 2002/Maria Korczyńska (ur. 1937) skrzypce, Zofia Jończyk bębenek
20. Przyśpiewka. Mikroregion Kajoków, Radomskie 2001/Mieczysław Kędzierski śpiew
21. Mazurek „Śpiewak”. Radomskie 1985/Józef Kędzierski skrzypce, Stefan Kędzierski basy 4-strunowe, Tadeusz Duda bębenek
22. Mazurek „Rekrut”. Radomskie 1992/Marian Bujak skrzypce, Władysław Ołób bębenek
23. Przyśpiewki. Radzice Małe, Opoczyńskie 1987/Genowefa Wrzosek (ur. 1914)
24. Oberek ciągły (mazurek). Plec, Radomskie 1989/Stanisław Gibała (ur. 1946) harmonia pedałowa, Walenty Gibała (ur. 1916) skrzypce, Stanisław Kiełbasa bębenek
25. Mazurek. Zakościele, Radomskie 1986/Wacław Rogulski (ur. 1914) skrzypce, Władysław Dembowski (ur. 1909) basy 4-strunowe, Stanisław Zieja (ur. 1931) bębenek
26. Mazurek. Radomskie 1990/Jan Fokt (ur. 1936) harmonia 3-rzędowa, 120-basowa, Stanisław Gidyk (ur. 1930) skrzypce, Jan Fokt dżaz
27. Mazurek. Dęba, Opoczyńskie 1984/Michał Wijata (ur. 1920) skrzypce, Adam Goska (ur. 1909) basy 3-strunowe, Stefan Tomasik bębenek
28. Melodia mazurkowa. Tomaszów Lubelski 1986/Antoni Bednarz (ur. 1928) flet, orkiestra dęta
29. Mazurek „Poszedłem se do wikliny, uciołem se wić”. Dębica, Rzeszowskie 1995/Kazimierz Kantor (ur. 1924) skrzypce prym, śpiew, Stanisław Połeć skrzypce sekund, Piotr Szewczyk skrzypce sekund, Zdzisław Mosur kontrabas
30. Mazurek. Radomskie 2009/Krzysztof Rokiciński (ur. 1956) harmonia 3-rzędowa, 120-basowa, Kazimierz Petrzak saksofon


Okładka płyty "Mistrzowie harmonii. Triumf i porażka". Okładka płyty "Mistrzowie harmonii. Triumf i porażka".

Mistrzowie harmonii. Triumf i porażka

Ta książka z płytą poświęcona jest harmonistom działającym na wsi w Polsce po 1945 roku. Harmoniści i akordeoniści zmienili weselne obyczaje, poszerzyli repertuar, wprowadzili do gry nowe instrumenty. Ceną za to była stopniowa eliminacja tradycyjnej muzyki obrzędowej – mazurków i oberków na rzecz modnych przebojów. Rozpoczął się proces unifikacji muzyki wsi i miasta.

Podstawowy skład kapeli z lat 1950. to harmonia lub akordeon, skrzypce, saksofon lub trąbka i dżaz (prosty zestaw perkusyjny). W latach 1930-1950. byliśmy potęgą w produkcji harmonii, w Polsce działały setki warsztatów produkujących i naprawiających je, dziś zostało kilka. Epoka harmonii już się skończyła. Ale coś się zmienia. Młodziaki nieśmiało próbują uczyć się gry. Jest w tym też odwaga, bo nie tak dawno akordeon lub harmonię nazywano w środowisku młodzieżowym pogardliwie „kaloryfer”. Andrzej Bieńkowski

Lista utworów

1. Mazur od Przystałowic. Radomskie 1981/Stanisław Gaca (ur. 1949) harmonia Radek, 3 rzędy, 120 basów, Piotr Gaca (ur. 1927) skrzypce, Józef Kędzierski (ur. 1939) baraban
2. Polka. Radomskie 1981/Stanisław Gaca harmonia, Piotr Gaca skrzypce, Józef Kędzierski baraban
3. Mazurek „Nie ma to ci nie ma, jak to chłopu na wsi”. Radomskie 1987/Marian Pełka (ur. 1936) harmonia pedałowa Leonardt, 3 rzędy, 24 basy, Stefan Jarosiński (ur. 1922) skrzypce, Stanisław Wlazło (ur. 1912) bębenek
4. Mazurek Bąk. Radomskie 1986/Stanisław Borowiecki (ur. 1925) harmonia Ostrowski, 3 rzędy, 120 basów, Jan Borowiecki (ur. 1931) skrzypce, Józef Borowiecki (ur. 1935) kornet, Stanisław Rataj (ur. 1962) baraban
5 Mazurek drogowy. Radomskie 1981/Antoni Wyrwiński (ur. 1921) harmonia pedałowa, 3 rzędy, 24 basy, Adam Wyrwiński (ur. 1925) skrzypce, Jan Karczewski (ur. 1944) baraban
6. Oberek ciągły. Radomskie 2003/Stanisław Tarnowski (ur. 1941) harmonia Jedynak, 3 rzędy, 24 basy, Adam Tarnowski (ur. 1945) skrzypce, Józef Tarnowski (ur. 1933) dżaz
7. Kujawiak. Radomskie 1984/Władysław Adamus (ur. 1915) harmonia Paulo Soprani (przerobiony akordeon), 3 rzędy, 120 basów, Stanisław Wolski (ur. 1928) skrzypce, Franciszek Reguła (ur. 1916) bębenek
8. Mazurek. Radomskie 1990/Jan Fokt (ur. 1936) harmonia Mecner, 3 rzędy, 120 basów, Stanisław Gidyk (ur. 1930) skrzypce, Jan Fokt (ur. 1951) dżaz
9. Mazurek. Radomskie 1982/Izydor Mroziewicz (ur. 1932) harmonia Radek, 3 rzędy, 24 basy, śpiew, Józef Lament (ur. 1911) skrzypce, Józef Płaskociński (ur. 1925) bębenek
10. Oberek. Pogranicze łęczycko-łowickie 2004/Sławomir Czekalski (ur. 1944) harmonia Sobczyk, 3 rzędy, 120 basów, Zenon Idzikowski (ur. 1939) skrzypce, Franciszek Kowalski (ur. 1950) baraban
11. Polka. Radomskie 1982/Izydor Mroziewicz harmonia Radek, 3 rzędy, 120 basów, Józef Lament skrzypce, Józef Płaskociński bębenek
12. Kujon. Pogranicze łęczycko-łowickie 2004/Sławomir Czekalski harmonia Sobczyk, 3 rzędy, 24 basy, Zenon Idzikowski skrzypce, Franciszek Kowalski baraban
13. Polka. Radomskie 2003/Stanisław Stępniak (ur. 1935) harmonia Radek, 3 rzędy, 24 basy, Augustyn Szymański (ur. 1928) skrzypce, Marian Wochniak bębenek
14. Ober ciągły. Radomskie2003/Stanisław Stępniak harmonia Radek,
Augustyn Szymański skrzypce, Marian Wochniak bębenek
15. Ober ciągły. Radomskie 1991/Józef Żarłok (ur. 1942) harmonia Sawiejko, 3 rzędy, 120 basów, Stanisław Kocon (ur. 1934) skrzypce, Stanisław Żarłok bębenek
16. Kurpiowski Marsz weselny. Kurpie 1988/Edward Stańczyk (ur. 1927) harmonia pedałowa, 3 rzędy, 24 basy, Mieczysław Włodarczyk (ur. 1920) skrzypce, Władysław Gołębiowski (ur. 1924) bębenek
17. Ober śpiewak. Radomskie 1987/Stanisław Ciarkowski (ur. 1931) harmonia, 3 rzędy, 24 basy, Józef Papis (ur. 1931) skrzypce, Józef Kędzierski (ur. 1939) baraban
18. Mazurek. Radomskie 1988/Adolf Żytny (ur. 1926) harmonia Faliszewski, 3 rzędy, 24 basy, Tadeusz Skapczyński (ur. 1930) skrzypce, Wiesław Żytny (ur. 1940) bębenek
19. Oberek. Radomskie 1986/Stanisław Borowiecki harmonia 3 rzędy, 120 basów, Jan Borowiecki skrzypce, Józef Borowiecki kornet, Stanisław Rataj baraban
20. Wiejska polka. Radomskie 2003/Stanisław Tarnowski harmonia, Adam Tarnowski skrzypce, Józef Tarnowski dżaz
21. Oberek od Żelechlina. Rawskie 1998/Wiesław Rochala harmonia Borucki, 3 rzędy, 120 basów, Stanisław Rochala skrzypce, Jan Rochala baraban
22. Oberek ciągły. Radomskie 1981/Józef Porczek (ur. 1955) harmonia Lipiński, 3 rzędy, 120 basów, Józef Zaraś (ur. 1928) skrzypce, Florian Porczek (ur. 1930) baraban
23. Oberek. Radomskie 2004/Andrzej Malik (ur. 1955) harmonia, Stanisław Wiatkowski (ur. 1941) skrzypce, Piotr Kilianek (ur. 1927) bębenek
24. Oberek. Radomskie 1989/Edward Szczepanik (ur. 1927) harmonia Lipiński, 3 rzędy, 80 basów, Józef Wielocha (ur. 1918) skrzypce, Władysław Bartosik bębenek
25. Oberek techniczny. Pogranicze radomsko-opoczyńskie 1984/Władysław Adamus harmonia Paulo Soprani, Stanisław Wolski skrzypce, Franciszek Reguła bębenek
26. Oberek opoczyński „Stary ja se stary”. Opoczyńskie 1991/Franciszek Kowalik (ur. 1942) akordeon, Jan Bielski (ur. 1930) skrzypce, śpiew, Henryk Żak (ur. 1941) skrzypce, Jan Sosnowski (ur. 1939) saksofon, Władysław Szklarczyk baraban
27. Polka. Radomskie 1990/Jan Fokt harmonia, Stefan Gidyk skrzypce, Jan Fokt dżaz
28. Oberek techniczny. Rawskie, koniec lat 1960./Władysław Glanowski (ur. 1906) harmonia swojej produkcji, 3 rzędy, 80 basów
nagranie z archiwum rodziny Władysława Glanowskiego
29. Polka Mazur. Opoczyńskie 1988/Stefan Fornal (ur. 1928) harmonia Miazga, 3 rzędy, 120 basów, Tadeusz Podwysocki (ur. 1926) skrzypce, Stanisław Fornal (ur. 1926) bębenek
30. Mazurek sierocy. Radomskie 2004/Wiesława Gromadzka (ur. 1949) harmonia pedałowa Gembarski, 3 rzędy, 24 basy, śpiew, Stefan Kołaziński (ur. 1923) skrzypce

***

Skład jury Fonogramu Źródeł Roku 2010:

- Małgorzata Małaszko-Stasiewicz: p.o. Dyrektora Programu 2 PR
- Anna Szewczuk - dziennikarz Programu 2 PR
- Anna Szotkowska - dziennikarz Programu 2 PR
- Piotr Kędziorek - kierownik RCKL, Program 2 PR
- Kuba Borysiak - dziennikarz Programu 2 PR

Jury przyznało tytuł Fonogramu Źródeł 2010 roku płycie  „Franciszek Racis. Muzykant” wydanej przez Stowarzyszenie Krusznia;  

Jury pragnie podkreślić, że ten album najpełniej realizuje ideę, która przyświecała organizatorom konkursu na Fonogram Źródeł, polegającą  na zmotywowaniu  lokalnych społeczności do ukazywania swoich tradycji  i twórców, którzy są ich wyrazicielami.

Jury konkursu za kontynuację serii przyznało drugie miejsce albumowi  „Melodie ziemi kujawskiej” wydanemu przez  Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk i Stowarzyszenie Liber Pro Arte.

Oraz trzecie miejsce wydawnictwu  Muzyka Odnaleziona, które w ubiegłym roku wydało dwie płyty: „Mazurki do wynajęcia” i „Mistrzowie harmonii. Triumf i porażka”;

Jury postanowiło przyznać wyróżnienia: za monograficzną dokumentację beskidzkich kapel kapeli Fickowo Pokusa za płytę „Ej, dudosku z dudami” i Instytutowi Europa Karpat za płytę „Kapela Byrtków z Pewli Wlk. w Beskidzie Żywieckim. Jak po niebie chmury…. Monografie Instrumentów Karpackich vol. II/2010”. Jury podkreśla, że wyróżnione płyty mają olbrzymią wartość dokumentu etnomuzycznego, jednak nie posiadają tak ważnego dla prezentacji lokalnych tradycji rzetelnego opisu  i charakterystyki nagrań oraz informacji o wykonawcach i repertuarze, które są wymagane przez regulamin konkursu.

Wyróżnienie przyznano również Stowarzyszeniu Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach za płytę „Ohulki dla Hanulki. Pieśni wiosenne podlaskich i poleskich Białorusinów” dokumentującą reliktowy białorusko- i ukraińskojęzyczny repertuar mieszkańców Podlasia.


Zobacz więcej na temat: Nowa Tradycja