Аб’яднанне «Вера і Традыцыя» атрымала летась 430 тысяч злотых на «прамоцыю і адукацыю ў галіне патрыятычных, нацыянальных і каталіцкіх поглядаў на аснове арганізаваных адкрытых кінапраглядаў і інтэрнэт-праглядаў». Гэта найбольшае фінансаванне сярод 105 бенефіцыяраў праграмы міністэрскіх субсідый – Патрыятычнага фонду міністра культуры Пятра Гліньскага. Выданне Rzeczpospolita вырашыла праверыць, хто стаіць за гэтай невядомай арганізацыяй і чаму яна атрымала такую падтрымку з дзяржаўных сродкаў.
Аб’яднанне «Вера і Традыцыя» падала заяўку на 499 тысяч 900 злотых – максімальная субсідыя 500 000 злотых.
Што высветлілі журналісты? Таварыства «Вера і Традыцыя» не значыцца ў Нацыянальным судовым рэестры (што пацвердзіў Акруговы суд у Варшаве), але гэта т.зв. звычайнае таварыства, зарэгістраванае ў старостве Заходне-Варшаўскай акругі ў Ажарове-Мазавецкім толькі 3 студзеня мінулага года. Праз два месяцы Патрыятычны фонд абвясціў прыём заявак на конкурс (4 сакавіка 2022 года), які можна было падаць да 4 красавіка. 6 чэрвеня мінулага года вынікі абвешчаны.
У заяўцы на рэгістрацыю, якую журналісты знайшлі ў павятовай канцылярыі, таварыства пазначыла сярод мэтаў: «Культываванне традыцыі і гісторыі Польшчы; клопат аб каштоўнасцях лацінскай цывілізацыі, у прыватнасці каталіцкай веры і традыцыі рымскага права; прасоўванне і арганізацыя рэлігійных і сацыяльна-культурных мерапрыемстваў; абарона шырока зразуметых польскіх інтарэсаў у эканамічнай, гістарычнай, этычнай і маральнай сферах; дзейнасць на карысць сямʼі, мацярынства і бацькоўства; стварэнне і аднаўленне санктуарыяў». Меры ўказвалі, сярод іншага: «дзейнасць у сферы інтэрнэту», «арганізацыя разнастайных сходаў, пікетаў», «рэпартажы і відэаролікі». Асацыяцыю прадстаўляе Марыюш Сарол. Хто ён? У інтэрнэце, на YouTube, ёсць кароткі запіс пад назвай «Марыюш Сарол пра свой семінарскі вопыт», з якога можна зрабіць выснову, што ён быў былым семінарыстам або былым святаром.
Адрас абʼяднання, пададзены ў староствах, – вул. Устроньна ў вёсцы Забароўка гміны Лешна. Паводле зямельна-іпатэчнага кадастру і нумара ўчастка журналісты вызначылі, што гэта тэрыторыя забудаванай ворнай і сельскагаспадарчай зямлі. Ні таварыства, ні асоба з прозвішчам Сарол не ўнесены ў зямельны і іпатэчны рэестр. Пра існаванне ў Забароўцы аб’яднання стараста вёскі не чуў.
«Пра дзейнасць па гэтым адрасе я не чуў, яны ніколі са мной не супрацоўнічалі», – распавёў стараста Забароўкі Пётр Сухарскі. Як ён тлумачыць, «ранейшыя ўладальнікі прадалі гэты ўчастак, у апошнім квартале нават плота не было».
У Інстытуце спадчыны нацыянальнай думкі на пытанне журналістаў, чаму было вырашана даць фінансаванне аб’яднанню «Вера і Традыцыя» адказалі агульнымі словамі: «Прыярытэтам былі абʼяднанасць і арыгінальнасць канцэпцыі задання, форма зносін, прафесіяналізм і вопыт людзей, якія ўдзельнічаюць у яго змястоўнай рэалізацыі і выкарыстанні культурнага патэнцыялу, мясцовых сувязяў і стасункаў з іншымі супольнасцямі».
Rzeczpospolita / вх