Праведзены Расіяй ва ўкраінскім Крыме «перапіс насельніцтва» з'яўляецца незаконным і не мае юрыдычных умоў. Мы ніколі не прызнаем вынікі арганізаваных Расіяй выбараў, перапісаў насельніцтва і любых іншых палітычных рашэнняў, якія яна прымае або рэалізуе ў Крыме. У той жа час апублікаваныя акупантамі дадзеныя даюць уяўленне пра кірунак іх дзейнасці, піша Таміла Ташэва, аўтарка выдання Dziennik Gazeta Prawna. Калі прааналізаваць адкрытыя дадзеныя, то можна зразумець, якая дэмаграфічная палітыка праводзіцца, і падумаць аб мерах процідзеяння.
Насельніцтва паўвострава расце. Крэмль ажыццяўляе працэс змены этнічнага складу Крыма шляхам замены мясцовых жыхароў, якія выязджаюць па розных прычынах, на грамадзян Федэрацыі. Іх уласная статыстыка нараджэння і смяротнасці паказвае дэмаграфічны спад: за час часовай акупацыі Крыма там памерлі каля 80 тысяч чалавек, гэта больш, чым нарадзілася. Такім чынам рост насельніцтва паўвострава Крым паказвае, што ўзровень міграцыі на паўвостраў перавышае ўзровень ад'езду і адмоўны баланс нараджальнасці і смяротнасці разам узятых.
Другі момант палітыкі тычыцца змяншэння долі ўкраінцаў і некаторых іншых нацыянальнасцей. Гэта таксама адпавядае палітыцы, накіраванай на выкараненне з Крыма любой ідэнтычнасці, акрамя рускай. Пасьля 2014 году ў Крыме прыпынілі дзейнасьць неляяльных да акупантаў СМІ, амаль цалкам ліквідавалі выкладаньне ўкраінскай мовы. Акупанты робяць усё, каб быць іншай нацыянальнасцю, акрамя рускай, было ўсё больш небяспечна. Дэманстрацыя праўкраінскіх ці нерускіх нацыянальных поглядаў вядзе да пераследу, роўна як і незалежная журналістыка або рэалізацыя свабоды выказвання поглядаў і перакананняў.
Самая масавая хваля выезду з Крыма была ў 2014-2015 гадах, калі паўвостраў пакінулі дзясяткі тысяч людзей. Другая хваля пачалася з новай сілай 24 лютага, пасля пачатку ўварвання ва Украіну.
Цяпер штраф або арышт пагражае за выкананне ўкраінскай песні, за вывешванне або маляванне ўкраінскага сцяга або заявы, што Расія напала на Украіну.
Акрамя таго, прапаганда кажа жыхарам Крыма, што яны рускія і што рускімі быць добра. Нягледзячы на тое, што незаконны «перапіс» праводзіўся ў 2021 годзе, гэта значыць да ўварвання, атмасфера ў Крыме ўжо тады была гнятлівай, і людзям было прасцей прызнацца ў іншай нацыянальнасці, чым заявіць пра сваю, каб не мець непрымных наступстваў. У выпадку з крымскімі татарамі сітуацыя некалькі іншая. Нягледзячы на тое, што яны падвяргаюцца такім жа пераследам, што і ўкраінцы, а часам і больш жорсткім, пра што сведчыць той факт, што яны складаюць большасць палітычных зняволеных у Крыме (111 з 158 чалавек), навязаць ім рускую ідэнтычнасць значна складаней, чым славянскім народам у сувязі з большымі этнічнымі і рэлігійнымі адрозненнямі. Акрамя таго, крымскія татары традыцыйна шматдзетныя, таму нават ва ўмовах цяперашняй акупацыі яны спрабуюць кампенсаваць дэмаграфічныя страты, выкліканыя наступствамі сталінскай дэпартацыі і паўвекавой ссылкі. Колькасць крымскіх татараў па-ранейшаму расце, хоць пасля часовай акупацыі Крыма гэтая тэндэнцыя запаволілася. Рост колькасці рускіх ва ўмовах рэалізацыі палітыкі Крамля таксама было лёгка прадбачыць.
Акупанты ва ўласнай статыстыцы паказваюць амаль 300 тысяч. людзей, якія пакінулі Крым, і не менш за 400 000, якія пераехалі туды. Гэта звесткі толькі наконт афіцыйна зарэгістраваных жыхарах. На думку розных украінскіх экспертаў, рэальныя лічбы могуць быць у два-два з паловай разы большыя. Пэўную ролю адыгрывае і тое, што іншыя славянскія народы, улічваючы палітыку Расіі, даволі часта аддаюць перавагу называць сябе рускімі, каб не падвяргаць сябе і сваіх блізкіх небяспецы. Пра гэта таксама сведчаць той факт, што больш за 10 працэнтаў. Жыхароў Крыма падчас пеарпісу адмовіліся назваць сваю нацыянальнасць. Гэтыя людзі не хочуць адмаўляцца ад сваёй нацыянальнай ідэнтычнасці, але ў той жа час баяцца ці саромеюцца ў гэтым прызнацца. Такія наступствы расійскай палітыкі не знікнуць за адну ноч. Украіне давядзецца мець справу з імі яшчэ доўга пасля таго, як акупанты будуць выкінутыя з Крыма.
вх