Захад павінен разгледзець пытанне аб увядзенні санкцый у дачыненні да членаў урада Грузіі, сцвярджаюць амерыканскі палітолаг, эканаміст і выкладчык Фрэнсіс Фукуяма і кіраўнік аналітычнага цэнтра Economic Policy Research Center Ніно Яўгенідзэ ў аналізе, апублікаваным амерыканскім часопісам Foreign Affairs.
Захад засяроджаны на вайне Расіі ва Украіне і губляе з-пад увагі намаганні Расіі ўзяць пад кантроль іншую краіну – Грузію, кажуць даследчыкі. Яны падкрэсліваюць, што грузіны, як і жыхары многіх іншых краін з былога СССР, больш праеўрапейскія, чым іх улады, і такія настроі ўзмацніліся пасля расійскага ўварвання ў 2008 годзе. Нягледзячы на гэта, кіраўніцтва Грузіі не толькі «не падтрымала Украіну ў абароне ад расійскай агрэсіі і не далучылася да санкцый Захаду, але пачало капіяваць расійскія рэпрэсіі супраць палітычных апанентаў».
Апусканне Тбілісі да аўтарытарызму выклікае яшчэ большую занепакоенасць, таму што яго рухам у асноўным стаў адзін чалавек: мільярдэр Бідзіна Іванішвілі, пішуць аўтары.
Іванішвілі, заснавальнік і былы старшыня папулісцкай і ўсё больш прарасійскай партыі «Грузінская мара», кіруе краінай з нефармальна. На думку даследчыкаў, выкананне крытэрыяў, неабходных для інтэграцыі Грузіі ў ЕС, пагражала б яго кантролю над грузінскімі інстытутамі і ўрадам. «Такім чынам, партыя катэгарычна выступае супраць больш цесных сувязяў з Еўропай на карысць паглыблення ўзаемаразумення з Масквой», – кажуць даследчыкі. Іванішвілі паступова размяшчаў сваіх прыхільнікаў на пасадах у заканадаўчай, судовай і выканаўчай уладзе, выкарыстоўваючы іх для пашырэння ўлады і ўмацавання сувязяў з Масквой.
На думку аўтараў, ЗША і іх саюзнікі павінны падтрымаць дэмакратычную апазіцыю ў Грузіі і прыняць меры супраць Іванішвілі і грузінскіх кампаній, якія дапамагаюць Расіі пазбегнуць санкцый. «Надышоў час для Злучаных Штатаў і іх саюзнікаў увесці санкцыі ў дачыненні да членаў урада Грузіі».
Росквіт «Грузінскай мары», сцвярджаюць даследчыкі, супаў са спробамі Масквы аднавіць уплыў на Грузію і Украіну, калі гэтыя дзяржавы пчалі рух у бок сяброўства ў ЕС і НАТА. Для Масквы гэтыя крокі ўяўлялі прамую пагрозу, і яна вырашыла іх блакаваць любой цаной. Пасля ўварвання ў Грузію ў 2008 годзе і ва ўсходнюю Украіну ў 2014 годзе расійскі ўрад падтрымаў «Грузінскую мару» як інструмент сваёй палітыкі ў Тбілісі.
Фукуяма і Яўгенідзэ адзначаюць, што еўрапейскія лідары занепакоеныя ўсё большай антызаходняй рыторыкай і палітыкай «Грузінскай мары» і сцвярджаюць, што арышт Нікі Гвараміі, прэзідэнта незалежнай медыя-карпарацыі, і асуджэнне былога прэзідэнта Міхаіла Саакашвілі з'яўляюцца спробамі знішчыць шанцы інтэграцыі з Захадам.
Пасля ўварвання ва Украіну Грузія адмовілася падтрымаць заходнія санкцыі і, здаецца, нават дапамагае Крамлю пазбегнуць заходніх абмежаванняў. Украінскія спецслужбы публічна абвінавацілі ўрад Грузіі ў перамовах з Масквой аб кантрабандзе заходніх тавараў у Расію, а ўсплёск грузінскага імпарту з ЕС узмацняе падазрэнні, што Грузія выкарыстоўваецца ў якасці канала для ўхілення ад санкцый, пішуць Фукуяма і Яўгенідзэ, адзначаючы што міністр унутраных спраў Расеі Сяргей Лаўроў публічна пахваліў Тбілісі за тое, што ён не далучыўся да санкцый і супраціўляўся Захаду.
У гэтай сітуацыі ў Грузіі была зроблена спроба прыняць закон аб «замежных агентах уплыву» на ўзор расейскіх узораў, пасля прыняцця якога многія апаненты ўладаў будуць высланыя або арыштаваныя, мяркуюць аўтары тэксту. Закон быў прыняты, гэта таксама выключыла б магчымае сяброўства Грузіі ў Даследчыкі нагадваюць, што вынікам стала серыя масавых дэманстрацый, якія прымусілі ўрад адмовіцца ад спробаў змяніць закон.
ЗША і іх еўрапейскія саюзнікі павінны не дапусціць далейшага спаўзання Грузіі ў расійскі лагер.
Паводле Фукуямы і Яўгенідзэ, грузінскае грамадства магло б пры належнай падтрымцы Захаду супрацьстаяць далейшаму ўмяшанню Масквы. «У рэшце рэшт, грузіны былі першымі ахвярамі расійскага постсавецкага імперыялізму, чые папераджальныя сігналы былі праігнараваныя ў 2008 годзе. На гэты раз да іх перасцярог трэба прыслухацца, калі толькі Захад не хоча дазволіць Расіі цалкам захапіць гэтую дэмакратыю, якая знаходзіцца пад глыбокай пагрозай,» – заключаюць аўтары тэксту.
Dziennik.pl / вх