O odkryciu nieznanej zbiorowej mogiły poinformował w czwartek dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, zastępca prokuratora generalnego prok. Andrzej Pozorski. - Przeprowadzone dotąd czynności doprowadziły do ujawnienia na terenie obecnego parkingu położonego w kompleksie leśnym, przylegającym do miejsca, gdzie funkcjonował obóz Treblinka I, mogiły o wymiarach 4,5 na 3,4 metra, w której znajdują się szczątki ludzkie - poinformował prok. Pozorski.
Dodał przy tym, że szczątki ludzkie specjaliści ujawnili tuż po zdjęciu wierzchniej, ok. 10-15-centymetrowej, warstwy ziemi.
- Głębokość była bardzo płytka, w zasadzie na wysokości korzeni traw i były to pojedyncze szczątki ludzkie, czyli nie w układzie anatomicznym. Naszym celem na tym etapie nie jest doprowadzenie do ekshumacji, ale precyzyjne określenie liczby i wielkość znajdujących się tam jam grobowych - wyjaśnił szef pionu śledczego IPN, dodając też, że to pierwsze tak zaawansowane badania terenu po tym byłym niemieckim obozie.
Łuski, elementy garderoby
Poza szczątkami ludzkimi, które zabezpieczono ze względu na ich płytkie położenie w ziemi, na terenie parkingu ujawniono również łuski od pocisków broni długiej i krótkiej oraz elementy garderoby, m.in. metalową klamrę paska od spodni.
Oględziny - jak podkreślił prok. Pozorski - mają charakter badań powierzchniowych gruntu i są przeprowadzone z udziałem biegłych z zakresu fotogrametrii i systemów informacji przestrzennej, a także archeologii, kryminalistyki, antropologii i medycyny sądowej oraz techników kryminalistycznych Policji. Prokurator zaznaczył też, że poszukiwania na terenie obozu Treblinka I prowadzone są przy udziale przedstawicieli społeczności żydowskiej i romskiej.
Prace międzynarodowego zespołu
Prace pionu śledczego IPN oraz zespołu biegłych z Polski, Austrii, Norwegii i Wielkiej Brytanii mają pozwolić na ustalenie nie tylko miejsc, gdzie znajdują się zbiorowe i pojedyncze mogiły ofiar obozu, ale także miejsc, gdzie odbywały się masowe egzekucje. Prowadzone są w ramach śledztwa Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Szczecinie w sprawie zbrodni z lat 1941-44 na więźniach niemieckiego obozu pracy przymusowej Treblinka I.
Tzw. obozu pracy Treblinka I nie należy mylić z pobliskim obozem zagłady Treblinka II, w którym do czasu jego likwidacji w listopadzie 1943 r. Niemcy zamordowali setki tysięcy Żydów. W obozie pracy Treblinka I Niemcy początkowo przetrzymywali Polaków, później również Żydów, a wśród ofiar zbrodni tam popełnionych byli m.in. więźniowie Pawiaka. Do momentu jego likwidacji pod koniec lipca 1944 r. przeszło przez niego ok. 20 tys. więźniów, z czego ok. 10 tys. zmarło lub zostało rozstrzelanych.
IAR/PAP/dad