Redakcja Polska

Rozpoczęło działalność Centrum Nauki - Radiostacja Transatlantycka

03.02.2020 18:00
W podwarszawskich Starych Babicach odbyła się inauguracja Centrum Nauki - Radiostacja Transatlantycka. Nowa instytucja  kultywuje tradycję międzywojennej największej polskiej stacji nadawczej, która 17 listopada 1923 roku połączyła Polskę z wieloma miejscami na świecie. Podczas inauguracji Transatlantyckiej Radiotelegraficznej Centrali Nadawczej prezydent Stanisław Wojciechowski przesłał depeszę do prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna Calvina Coolidge'a.
Audio
  • Inauguracja Centrum Nauki - Radiostacja Transatlantycka w Starych Babicach. Nowa instytucja kultywuje tradycję międzywojennej największej polskiej stacji nadawczej. Relacja Haliny Ostas [posłuchaj]
Inauguracja Centrum Nauki - Radiostacja Transatlantycka w Starych Babicach
Inauguracja Centrum Nauki - Radiostacja Transatlantycka w Starych BabicachFoto: Anna Tymko

Gala w Domu Kultury w Starych Babicach została objęta Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości. Uczestnikami uroczystości byli między innymi, szef gabinetu politycznego Ministerstwa Obrony Narodowej Łukasz Kudlicki, wicestarosta powiatu warszawskiego-zachodniego Wojciech Białas, a także przedstawiciele sejmiku Województwa Mazowieckiego, samorządu powiatu, rady gminy Stare Babice oraz wójtowie i burmistrzowie reprezentujący okoliczne gminy.

W sali zasiedli również przedstawiciele świata nauki, biznesu, przemysłu i handlu oraz liczne stowarzyszenia i fundacje. Specjalnymi gośćmi była delegacja ze Szwecji, z dyrektor Radiostacji Grimeton, Camillą Lugnet, na czele.

Gala rozpoczęła się od powitania zasiadających gości oraz osób oglądających transmisję na żywo w internecie. Następnie, na scenę został zaproszony wójt gminy Stare Babice Sławomir Sumka, który odczytał dyplom przysłany przez Prezydenta Polski oraz wygłosił przemówienie. Wójt odwołując się do historii, wyraził nadzieję na godną i dostatnią przyszłość mieszkańców gminy Stare Babice oraz zaznaczył jak ważna jest edukacja dzieci. Sławomir Sumka powiedział, że budowa stacji nadawczej była jednym z największych przedsięwzięć technicznych II Rzeczpospolitej. Zaznaczył, że był to na ówczesne czasy bardzo śmiały pomysł okupiony dużym wysiłkiem technicznym i finansowym. Radiostacja dała nie tylko łączność Polski ze światem, ale także przekazywała cenne informacje jak dane finansowe z nowojorskiej giełdy. "Warto o tym mówić i pamiętać " - podkreślił Sławomir Sumka.


Po przemówieniu wójta, nastąpiła projekcja filmu przygotowanego specjalnie na tę okazję. Galę uświetniły również inspirujące wykłady profesorów Jacka Cichockiego – „Od Marconiego do smartfonu. Bardzo która historia”, Przemysława Urbańczyka – „Archeologia współczesności” oraz dyrektor radiostacji Grimeton – „Światowe dziedzictwo o globalnym zasięgu”.

Uczestnicy gali w przewie wydarzenia mieli możliwość podpisania „Deklaracji Aktu Inauguracyjnego”. Pierwsza swój podpis złożyła dyrektor Camilla Lugnet, następnie wójt Sławomir Sumka oraz pozostali goście reprezentujący wiele różnych podmiotów, a także chętne osoby prywatne. W sumie podpisy złożyło 159 osób.

Centrum Nauki - Radiostacja Transatlantycka działa przy babickim domu kultury. W założeniach nowa instytucja ma współpracować z warszawskimi uczelniami: Wojskową Akademią Techniczną i Politechniką Warszawską w celu działalności edukacyjnej i naukowej.

Wójt Gminy Stare Babice liczy, że do miejscowych szkół przyjadą doktoranci z Politechniki Warszawskiej i podczas specjalnych zajęć zaszczepią wśród uczniów zainteresowanie naukami ścisłymi. Wśród pomysłów na działalność Centrum jest także dokumentacja bliźniaczej radiostacji Varberg, która zachowała się w Grimeton w Szwecji.

Podczas całej Gali w korytarzu przed salą widowiskową można było podziwiać wystawę poświęconą Radiostacji Babice, która została przygotowana przez stowarzyszenie Park Kulturowy Transatlantycka Radiotelegraficzna Centrala Nadawcza. Po przerwie, swój koncert zagrała Żeńska Orkiestra Salonowa Polskiej Grupy Górniczej pod dyrekcją Grzegorza Mierzwińskiego. Wydarzenie uświetnił śpiew dwóch wspaniałych wokalistów Vincenta Schirrmachera – tenora Opery Wiedeńskiej oraz Lucyny Jarząbek. Orkiestra specjalnie na tą okazję przygotowała trzy utwory związane z Babicami: polonez a-durr op. 40 Fryderyka Chopina, Prząśniczkę Moniuszki oraz Warszawiankę. Wszystkie trzy utwory stanowiły przedwojenne sygnały wywoławcze Polskiego Radia, które na zagranicę nadawało z Babic. W logo publicznego nadawcy w tym okresie umieszczono wizerunek jednej z wież nadawczych z Babic.

Podczas wojny obronnej 1939 roku walki o radiostację były jednymi z najcięższych. W czasie okupacji hitlerowcy wykorzystywali obiekt do kontaktów z U-bootami, a przed wkroczeniem wojsk sowieckich wysadzili radiostację. Komunistyczne władze Polski nie zdecydowały się na jej odbudowę.

Zapraszamy do wysłuchania audycji Haliny Ostas.

PAP/IAR/ho

Zobacz więcej na temat: Polskie Radio historia Polski