Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego to Oddział Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega, który powstał we wrześniu 2013 roku. Mieści się w zabytkowym budynku dawnego spichlerza dworskiego z 1843 roku przy ul. prof. Stanisława Pawłowskiego 14.
Placówka gromadzi geologiczne okazy siarki rodzimej, dokumentacje techniczne, fragmenty maszyn i urządzeń pracujących niegdyś w głębinowych, odkrywkowych i otworowych kopalniach siarki, a także pamiątki, mundury górnicze oraz fotografie archiwalne. Jej misją jest także dokumentowanie historii wydobycia i przetwórstwa siarki, zarówno w dawnych polskich ośrodkach, jak i w Tarnobrzeskim Zagłębiu Siarkowym.
"Te tradycje są bardzo, bardzo odległe"
- Tworząc muzeum, chcieliśmy - z jednej strony - wszystkim uzmysłowić, że przemysł siarkowy współtworzył współczesną Polskę a z drugiej - Polska jako jedyny na świecie kraj rozpoczęła eksploatację siarki już w XV wieku. Te tradycje są bardzo, bardzo odległe - powiedział w Programie 1 Polskiego Radia dyrektor Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego w Tarnobrzegu dr Adam Wójcik.
Zwiedzający muzeum mogą się dowiedzieć, że pierwszą w historii Polski informację o siarce można znaleźć w... legendzie o smoku wawelskim. Dr Adam Wójcik zwrócił z kolei uwagę, że pierwszym przeznaczeniem siarki, zdrapywanej ze skał wapiennych okalających Kraków, było lecznictwo - tworzono z niej lekarstwa. - Pewnie wówczas się zorientowano, że siarka w małej ilości pomaga, a w dużej szkodzi - stwierdził.
A co wspólnego ma siarka z bitwą pod Grunwaldem z 1410 roku? - Pod Grunwaldem po raz pierwszy zagrzmiały armaty, do których potrzebna była siarka - proch strzelniczy był produkowany właśnie z siarki. Po bitwie, poproszono króla Władysława Jagiełłę o oficjalne pozwolenie, wydanie przywileju, na budowę kopalni - wskazał dr Wójcik. Taki akt prawny został wydany w 1415 roku.
Kontynuując temat ciekawostek historycznych, zapytaliśmy: co siarka ma wspólnego z przeniesieniem stolicy Polski? - Stolicę z Krakowa do Warszawy przeniósł Zygmunt III Waza. Jego sekretarz, Michał Sędziwój, był lekarzem i chemikiem. Pracował nad siarką. Sam król też interesował się tym tematem. Podczas jednego ze wspólnych doświadczeń wzniecili pożar, który strawił pół zamku wawelskiego - wyjaśniła kustosz muzeum Monika Kotasiak-Wójcik.
Siarkę ukochała sobie Marysieńka Sobieska (1641-1716). Królowa Polski, żona króla Jana III Sobieskiego, stosowała mydło siarkowe i maści siarkowe. - Słynęła ona z wielkiej urody. Trzeba tu jednak wspomnieć o pewnej wstydliwej historii - królowa cierpiała na chorobę weneryczną, stosowała maści siarkowe - powiedziała rozmówczyni Sławy Bieńczyckiej.
A skąd się wzięła nazwa siarka? - Poszczególne nazwy pierwiastków w językach europejskich pochodzą z języka łacińskiego. Jędrzej Śniadecki, uczony żyjący na przełomie XVIII i XIX wieku, wymyślił sobie, żeby te nazwy pierwiastków zmienić, by pochodziły od przysłów, od powiedzeń polskich. Mówiło się siarczysty mróz - stąd wzięła się nazwa siarka - wytłumaczyła Kotasiak-Wójcik.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, w której można posłuchać między innymi o największej w Polsce... kolekcji kufli nawiązujących do historii górnictwa lub tradycji górniczej.
***
Lato z Radiem 2020
Dziennikarze radiowej Jedynki, jak co roku, wyruszają w Polskę, by od poniedziałku do soboty, do końca sierpnia, odwiedzać najciekawsze turystycznie, historycznie i kulturowo miejsca w całym kraju. To, które miejsca znajdą się na mapie reporterskich wyjazdów, zależeć będzie od… Słuchaczy, biorących udział w plebiscycie Turystyczna Lista Przebojów PL!
Turystyczna Lista Przebojów powstaje dzięki Państwu. Czekamy na zgłoszenia interesujących miejsc w Państwa regionach i pomysłów na spędzanie czasu wolnego dla całych rodzin! Zdjęcia i filmiki pięknych, nieodkrytych dotąd miejsc można przesyłać za pośrednictwem internetowego formularza na stronie turystycznego plebiscytu.
Relacje reporterskie z wyjazdów w wybrane regiony Polski można śledzić na antenie radiowej Jedynki, pod adresem latozradiem.pl oraz w mediach społecznościowych Polskiego Radia.
***
Tytuł audycji: Lato z Radiem
Prowadzi: Daniel Wydrych
Reporter: Sława Bieńczycka
Data emisji: 3.08.2020 r.
Godzina emisji: 9.00-12.00
kk
