W Europie trwał zimnowojenny podział na dwa bloki. W 1953 umarł Stalin, w Polsce uwięziono Prymasa Wyszyńskiego, na Zachód zbiegł Józef Światło - podpułkownik bezpieki. Jego rewelacje na falach RWE wstrząsnęły aparatem władzy. Wolna Europa zaangażowała się w obronę Polaków w ZSRR. Tajny referat Chruszczowa na XX zjeździe sowieckiej kompartii w 1956 wywołał polityczną "odwilż", a wypadki w Poznaniu i Październik ‘56 spowodowały polityczne przesilenie i objęcie rządów przez Gomułkę.
Prostowanie fałszów
W chwili rozpoczęcia działalności RWE Jan Nowak-Jeziorański, jej legendarny i wieloletni dyrektor, formułował program działania. - Zadaniem Radia jest walka z propagandą i indoktrynacją, prostowanie fałszów, ukazywanie prawdy historycznej, dostarczanie pełnej informacji o tym, co dzieje się w Polsce i na świecie. Mamy podtrzymywać opór moralny i niezależną myśl - mówił na antenie rozgłośni łamiącym się głosem.
Rozgłośnia Polska RWE informowała Polaków o wydarzeniach na świecie, w PRL i w obozie państw komunistycznych. Na antenie swoje poglądy prezentowały najwybitniejsze umysły polskiej emigracji, uciekinierzy z kraju, dysydenci. Z Radiem Wolna Europa współpracowali wybitni artyści, uczeni, pisarze i satyrycy, m.in. Brzeziński, Miłosz, Hemar, Herling-Grudziński, Czapski, Wierzyński, Lechoń, Fedorowicz, Kaczmarski, Tyrmand i wielu innych.
W związku z 60. rocznicą rozpoczęcia nadawania audycji Rozgłośni Polskiej RWE uruchomiliśmy serwis specjalny wolnaeuropa.polskieradio.pl . Zapraszamy do słuchania.
Przygotowaliśmy dla Państwa 20 tysięcy archiwalnych dźwięków, które obrazują sytuację w Polsce i na świecie - od uruchomienia Rozgłośni 3 maja 1952 roku, aż do zakończenia działalności w połowie lat 90. W sumie pół miliona minut nagrań archiwalnych. To dźwiękowy dokument najważniejszych, często dramatycznych wydarzeń w Polsce – stalinizm, ucieczka pułkownika Światło, aresztowanie prymasa Wyszyńskiego, robotniczy bunt 1970, studencka rewolta 1968, masakra robotników na Wybrzeżu 1970, wybór Papieża, Solidarność, stan wojenny - wreszcie obrady Okrągłego Stołu.
Radio Wolna Europa miało misję — odbudować poczucie wspólnoty i podtrzymać nadzieję w sercach milionów ludzi, którzy po 1949 żyją za żelazną kurtyną, w strachu i w milczeniu. W okresie PRL rozgłośnia była najczęściej słuchanym radiem zagranicznym, systematycznie zagłuszanym przez SB i dyskredytowanym przez władzę. Zagłuszanie radia zakończyło się dopiero 1 stycznia 1988 roku. 30 czerwca 1994 roku Polska Rozgłośnia RWE przestała istnieć.
Na portalu Polskiego Radia można odsłuchać ponad 20 tysięcy nagrań audycji Radia Wolna Europa. To unikaty, udostępnione są wszystkie zasoby, które ocalały po zamknięciu Rozgłośni Polskiej RWE.
Program DSH
W związku z 60. rocznicą powstania Rozgłośni Polskiej RWE, Dom Spotkań z Historią (ul. Karowa 20, Warszawa) przygotował specjalny cykl spotkań. Szczegółowy program:
4.05.12 (pt.), 16:00, DSH
Głos nadziei, reż. Maciej J. Drygas, 2002, 58 min. Wspomnienia byłych słuchaczy Radia Wolna Europa. Bogato ilustrowany dokument o legendarnej instytucji i życiu codziennym w PRL.
5-6.05.12 [powtórki filmów]
5.05. 12 (sob.),
14:00 Opowieść o wolnej Europie, reż. Jolanta Kessler-Chojecka, 1995, 100 min
16:00 Cold Waves, reż. Alexandru Solomon, 2007, 159 min
6.05.12 (niedz.), 16:00, DSH, Cold Waves, reż. Alexandru Solomon, 2007, 159 min
9.05.12 (śr.), 18:00, DSH. „UKF Wolności” – spotkanie.
Radio ma być odbiciem różnorodnych, nawet sprzecznych opinii i ocen, bo różnice poglądów najbardziej przekonywająco demonstrując wolność słowa. Będziemy podtrzymywali tradycje wszystkich głównych nurtów politycznych, ale nie będzie w naszych programach wzajemnych napaści ani ataków personalnych. (Jan Nowak-Jeziorański, www.wolnaeuropa.pl ) Czy założenia programowe Jana Nowaka-Jeziorańskiego są możliwe do zrealizowania w świecie wolnych mediów? Goście: Andrzej Mietkowski (redaktor naczelny portalu polskieradio.pl ), Maciej Wierzyński (RWE, TVN24), Jeremi Sadowski (RWE) oraz Jolanta Hajdasz, autorka książki Szczekaczka. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa.
sm