Niespokojny hipokamp

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2010 08:50

Naukowcy po raz pierwszy zlokalizowali w ludzkim mózgu "ośrodek niepokoju".

Odkrycie londyńskich badaczy z Instytutu Psychiatrii, pracujących pod kierunkiem prof. Stephena Williamsa, może przyczynić się do skuteczniejszego leczenia stanów lękowych i depresji.

Jak się okazuje, źródłem niepokoju jest odpowiedzialny głównie za pamięć element układu limbicznego o nazwie hipokamp - wykazały skanery rezonansu magnetycznego (tzw. MRI). Hipokamp jest drobną strukturą nerwową, umieszczoną w płacie skroniowym kory mózgowej.

Odkrycie pozwoli m.in. tworzyć leki przeciwlękowe o działaniu skoncentrowanym tylko na hipokampie, a nie na całym mózgu. Może to skutkować mniejszą liczbą efektów ubocznych.

Naukowcy sądzą, że niepokój - jeśli nie przesadzony - nie jest niczym niepożądanym. Można go traktować jako element repertuaru poznawczego mózgu, służący do oceny ryzyka w sytuacjach nieprzewidzianych i przymusowych. Niepokój wyrasta na podłożu doświadczeń z przeszłości i może podświadomie ukształtować ludzkie reakcje w sytuacjach zagrożenia. - Niepokój bywał postrzegany, jako stan niepożądany, a nawet nienormalny, na ogół wyrastający na podłożu doświadczeń wyniesionych z dzieciństwa. Obecnie wiemy, że u większości ludzi jest jednym z instrumentów, pozwalających oswoić niebezpieczną sytuację i zachować bezpieczeństwo - wyjaśnia dr Adam Perkins.

- Teraz, gdy wiemy, że hipokamp uaktywnia się w stanie podwyższonego niepokoju, możemy pracować nad terapią modulującą aktywność w tej części mózgu. W grę wchodzą zarówno terapie behawiorystyczne, jak i leki, tłumiące podwyższoną aktywność hipokampu, występującą wówczas, gdy niepokój daje się we znaki – dadaje proff. Williams.

(ew)

Zobacz więcej na temat: depresja

Czytaj także

Duży mózg nie musi być lepszy

Ostatnia aktualizacja: 19.11.2009 13:37

Małe owady mogą być równie inteligentne jak duże ssaki.

Małe owady mogą być równie inteligentne jak duże ssaki. Nie wszystko zależy bowiem od wielkości mózgu.

Naukowcy z Uniwersytetu Londyńskiego bronią inteligencji zwierząt, które mają niewielkie mózgi. – Większy mózg niekoniecznie przekłada się na większa inteligencję – mówi Lars Chittka, wykładowca ekologii behawioralnej na londyńskiej uczelni. Po co zatem większe mózgi?

Naukowcy wielokrotnie wykazywali, że insekty potrafią zachowywać się w sposób, który zwykle nazywamy inteligentnym. Pszczoły umieją kategoryzować grupy obiektów, np. psy czy ludzkie twarze, rozróżniać rzeczy na zasadzie „to samo” - „nie to samo” i odnajdywać w obiektach symetrię. – Wiemy, że wielkość mózgu zależy głównie od rozmiaru ciała zwierzęcia – wyjaśnia Chittka w Current Biology. – Ale, wbrew potocznym przeczuciom, zdolności intelektualne gatunku wcale nie zależą od wielkości tego organu – wyjaśnia.

Mózg wieloryba może ważyć do 9 kg (ponad 200 miliardów połączeń nerwowych), ludzki waży na ogół 1,25-1,45 kg (85 miliardów połączeń), a mózg pszczoły – zaledwie 1 mg i ma niecały milion połączeń nerwowych. Wielkość mózgu wpływa na zdolności zwierzęcia do wykonywania czynności precyzyjnych (np. dokładnych ruchów), ale tak naprawdę praktyczne znaczenie ma wielkość konkretnych obszarów mózgowia, odpowiedzialnych za konkretne zmysły (wzrok czy słuch).

Badania wskazują, że większy mózg u większych zwierząt jest normą tylko dlatego, że musi kontrolować duże ciało i zarządzać sporą ilością nerwów, które się w nim znajdują. – Większych mózgach na ogół nie ma nic „nowatorskiego”, a tylko więcej tych samych połączeń nerwowych. To może zwiększyć ilość detali, które np. się postrzega, ale nie tworzy żadnej nowej jakości – mówi Chittka.

To z kolei musi oznaczać, że „zaawansowane” procesy myślowe mogą opierać się na niewielkiej liczbie specjalnych neuronów. Symulacje komputerowe sugerują, że świadomość może pojawić się dzięki obecności małej liczby neuronowych „zwojów”. Można zatem założyć, że zmieściłyby się one nawet w główce pszczoły, a zatem teoretycznie i ona mogłaby być samoświadoma.

Badania informują nas, że umiejętność liczenia opiera się na zaledwie kilkuset neuronach, a świadomość na kilku tysiącach tych komórek. Inżynierowie liczą, że te ustalenia pomogą w stworzeniu lepszych komputerów o większych możliwościach np. do rozpoznawania wyrazu twarzy.

(ew/sciencedaily)

Zobacz więcej na temat: komputery mali

Czytaj także

Przepustowy mózg Einsteina

Ostatnia aktualizacja: 07.04.2010 05:03

Zależność pomiędzy rozmiarem mózgu i inteligencją jest minimalna.

Kiedy w 1955 roku przeprowadzono autopsję ciała Alberta Einsteina, medycynę spotkał zawód: jego mózg wcale nie był większy od innych. Wręcz przeciwnie – wydawał się mniejszy niż analogiczny organ przeciętnego Kowalskiego.

Późniejsze badania potwierdziły, że zależność pomiędzy rozmiarem mózgu i inteligencją jest minimalna. Okazuje się, że w tym przypadku, podobnie jak w wielu innych, liczy się nie ilość, ale jakość.

Przepustowość ponad wszystko

Ważnym czynnikiem, który wpływa na inteligencję, jest nie tyle rozmiar, ile to, jak dobrze komunikują sie ze sobą neurony. Martijn van den Heuvel z Centrum Medycznego Uniwersytetu w Utrechcie odkrył, że mniejsze mózgi cechują się korzystniej ułożonymi neuronami, które łatwiej przesyłają między soba informacje. Mówiąc krótko – małe mózgi działają lepiej i szybciej. Zdaniem naukowca z Utrechtu, może to stanowić wyjaśnienie zróżnicowania IQ nawet w 1/3 przypadków.

Na inteligencję ma również to, jak bardzo tłuszczowa izolacja w tkance wstrzymuje przepływ elektrycznych bodźców - informacji. Paul Thompson z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles zwrócił uwagę na związek pomiędzy IQ i jakością otoczek mielinowych (osłonek włókien nerwowych).

Im starszy, tym mądrzejszy

Nie wiemy jeszcze, jaki wpływ na IQ mają geny. Różne badania wskazują, że może to być od 40 aż do 80 procent. Różnice w wynikach są znaczne, mogą jednak wynikać stąd, że geny wpływają na prace mózgu coraz lepiej wraz upływem czasu.

Porównując ze sobą 11 000 par bliźniąt, Robert Plomin z King's College w Londynie zwrócił uwagę, że w wieku 9 lat geny wyjaśniały 40 proc. zróżnicowania inteligencji, ale w wieku 17 lat już ok. 66 proc. Dlaczego? Być może mózgowe połączenia ustalają się i ostatecznie „przełączają” z wiekiem. Innym wyjaśnieniem jest możliwość, że to geny decydują, czy ktoś będzie rozwijał swój mózg w danym kierunku poprzez stymulujące doświadczenia. - Jeżeli mamy jakiś talent, będziemy mogli wpływać na środowisko, aby pasowało do naszego mózgu – mówi Thompson. Mówiąc krótko: talent szuka bodźców, które pogłębią ten talent.

(ew/newsientist)

Zobacz więcej na temat: Londyn medycyna paula psychologia van

Czytaj także

Nie zaznasz strachu

Ostatnia aktualizacja: 28.06.2010 13:10

O tym, czy uda nam się przezwyciężyć strach, decyduje aktywność fragmentu kory mózgowej – informują naukowcy z Izraela na łamach pisma "Neuron".

Te ustalenia to prawdziwa szansa dla osób cierpiących na rozmaite fobie i stany lękowe.

Jak dotąd badania poświęcano głównie mechanizmom reakcji mózgu związanej z lękiem. O wiele mniej wiadomo na razie o tym, co dzieje się w mózgu, kiedy – pokonując strach – podejmujemy odważne działanie. I to właśnie postanowili sprawdzić naukowcy z Weizmann Institute of Science w Izraelu.

Co zatem dzieje się w naszym mózgu, kiedy poddajemy się lękowi, a jakie mechanizmy działają, kiedy go przezwyciężamy? Autorzy badań przeprowadzili eksperyment, podczas którego uczestnicy decydowali o tym, jak bardzo mogą zbliżyć się do żywego węża oraz pluszowego misia. W czasie wykonywania zadania ich mózgi badano przy pomocy funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). Przed rozpoczęciem doświadczenia na podstawie ankiet dotyczących lęku przed wężami uczestników podzielono na dwie grupy – strachliwych i odważnych.

Jak się okazuje, uleganie lękowi i odsuwanie się od węża wiąże się z wysokim poziomem strachu subiektywnego (opisywanego przez uczestników) i dużym pobudzeniem somatycznym, ocenianym na podstawie przewodności skóry (im człowiek jest bardziej zrelaksowany, tym przewodność jest niższa). Odważne zbliżanie się do węża wiąże się natomiast z jeszcze większym pobudzeniem somatycznym, chociaż towarzyszy mu mniejszy strach subiektywny, albo wysokim lękiem subiektywnym i niskim pobudzeniem somatycznym.

Obrazowanie mózgów uczestników podczas zadania wykazało, że odważnemu zachowaniu towarzyszy wyższa aktywność małej części kory mózgowej, należącej do zaangażowanego w kontrolę emocji układu limbicznego, tzw. przedniej części kory obręczy. Zdaniem badaczy, manipulacje aktywnością przedniej części kory obręczy mogą zatem stać się sposobem terapii chorób o podłożu lękowym.

(pap/ew)

Zobacz więcej na temat: fob Izrael

Czytaj także

Czy pomysły gospodarcze budzą nasz sprzeciw?

Ostatnia aktualizacja: 09.01.2007 12:00

Podatek bykowy, podatek dla bezdzietnych, rybny podatek parkingowy, ograniczenie samozatrudnienia, chęć zawładnięcia naszymi pieniędzmi z OFE...

To tylko niektóre pomysły polityków w ostatnim czasie. Nagroda "Złamanego Grosza" czeka na laureata.

Czy pomysły gospodarcze budzą nasz niepokój?

Za a nawet przeciw - zapraszam - Kuba Strzyczkowski

Sonda:

Za: 76%

Przeciw: 24%

Zobacz więcej na temat: GOSPODARKA pieniądze OFE Kuba Strzyczkowski

Czytaj także

Kochasz z głową

Ostatnia aktualizacja: 24.10.2010 09:00

To nie serce, ale mózg pełni najważniejszą rolę w procesie zakochiwania się.

Jak dowodzą naukowcy, miłość wpływa na intelektualne obszary mózgu. Oczywiście, ma też wpływ na zachowanie naszego ciała. - Aktywacja w pewnych obszarach mózgu może stymulować serce i powodować motyle w brzuchu. Z kolei pewne objawy, za które często uważamy, że odpowiedzialne jest serce, w rzeczywistości pochodzą z mózgu – mówi Stephanie Ortigue, autorka badań.

Proces zakochiwania się trwa zaledwie jedną piątą sekundy, łatwo więc przeoczyć ten moment. To rzeczywiście grom z jasnego nieba. Badania Stephanie Ortigue z Syracuse University ujawniają dodatkowo, że zakochanie może nie tylko wywoływać takie same stany euforii jak kokaina, ale również wpływać na intelektualne obszary mózgu.

Podczas zakochania w mózgu zaczyna równolegle pracować 12 różnych regionów – odpowiadaja one za wzrost poziomu różnych substancji, wywołujących euforię, na przykład dopaminy, oksytocyny, adrenaliny i wazopresyny. Zakochanie wpływa również na zaawansowane funkcje poznawcze, takie jak przedstawienie czegoś w umyśle czy myślenie metaforyczne.

Inne badania wskazują, że poziom czynnika wzrostu nerwów we krwi również jest znacząco wyższy u osób, które właśnie się zakochały. Według naukowców wyniki takie mają istotne znaczenie dla neurologii i badań poświęconych zdrowiu psychicznemu, ponieważ wypalenie się uczucia może spowodować stres lub depresję. Dzięki zidentyfikowaniu części mózgu stymulowanej przez miłość, lekarze i terapeuci mogą lepiej zrozumieć ból "chorych z miłości" pacjentów.

Badanie pokazało, że w zakochaniu biorą udział różne części mózgu. Na przykład miłość bezwarunkowa, łącząca matkę z dzieckiem, jest rozpalana przez często używane obszary mózgu, w tym także środek mózgu. Natomiast miłość namiętna wywoływana jest przez obszar odpowiedzialny za nagradzanie, a także wiąże się z zaawansowanymi funkcjami poznawczymi.

Wyniki badań zostały opublikowane w "Journal of Sexual Medicine".

(pap/ew)

Zobacz więcej na temat: depresja dzieci