Nike 2025 dla Elizy Kąckiej za esej "Wczoraj byłaś zła na zielono"

Ostatnia aktualizacja: 06.10.2025 09:59
Nagroda Literacka Nike 2025 oraz Nagroda Czytelników powędrowały w ręce Elizy Kąckiej. - Ta nagroda jest dla mnie jak dokument bezpieczeństwa w podróży. Porusza mnie, jak wielu ludzi przyjmuje nasz świat do siebie - powiedziała laureatka. 
Laureatka nagrody Nike 2025 Eliza Kącka z córką
Laureatka nagrody Nike 2025 Eliza Kącka z córkąFoto: Tomasz Jastrzebowski/REPORTER/EastNews

W tym roku kapituła nagrody Nike i czytelnicy byli zgodni (po raz 9 w niemal trzydziestoletniej historii nagrody). Obie nagrody powędrowały w ręce Elizy Kąckiej, literaturoznawczyni i krytyczki literackiej. 

- Nagrodziliśmy książkę przygodową, książkę, która nie odwraca się od czytelnika, przeciwnie - porywa go i zostawia z przesłaniem trafiającym do serc, krzepiącym serca. Opowieść inicjacyjna o przejściu przez jedno z najtrudniejszych doświadczeń, a zarazem literacki raport z projektu Człowiek. Książka na pograniczu science fiction, bo traktująca o bliskich spotkaniach nie tyle z Obcym, ile z Innym - mówiła przewodnicząca jury Justyna Jaworska, dodając, że osoby Inne, osoby w spektrum, mogą najwyraźniej być dla nas przewodnikiem po postmodernistycznych czasach.

- Za esejem Elizy Kąckiej stoi nie tylko prawda doświadczenia, w przypadku autofikcji łatwo bowiem o szantaż emocjonalny, gdy przejmujący jest sam temat. Tu o sukcesie przesądziło najlepsze, co może dać literatura, czyli lekcja komunikacji i człowieczeństwa - powiedziała Jaworska.

O czym jest "Wczoraj byłaś zła na zielono"?

Jej esej "Wczoraj byłaś zła na zielono" to zapis doświadczeń autorki z okresu ciąży i wychowania dorosłej już córki w spektrum autyzmu. Jednak słowo "autyzm" nie pada tu ani razu. Pisarka opowiada o Rudej i jej mamie. O relacji najbliższej, a jednak rozdzielonej barierą komunikacyjną, gdzie wysiłek wkładany w zrozumienie nigdy nie będzie nagrodzony. Ruda postrzega emocje i dźwięki w barwach, stąd tytuł książki, a matka próbuje znaleźć klucz do jej świata.

Nominowani do Nike 2025

W tym roku do nagrody Nike nominowani byli również:

  • Beata Guczalska za książkę "Konrad Swinarski. Biografia ukryta",
  • Ignacy Karpowicz za "Ludzi z nieba",
  • Kora Tea Kowalska za "Patrz pod nogi. O zbieraniu rzeczy",
  • Dorota Masłowska za "Magiczną ranę",
  • Tomasz Różycki za "Hulanki & Swawole",
  • Paweł Sołtys za "Sierpień".

Więcej o nagrodzie Nike

W zeszłym roku nagrody otrzymali: Urszula Kozioł – od jury – i Michał Witkowski – od czytelników.

Nagroda Literacka Nike za książkę roku przyznawana jest od 1997 roku. Jej celem jest promocja polskiej literatury współczesnej, ze szczególnym uwzględnieniem powieści.

W jury w tym roku zasiadali: Anna Arno, Witold Bereś, Bogdan Białek, Andrzej Brzeziecki, Justyna Jaworska (przewodnicząca), Zbigniew Mentzel, Radosław Romaniuk, Katarzyna Sawicka-Mierzyńska i Krzysztof Siwczyk.

Autor lub autorka nagrodzonej książki otrzymuje statuetkę Nike zaprojektowaną przez Gustawa Zemłę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 100 tys. złotych. Organizatorem nagrody jest Fundacja Nagrody Literackiej "Nike".

***

pj

Czytaj także

20 nominowanych do nagrody Nike 2025 - to najlepsze lektury!

Ostatnia aktualizacja: 06.06.2025 13:11
Ogłoszono listę 20 tytułów nominowanych do prestiżowej polskiej nagrody literackiej - Nike 2025. Wśród autorów znaleźli się zarówno dotychczasowi laureaci nagrody, ale też debiutanci. 
rozwiń zwiń