Na stronie Nagrody Nobla możemy przeczytać, że László Krasznahorkai to wielki epicki pisarz w środkowoeuropejskiej tradycji, sięgającej od Kafki po Thomasa Bernharda, charakteryzujący się absurdem i groteskową przesadą. Ma jednak więcej możliwości i kieruje się ku Wschodowi, przyjmując bardziej kontemplacyjny, precyzyjnie wyważony ton.
Autor László Krasznahorkai jest pisarzem i scenarzystą filmowym. Urodził się w 1954 roku w małej miejscowości Gyula na południowo-wschodnich Węgrzech, niedaleko granicy rumuńskiej. Jako pisarz zadebiutował w 1977 roku.
László Krasznahorkai - mistrz apokalipsy literatury współczesnej
Amerykańska krytyczka, Susan Sontag nazwała Krasznahorkai "mistrzem apokalipsy" literatury współczesnej, do którego dotarła po przeczytaniu drugiej książki autorki "Az ellenállás melankóliája" ("Melancholia sprzeciwu").
"Szatańskie tango" zostało wydane w polsce w 2004 roku. Tłumaczką powieści jest Elżbieta Sobolewska. W 2007 roku na półki polskich księgarń trafiła też "Melancholia sprzeciwu" Krasznahorkai, a w 2022 "Wojna i wojna".
Na podstawie powieści "Szatańskie tango" w 1994 roku powstał film w reżyserii Béli Tarra, a autor powieści jest też współautorem scenariusza.
Nagroda Nobla z literatury
- Do 2024 roku przyznano 117 nagród Nobla w dziedzinie literatury, a mamy 121 jej laureatów. Cztery nagrody w dziedzinie literatury były podzielone - w 1904 roku, 1917, 1966 i 1974 roku. W przypadku literatury to dość rzadka praktyka, a częste zjawisko w pozostałych noblowskich kategoriach.18 kobiet otrzymało Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Pierwszą kobietą, która otrzymała tę nagrodę w 1909 roku, była szwedzka pisarka Selma Lagerlöf.
- Polska może poszczycić się dwiema laureatkami Narody Nobla. To Wisława Szymborska (1996) i Olga Tokarczuk (2018). Pozostałymi polskim laureatami literackich Nobli są: Henryk Sienkiewicz (1905), Władysław Reymont (1924), Czesław Miłosz (1980).
- Chociaż Nagroda Nobla w dziedzinie literatury przyznawana jest za całokształt twórczości pisarza, jest dziewięciu laureatów literackich, którym Szwedzka Akademia przyznała szczególne uznanie za konkretne dzieło. To m.in. Ernest Hemingway ( w 1954 za "Starego człowieka i morze"), Jan Galsworthy (1932 za "Sagę rodu Forsyte'ów), Tomasz Mann (1929 za powieść "Buddenbrookowie") czy Władysław Reymont (1924 za "Chłopów").
Noble w Czwórce
Przez cały tydzień Weronika Puszkar przekazuje najważniejsze informacje i komentarze ekspertów odnośnie do tegorocznych zdobywców jednej z najbardziej prestiżowych nagród ludzkości.
W poniedziałek 6 października zgromadzenie noblowskie Instytutu Karolinska ogłosiło laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. Nagrodzeni zostali Mary E. Brunkow i Fred Ramsdell z USA oraz Shimon Sakaguchi z Japonii.
We wtorek 7 października komitet Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk w swojej willi przy Uniwersytecie Sztokholmskim wskazał noblistów z fizyki. Laureatami zostali fizycy pracujący na amerykańskich uczelniach John Clarke, Michel H. Devoret i John M. Martinis.
Zobacz także:
W środę 8 października poznaliśmy laureatów z chemii. Susumu Kitagawa, Richard Robson oraz Omar M. Yaghi zostali docenieni za rozwój nowego typu architektury molekularnej, tj. sieci metaliczno-organicznych.
W piątek 10 października poznamy laureata Pokojowej Nagrody Nobla. Ostatnią, szóstą dziedziną, w której przyznawana jest Nagroda Nobla, to nauki ekonomiczne. W tej dyscyplinie Królewska Szwedzka Akademia Nauk laureata ogłosi w poniedziałek 13 października.
***
pj
