- Dziś ziny przenoszą się do internetu i są obecne na Instagramie. To najprostsza forma promowania takiej działalności - mówi autorka zinów Kamila Staniszewska. - Z drugiej strony estetyka mediów społecznościowych wpływa na kształt tych wydawnictw i styl, w jakim się teraz je projektuje. Ale trudno mi jednoznacznie określić rodzaj tej zależności.
"Zbieranie papieru". Jak powstaje zin?
Jeśli chodzi o ten sektor wydawnictw, to wyróżniamy w nim trzy grupy: ziny, czyli pisma zawierające opiniotwórcze teksty publicystyczno-informacyjne, omawiające wybrane, interesujące wąską grupę problemy społeczne i polityczne, fanziny, które skupiają się przede wszystkim na wywiadach, recenzjach płyt i zinów oraz relacjach z koncertów, oraz artziny - pisma poświęcone poezji, literaturze i sztukom plastycznym, a także kulturze alternatywnej. - Ziny tworzę środkami domowymi za pomocą japońskiej maszyny z lat 80., która łączy w sobie domorosły charakter kserowania z sitem. Kiedyś była ona wykorzystywana do kopiowania dokumentów w japońskich biurach, teraz daje możliwość drukowania nie tylko zinów, ale też książek - opowiada gość Czwórki. - Moje prace powstają w oparciu o formę kolażową: tnę, układam i naklejam wszystkie elementy, a potem je powielam. Podoba mi się to "zbieranie papieru".
18:36 CZWÓRKA Pasjonauci - ziny 04.05.2022.mp3 Fan magazine - historia drukowanych wydawnictw kultury niezależnej (Pasjonauci/Czwórka)
Prasa "z ograniczeń"
Ziny powstały z ograniczeń - twierdzą badacze tego zjawiska. Ich autorzy nie dysponowali odpowiednimi budżetami na przykład na zakup papieru. Nie mieli też szerokiego grona odbiorców, którzy mogliby stanowić finansowe wsparcie. - To od zawsze była forma edytorska dla outsiderów, którą ostatnio zaczął pożerać mainstream - dodaje artystka.
Sprawdź także:
Ziny w Polsce
W latach 90. dużą popularnością cieszyły się ziny technologiczne - tzw. disk-magi. Dystrybuowano je na dyskietkach 3,5" i wysyłano "snailem" czyli pocztą, dziś tworzy się także cyfrowe ziny. - To, co według mnie jest najbardziej pociągające w zinach, to ich namacalność i ręczna robota. Dlatego większą radość sprawia mi kopiowanie kolaży niż tworzenie takich treści w programie graficznym - podsumowuje Kamila Staniszewska. Jeśli chodzi o historię tych wydawnictw w Polsce, to funkcjonowały one głównie w dwóch okresach: w latach 1978–1989 jako tzw. trzeci obieg oraz od 11 kwietnia 1990 roku - w tzw. obiegu alternatywnym. Najsłynniejsze polskie tytuły to m.in. "Pasażer", "Gaja" i "QQRYQ".
***
Tytuł audycji: Pasjonauci
Prowadził: Adam Smolarek
Gość: Kamila Staniszewska (graphic designer, fotograf koncertowy i autorka zinów)
Data emisji: 04.02.2022
Godzina emisji: 11.15
kul
