Niegdyś Rzeka Biała, dziś Wisła. Skąd się wzięła nazwa królowej polskich rzek?

Ostatnia aktualizacja: 02.12.2021 15:25
Kilka tysięcy lat - przynajmniej tak stare jest słowo "Wisła". - Są trzy teorie dotyczące powstania tej nazwy, jednak żadna z nich nie została ostatecznie potwierdzona przez badaczy - mówił Piotr Ziemowit Kamiński, szef Stowarzyszenia Słowian Doliny Wisłoki Palana Gera.
Wisła
WisłaFoto: Shutterstock/Lukasz Pawel Szczepanski

Dawniej rzeka ta uchodziła do Morza Swebów lub Zatoki Wenedzkiej. Wisła ma 1047 km długości, a jej poziom zmienia się nawet o siedem metrów w skali roku. Jak wykazały badania z 2010 roku, maksymalny zanotowany na Wiśle przepływ wyniósł prawie 6 mln litrów wody na sekundę

Żeby znaleźć źródło najdłuższej polskiej rzeki, trzeba wybrać się na Baranią Górę w Beskidzie Śląskim. A i to nie ułatwi nam sprawy, bo źródła są przynajmniej dwa - to Biała i Czarna Wisełka, które łączą się ze sobą, a potem z potokiem Malinka. Dopiero połączenie tych nurtów daje Wisłę właściwą.

Skąd się wzięła nazwa?

Znalezienie źródeł nazwy tej rzeki też nie jest łatwe, bo choć hipotez jest wiele, żadna nie jest ostatecznie potwierdzona. - Teorie o tym, skąd wywodzi się nazwa Wisła, są przynajmniej trzy. Prawdopodobnie to słowo ma znacznie więcej niż 2 tysiące lat, moim zdaniem to może być nawet pięć tysięcy lat, i pochodzi z czasów, kiedy Indoeuropejczycy wkroczyli na tereny Polski - tłumaczył Piotr Ziemowit Kamiński, prezes Stowarzyszenia Słowian Doliny Wisłoki Palana Gera. - Nazwy geograficzne są najbardziej konserwatywne. Szczególnie duże obiekty, takie jak rzeki czy pasma górskie, potrafią zachować swoją nazwę przez tysiąclecia, nawet jeśli ludy dookoła się zmieniają - tłumaczył. 

Jak podkreślał gość Czwórki, słowo "Wisła" wywodzić się może z praindoeuropejskiego "Weis", oznaczającego powolny przepływ. - Stąd wzięła się Weistula, czy Wistula. Końcówka "ula" jest typowym zdrobnieniem - tłumaczył ekspert. - Kolejna teoria mówi, że to nazwa germańska. "Weiss" oznacza kolor biały, czyli "Rzeka Biała", trzecia teoria - także popierana przez niektórych badaczy - dotyczy tego, że Wisła pochodzi od określenia "wijąca się rzeka" - wymieniał.

Posłuchaj
05:23 _PR4_AAC 2021_12_02-12-17-29.mp3 O historii Wisły opowiada Piotr Ziemowit Kamiński (Stacja Nauka/Czwórka) 

- Faktem jest, że ludy germańskie zamieszkiwały przez około tysiąc lat tereny wokół naszej Wisły, jednak to trochę na siłę nadanie Wiśle germańskiego charakteru - mówił Piotr Ziemowit Kamiński. "Wiseł" i rzek o podobnych nazwach jest dziś sporo. - Mamy m.in. Wisłokę, Wisełkę, Wisłok - to prawdopodobnie są takie "młodsze siostry", powiązane z główną rzeką Wisłą, bo wszystkie do niej wpadają - podkreślał ekspert. 

Czytaj także:

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Weronika Puszkar

Materiał przygotował: Oliwia Krettek

Data emisji: 02.12.2021

Godzina emisji: 12.17

kd