Nauka

Archeolodzy odkryli zaginione średniowieczne miasto

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2014 17:00
Po raz pierwszy na terenie Polski - z pomocą zdjęć lotniczych - zidentyfikowano jednocześnie średniowieczne miasto lokacyjne i sąsiadującą z nim wieś owalnicową oraz znajdującą się obok rezydencję właścicieli.
Zdjęcie ilustracyjne
Zdjęcie ilustracyjneFoto: sxc.hu/cc.

Odkrycia dokonał w styczniu tego roku w rejonie wsi Niedźwiedziny w woj. wielkopolskim Marcin Krzepkowski - archeolog współpracujący od wielu lat z Muzeum Regionalnym w Wągrowcu. Wykorzystał zdjęcia lotnicze. - Umożliwiły dostrzeżenie na polach w rejonie wsi Niedźwiedziny odróżniających się barwą upraw, które układają się na kształt domostw rozlokowanych wokół centralnego kwadratowego w planie placu. Omawiany układ zinterpretowałem jako średniowieczny układ miejski – wyjaśnia Krzepkowski.

Niektóre z wykrytych budynków było bardzo duże - sięgały nawet 10 m długości, przy szerokości dochodzącej do 9 m. Według wstępnych obliczeń naukowców, na terenie średniowiecznego miasta znajdowało się około 30 zabudowanych działek mieszczańskich, z czego 20 przy rynku i około 10 przy ulicach wylotowych. Prawdopodobnie zamieszkiwało je nie więcej niż 200 osób.

Na północ od zabudowy miejskiej czytelny jest układ wsi o układzie owalnicowym. Upowszechnienie się takiej formy wsi większość badaczy wiąże z kolonizacją na prawie niemieckim w 2. poł. XIII wieku. Centrum tego typu osiedla stanowił plac zwany półwsią lub nawsiem, często ze stawem, niekiedy kościołem lub karczmą.

To jeszcze nie wszystko. - Około 300 m na południowy wschód od miasta, na wyniesieniu położonym w dnie doliny Dzwonówki, domyślamy się istnienia reliktów średniowiecznej siedziby rycerskiej i dworu staropolskiego – dodaje Krzepkowski. Na powierzchni pól widoczne są skupiska polepy, liczne fragmenty naczyń ceramicznych i węgli drzewnych, które wyrzuciła na powierzchnię orka. W ten sam sposób wytypowano również miejsce lokalizacji cmentarza związanego najprawdopodobniej z funkcjonującym tu niegdyś kościołem – uzupełnia Krzepkowski.

Odnalezione miasto nazywało się Dzwonowo. Najczęściej występowało w literaturze w odmianie Swanow lub Zwanowo. Kwerendę źródłową na jego temat wykonał Marcin Moeglich z Muzeum Regionalnego w Wągrowcu.

Pierwsze wzmianki o Dzwonowie pochodzą jeszcze z początku wiek XIV wieku, kiedy miejscowość należała do późniejszego wojewody poznańskiego Dobrogosta, a potem do jego potomków. Badacze przypuszczają, że przebiegał tędy trakt łączący Poznań z Pomorzem Gdańskim.

W ostatnim dziesięcioleciu w Polsce dzięki fotografii lotniczej zidentyfikowano dwa inne zaginione średniowieczne miasta – pierwszą lokację Szamotuł oraz Nieszawę.

(ew/PAP-Nauka w Polsce)

Zobacz więcej na temat: NAUKA archeologia
Czytaj także

Polacy robią tomografię mumiom

Ostatnia aktualizacja: 25.06.2014 21:00
Mumie kapłanów boga Montu sprzed ponad 2,5 tys. lat badają z pomocą tomografii komputerowej oraz prześwietleń rentgenowskich naukowcy w ramach działania Polsko-Egipskiej Misji Archeologiczno-Konserwatorskiej w Świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari.
rozwiń zwiń
Czytaj także

IPN: ruszyły prace na Służewcu

Ostatnia aktualizacja: 30.06.2014 21:01
To drugie obok kwatery „Ł" Cmentarza Wojskowego Powązkowskiego w Warszawie największe pole grzebalne ofiar terroru komunistycznego lat 1945-1956 w stolicy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pożar strawił dziedzictwo Gotów

Ostatnia aktualizacja: 01.07.2014 10:00
Na ponad 200 tysięcy złotych wstępnie wyceniono straty w skansenie Gotów w Masłomęczu na Lubelszczyźnie.
rozwiń zwiń