Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce 1

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2018 18:00
Podwójny album z muzyką mniejszość narodowych i etnicznych, które zamieszkiwały i nadal zamieszkują różne regiony Polski: Litwinów, Niemców, Słowaków, Żydów, Romów i Rosjan (Staroobrzędowców), to repertuar sięgający m.in. obrzędowych pieśni białoruskich, łemkowskich kolęd czy bojkowskich pieśni żniwnych i pieśni kozackich z czasów przesiedleń w głąb Rosji z lat 1915-1918.
Muzyka Źródeł: Mniejszości narodowe i etniczne  w Polsce cz. 1
Muzyka Źródeł: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce cz. 1Foto: mat. pras. PR

Muzyka Źródeł vol. 13, Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce cz. 1, Polskie Radio 2013

ŁEMKOWIE - BESKID NISKI
LEMKOWS - THE LOWER BESKID

1. Powedu konyka 2:53
2. Takum sobi fraireczku dostał 1:43
3. Pieśni weselne do błogosławieństwa 1:04
- Proszu ja was mamcio (0:37)
- Do stilcia sidaty - dla sieroty (0:27)
4. Ideme my z komo roczki - pieśni oczepinowe 1:18
5. Jak sia budut wyberaty - weselna na przenosiny 0:35
6. Zrodyły sia terky 2:54
7. Jak Panna Maryja po switu chodyła - religijna 4:17
8. Salve, Salve ty Fedore 0:35
9. Powidały szczedracy - recytacja szczodrakowa 0:29
10. W hłobokij dołyni źwizda sia zjawyła - kolęda 1:35
11. Winczuju wam gazdynyczko myła - winszowanie 1:12

BOJKOWIE - BIESZCZADY
BOYKOS - BIESZCZADY MOUNTAINS

12. Kołomyjka 1:23
13. Oberek Starodawny 1:19
14. Stara polka weselna 1:08
15. Hej śpiwanojky moji - przyśpiewki weselne 0:49
16. Pieśni weselne do błogosławieństwa 1:33
- Stań drużbuniu na kładynu 0:57
- Komuż ty sia Marusuniu kłaniajesz - dla sieroty 0:36
17. Tam na horojci dwa sokołojky - szczyndrak 1:31
18. Kunec hrabaniu, kunec - żniwna 0:46
19. Płacząca skrzypka - polka 1:35
20. Stary kozaczok 1:05
21. Kołomyjka 1:29
Ludność ukraińska z Nadsania
Ukrainian people of the San-river area
22. Walczyk - mazurek z Teniatysk 0:58
23. Muzyczki hrajte - kołomyjka 1:13
24. Piszoł Władziuniu - melodie szczodrakowe 1:01
25. Kłaniajesi syritko - weselna dla sieroty 0:52
26.
26a. Do ślubojku idemo - weselna 0:30
26b. Rozcwytały fijałoczki - hahulka 0:43

UKRAIŃCY I LUDNOŚĆ UKRAIŃSKOJĘZYCZNA Z PODLASIA POŁUDNIOWEGO
UKRAINIANS AND THE UKRAINIAN-SPEAKING PEOPLE FROM THE SOUTHERN PODLASIE

27. Oj, zaliła wsi łuhy - pieśń liryczna 1:30
28. Oj, letiły żurawli - pieśń liryczna 3:32
29. Położu kładku oj na murawku - Włodarka 3:12
30. Oj ty Iwane, Podolane - sobótkowa (na Kupałę) 1:51
31. Wasylowa maty - pieśń na huhoty 0:55
32. Oj korowaju, korowaju - pieśń korowajowi 1:52
Ukraińcy, ludność ukraińsko- i białoruskojęzyczna Podlasia Północnego
Ukrainians and the ukrainian- and belorussian-speaking people from the Northern Podlasie
33. Dbajte drużyczky, dbajte - korowajowi 0:49
34. Pieśni weselne przed wyjazdem do ślubu 1:30
- Wyjdy matiunko pohlady 0:25
- Sydyt Manioczka 1:05
35. Ne ijdy doszczyku - rohulka 1:06
36. Swiatyj Jure Ryhore - rohulka 2:17
37. Oj czyjaż to wołoka - żniwna 1:32
38. Każut ludy czto ja umru pogrzebowa 2:05
39. Luli, luli, luli - kołysanka 0:34
40. Jawor nad wodoju - pieśń miłosna 1:41

BIAŁORUSINI I LUDNOŚĆ BIAŁORUSKOJĘZYCZNA Z PODLASIA PÓŁNOCNEGO
BELORUSSIANS AND THE BELORUSSIAN-SPEAKING PEOPLE FROM THE NORTHERN PODLASIE

41. Jedziesz dziewońka ty do wienczania - weselna 3:08
42. Och, wy kumeńki, daj hałubeńki - chrzcinowa 1:12
43. Oj, wyleć, wyleć jasny sakole - dożynkowa 1:18
44. Tam Kała mostu - syraja huska (wiosenna) 1:58
45. Chodzić pawa pa hulicy - konopielka 2:54


Na płycie znajdują się nagrania pieśni mniejszości ukraińskiej i białoruskiej, dokonane w przeważające liczbie w 1998 roku.
Pieśni białoruskie zostały zarejestrowane w miejscowościach Załuki, Zarzeczany i Suszcza, położonych na północ od Narwi, niedaleko Gródka. Są tu pieśni obrzędowe: weselne, chrzcinowe, dożynkowe oraz pieśni związane z przesileniem wiosennym - Wielkanocne syraja huska i konopielki - pieśni o prostej strukturze muzycznej, w której pojawiają się wątki zalotne i miłosne.
Repertuar ukraiński pochodzi z obszaru Łemkowszczyzny, Bojkowszczyzny, Nadsania i Podlasia. Łemkowie zamieszkiwali dawniej obszar Beskidu Niskiego i Bieszczad, a obecnie także na obszarze Polski północnej i zachodniej.
Nagrania zamieszczone na płycie dokonane zostały w miejscowościach: Regietów, Florynka, Binczarowa, Nowa Wieś, Berest, Roztoka k. Krynicy i obejmują pieśni obrzędowe związane z Bożym Narodzeniem (kolędy) oraz weselem (pieśni w rytmie krakowiaka i czardasza).
Kapele z Łemkowszczyzny wykorzystywały skrzypce i basy, a pod wpływem muzyki słowackiej i cygańskiej rozszerzały skład o skrzypce sekundujące (kontra) i podwajały obsadę o pierwsze skrzypce.

Bojkowskie pieśni nagrano u Rozalii Słoninko pochodzącej z bieszczadzkiej wsi Zawadka. Jej repertuar stanowiły pieśni obrzędowe: weselne, żniwne, bożonarodzeniowe.
Tańce grywane w rytm regionie to przede wszystkim polki, walczyk, kozaczki, kołomyjki i tańce charakterystyczne - kryżowaniec, nadier, obertak.

Muzyka Nadsania (obszaru położonego na północ od dolnego biegu Sanu do okolic Tomaszowa Lubelskiego i Bełżca) została zarejestrowana w okolicach Węgorzewa, w miejscowościach Budzewo i Rudziszki. Prezentowany repertuar obejmuje pieśni weselne, okresu Wielkiego Postu i Wielkiej Nocy. Wśród tańców można usłyszeć poleczki, walczyki, kozaki, kołomyjki, oberlinksy, a także melodie szczodrakowe.

Repertuar ukraiński z Podlasia Północnego obejmuje pieśni korowajowe, pieśni weselne i wiosenne, nagrane w Dobrzyniu Dużym i Dołhobrodach.
Muzyka mniejszości ukraińskiej z Podlasia Północnego, zarejestrowana w Dobrowodzie i Orzeszkowie koło Hajnówki, obejmuje przykłady pieśni obrzędowych, lirycznych pieśni kozackich, pieśni rosyjskich, przyswojonych przez ludność Podlasia w czasie przesiedleń w głąb Rosji w latach 1915-1918.

Wyboru materiału i jego opracowania dokonały Anna Szewczuk i Anna Szotkowska.