Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Dolny Śląsk

Ostatnia aktualizacja: 02.12.2018 13:00
Na płytach z muzyką Śląska prezentujemy zbiór muzyki i pieśni będący reliktem zanikającego bezpowrotnie na naszych oczach świata tradycyjnej wsi. W wyniku ciągle następującej przemiana wzorów i sposobów bycia jest w kulturze w tradycji pozostaje zazwyczaj nie to, co pokolenia poprzednie zaoferują, lecz to, co kolejne zechcą z tego przejąć. Kultura Dolnego Śląska jest tego wyjątkowym przykładem.
Muzyka Źródeł: Dolny Śląsk
Muzyka Źródeł: Dolny ŚląskFoto: mat. pras. PR

Muzyka Źródeł vol. 26, Dolny Śląsk, Polskie Radio 2008

CD 1

PIEŚNI

1. Tam pod lasem pod podolskim
2. Jedzie szlachta na trzy trakta
3. Szumniała leszczyna, ułani jechali
4. Cienka koszulinka szyta dołu krajem
5. Do Praszburga za wojoczka mnie wzioni
6. Ja z Francyi jadę, szabelkę toczę
7. Rozbujały się siwe gołębisie po roli
8. Na zielonej horce szubieniczki
9. W szczyrym polu grusza stoi
10. Ścieni dąbek, ścieni
11. Tam wysoko na dębie tam gruchały gołębie
12. Na syrbiańskim moście
13. Wyjrzyjcież mi moja mamo za ten nowy dwór
14. Ej na tej łące, na tej zielonej
15. Koło ogródeczka rosła jabłoneczka
16. Pójdę ja se do boru tego
17. Stała się nam nowina, pani zabiła pana
18. A w tym nowym dworze nowina się stała
19. Posłuchajcie ludzie me

CD 2
OBRZĘDY

1. Aaa lulaj, lulaj
2. W rajskim ogródku rosła lilija
3. W małym miasteczku mieszkała Hajka
4. Po dużym jeziorze biała gęś pływała
5. Panieński wieczór, zebranie
6. Spadła iskierka do ogródeczka
7. Zasiałam se rozmaryjan
8. Już się zebrała, już się zjechała cała familia
9. Mazurek – Wyjechałem w pole orać
10. Polka – Szumi gaj
11. Hej nam hej, Dzieciątko się narodziło
12. Pastuszkowie bracia mili
13. Kuba wpadł do trzody
14. W polu szopka
15. Mom ja skarb mom, ale nie dom
16. O, wyjdziże do nas panie gospodarzu
17. Po nagabu panie gospodarzu
18. Alom besper rozgloryja
19. Sioła jelinia
20. Polka
21. Kołomyjka
22. Podziakujmy Chrystu Panu
23. Róża w ogrodzie rozkwita
24. Panie gospodarzu wesoło witamy
25. Dobry wieczór panieneczka
26. Otwieraj panie ganeczek
27. Przecudowny święty Rochu poratuj nas
28. Jedną garstką ziemi, gdy przykryty będę

Dolny Śląsk - część dwupłytowego albumu zawierająca nagrania dokonane przez Polskie Radio w latach 1985-2006 (pieśni epickie, rekruckie, obyczajowe, miłosne, ludowe ballady, muzykę obrzędów rodzinnych i dorocznych). Wykonawcy to Polacy przybyli na Dolny Śląsk po II wojnie światowej z byłych wschodnich województw: lwowskiego, wołyńskiego i poleskiego, z Wileńszczyzny i Nowogródczyzny, a także reemigranci z Bośni i Bukowiny Rumuńskiej oraz przesiedleńcy z ubogich terenów centralnej i południowej Polski.W nowym miejscu osiedlenia chronili swą muzykę, tradycję, obyczaje wyniesione z rodzinnego domu, to wszystko, co świadczy o ich kulturowej tożsamości. 

Za wybór materiału o opracowanie tego albumu odpowiada Anna Borucka-Szotkowska:
"Niemal całkowita wymiana struktury zasiedlenia, która nastąpiła po II wojnie światowej, doprowadziła do zdekonstruowania systemu kultury tradycyjnej rozwijającej się na Dolnym Śląsku przez poprzednie stulecia i zaistnienia form kulturowych przeniesionych przez grupy osiedleńcze z regionów położonych w niemal przedrozbiorowych granicach Rzeczypospolitej. Przechowywany w pamięci powojennych pokoleń bagaż kulturowy w postaci pieśni, muzyki, obrzędów, zwyczajów, czy opowieści o coraz bardziej idealizowanej w wyobraźni krainie dzieciństwa dziadków, stanowi, z perspektywy minionego czasu, chyba najtrwalszy element świadczący o poczuciu tożsamości kulturowej współczesnych mieszkańców regionu. Obecnie, w kręgach rodzinnych o zazwyczaj różnorodnej proweniencji regionalnej, troskliwie przechowuje się relikty dawnej zbiorowej pamięci. Istnieją one prawem integralnych bytów nie tworząc, mimo prognoz, jakiejś wartości będącej wypadkową wielu składników. Są obecnie istotną, choć czasem bagatelizowaną częścią dziedzictwa kulturowego regionu. Funkcjonujący ustny przekaz tradycji zachowuje nadal swą aktualność, także dla współczesnego pokolenia (...).

Na płytach prezentujemy zbiór muzyki i pieśni będący reliktem zanikającego niepowrotnie na naszych oczach, świata tradycyjnej wsi. Ciągle następująca przemiana wzorów, kanonów i sposobów bycia jest w kulturze czymś oczywistym. W tradycji pozostaje zazwyczaj nie to, co pokolenia poprzednie zaoferują, lecz to, co kolejne zechcą z tego przejąć. W szczególnej sytuacji kulturowej Dolnego Śląska jest to proces niezwykle skomplikowany, chociaż zachowanie wielu skarbów tradycji przedstawionych w niniejszym zbiorze przeczy czasem logicznym przesłankom czy spodziewanym regułom (...). Zewsząd, skąd przybyli polscy osiedleńcy na Dolny Śląsk, unosili ze sobą cząstki utraconej Małej Ojczyzny" – fotografie, dzbanek, sierp, trochę pieśni. Dotrwałe do dziś, zaświadczają o tożsamości ich nosicieli, nadal kumulują pamięć pokoleń, stanowią punkt odniesienia dla naszej refleksji o miejscu w przestrzeni czasu, w którym dzisiaj stoimy z bagażem danych nam doświadczeń".


Wykonawcy:

Michalina Mrozik - śpiew vocals (CD1: 1, 2, 13)
ur. b. 1932 Lištrovac (Chorwacja Croatia), zam. living in Przęjsław, nagr. rec. Kazimierz 1985 (1), 1989 (2, 13)

Bronisława Chmielowska - śpiew vocals (CD1: 3; CD2: 1, 2, 17, 18)
ur. b. 1935 Wołczuchy k. Lwowa near Lvov, zam. living in Mroczkowice, nagr. rec. Kazimierz 1998

Jadwiga Sawicka - śpiew vocals (CD1: 4, CD2: 6)
ur. b. 1922 Dunaviec (Bukowina), zm. d. 1993 Zbylutów, nagr. rec.Kazimierz 1991 (CD1: 4), Kazimierz 2001 (CD2: 6)

Zofia Tarasiewicz - śpiew vocals (CD1: 5, CD2: 19)
ur. b. 1951 Lwówek Śląski, zam. living in Bolesławiec, nagr. rec. Kazimierz 2002 (CD1: 5), Kazimierz 2001 (CD2: 19)

Michalina Ładocha - śpiew vocals (CD1: 6)
ur. b. 1943 Dragovice (Bośnia Bosnia), zam. living in Gościszów, nagr. rec. Kazimierz 2002

Zespół śpiewaczek z Milikowa Singers' Ensemble from Milików (CD1: 7)
from Nowy Martyniec (Bośnia Bosnia), nagr. rec. Kazimierz 1988

Zespół śpiewaczek ze Zbylutowa Singers' Ensemble from Zbylutów (CD1: 8, 9, 12)
from Dunaviec (Bukowina Bukovina), nagr. rec. Zbylutów 2006 (8), Kazimierz 2005 (9, 12)

Zespół śpiewaczek z Żarskiej Wsi Singers' Ensemble from Żarska Wieś (CD1: 10, 11)
from Kresy The eastern frontier), nagr. rec. Kazimierz 1988 (10), Kazimierz 1995 (11)

Zespół śpiewaczek z Ocic Singers' Ensemble from Ocice (CD1: 14, 16, 17)
from Gumiera (Bośnia Bosnia), nagr. rec. Kazimierz 2003 (14, 16, 17)

Zespół śpiewaczek z Radostowa Singers' Ensemble from Radostów (CD1: 18, CD2: 11, 26)
from Kresy The eastern frontier), nagr. rec. Radostów 2006

Zespół śpiewaczek z Żarek Średnich Singers' Ensemble from Żarki Średnie (CD1: 19, CD2: 5, 25)
from Kresy The eastern frontier), nagr. rec. Kazimierz 1997 (CD1: 19), Kazimierz 1989 (CD2: 5), Żarki Średnie 2006 (CD2: 25)

Benedykta Łukijańska - śpiew vocals (CD2: 3)
ur. b. 1924 Piotrowicze (Polesie Polessya), zm. d. 1991 Działoszyn, nagr. rec.Kazimierz 1990

Antonina Bigo - śpiew vocals (CD2: 7)
ur. b. 1928 Przyłanki k. Radomska, zam. living in Sokołowiec, nagr. rec. Kazimierz 2001

Zespół śpiewaczek z Sokołowca Singers' Ensemble from Sokołowiec (CD2: 8)
from Kresy The eastern frontier), nagr. rec. Kazimierz 1991

Kapela z Ocic Band from Ocice (CD2: 9, 10)
nagr. rec. Kazimierz 1986
Józef Faltyn - skrzypce I 1st violin
ur. b. 1922 Bośnia Bosnia
Jan Oleksiak - skrzypce II 2nd violin
ur. b. 1915 Bośnia Bosnia
Paweł Król - bugaria Bugarija
ur. b. 1922 Bośnia Bosnia
Piotr Oleksy - bas berda bass berda
ur. b. 1928 Bośnia Bosnia
Franciszek Szuk - bęben drum
ur. b. 1933 Bośnia Bosnia

Teresa Nozdryn-Płotnicka - śpiew vocals (CD2: 12, 13)
ur. b. 1934 Dąbrowa (Polesie Polessya), zam. living in Skorzenice, nagr. rec. Skorzenice 2006

Zespół śpiewaczek z Henrykowa Singers' Ensemble from Henryków (CD2: 14)
from Kresy The eastern frontier), nagr. rec. Henryków 2006

Zespół śpiewaczek z Gościszowa Singers' Ensemble from Gościszów (CD2: 15)
from Nowy Martyniec (Bośnia Bosnia), nagr. rec. Kazimierz 1994

Zespół śpiewaczek z Podgórek Singers' Ensemble from Podgórki (CD2: 16)
nagr. rec. Kazimierz 1994

Józef Zając - skrzypce violin (CD2: 20, 21)
ur. b. 1918 Kaczanówka (Kresy - tarnopolskieThe eastern frontier – Tarnopol area), zam. living in Giebułtów, nagr. rec. Mirsk 2006

Jadwiga Zakaszewska - śpiew vocals (CD2: 22)
ur. b. 1950 Lwówek Śląski, i tu zam. and living there Giebułtów, nagr. rec. Kazimierz 2000

Zespół śpiewaczek z Czerwonej Wody Singers' Ensemble from Czerwona Woda (CD2: 23)
from Kresy The eastern frontier), nagr. rec. Kazimierz 2004

Zespół śpiewaczek z Działoszyna Singers' Ensemble from Działoszyn (CD2: 24)
from Kresy The eastern frontier), nagr. rec. Kazimierz 1990

Zespół śpiewaczek z Przejęsławia Singers' Ensemble from Przejęsław (CD2: 27)
from Chorwacja Croatia), nagr. rec. Kazimierz 1995

Jadwiga Biernacka - śpiew vocals (CD2: 28)
ur. b. 1926 Kluki, zam. living in Kamień (Mazowsze Mazovia), nagr. rec. Kazimierz 1986

Zobacz więcej na temat: muzyka tradycyjna