Як паказвае онлайн-апытанне хатніх гаспадарак у гарадах, праведзенае ў кастрычніку, індэкс спажывецкай упэўненасці і яго кампаненты засталіся на ўзроўні папярэдняй хвалі. Прыкладна трэць чакаюць зменаў дабрабыту ў горшы бок. Разам з тым 42% апытаных лічаць, што сітуацыя не зменіцца. Гэта на 6 працэнтаў больш, чым было ў снежні 2021 года. Доля рэспандэнтаў, якая паведаміла аб скарачэнні даходаў, працягвае змяншацца – цяпер гэта 31%.
Доля рэспандэнтаў, якая паведаміла аб скарачэнні даходаў, працягвае змяншацца.
Асноўнымі прычынамі падзення даходаў рэспандэнты называюць рост цэн і зніжэнне курсу беларускага рубля да замежных валют. Найперш пра зніжэнне заробкаў казалі прадстаўнік сельскай гаспадаркі, будаўніцтва і IT-сферы.
Мае месца рост спажывецкага крэдытавання. Сярод рэспандэнтаў афармлялі крэдыт за апошнія паўгода 22/04%. З іх 37 працэнтаў лічаць, што аформіць крэдыт стала прасцей.
Эканаміст Віялета Панасевіч, прадстаўляючы даследаванне, звярнула ўвагу на структурныя змены сітуацыі на рынку працы: мінімальная колькасць рэспандэнтаў паведамляе аб страты працы кімсьці са знаёмых (11%), 43% паведамляюць пра недахопу кадраў. Сярод прычын, чаму не хапае работнікаў, апытаныя часцей за ўсё называлі наступныя: патэнцыйных работнікаў не задавальняе ўзровень заработнай платы, прапанаваная нагрузка, не хапае людзей з патрэбным стаўленнем да работы, з патрэбнай кваліфікацыяй, многія работнікі зʼязджаюць за мяжу.
Рост заработнай платы адзначылі 34 працэнты рэспандэнтаў.
Эканамічныя настроі і чаканні фірмаў
У верасні-кастрычніку 2023 г. было праведзена онлайн-апытанне ўласнікаў і топ-менеджараў 300 малых і сярэдніх кампаній, якія прапарцыйна прадстаўляюць прамысловасць, будаўніцтва, аптовы і раздробны гандаль, сферу паслуг.
Цікава, што апытаныя ацанілі бягучыя рызыкі вядзення бізнесу ў Беларусі на медыянным узроўні: 3.12 пунктаў з 5. Гэта значыць, што выклікі, напрыклад, санкцыі, парушэнне лагістычных ланцужкоў ды інш. перайшлі ў шэраг бягучых праблем, а новых істотных выклікаў пакуль не зʼявілася.
Рэспандэнты ацанілі бягучыя рызыкі вядзення бізнесу ў Беларусі на медыянным узроўні: 3.12 пунктаў з 5.
Сярод барʼераў для развіцця часцей называлі наступныя:
- Недахоп персаналу / кваліфікаванага персаналу, менеджменту
- Недахоп магутнасцяў (абсталявання; сыравіны/матэрыялаў/камплектуючых);
- Складанасці з пастаўкамі (разрыў вытворчых ланцужкоў, лагістыка);
- Макраэканамічная нестабільнасць (ваганні валютнага курсу, інфляцыя);
- Адміністрацыйнае рэгуляванне цэнаў.
Эканаміст Дзмітрый Харытончык адзначыў, што аднаўленчы рост эканомікі Беларусі пасля крызіснага правалу слабее і ўсё больш упіраецца «у столь».
Фізічныя абʼёмы экспарту і імпарту няўстойлівыя, а іх дынаміка адносна спрыяльная. Але ёсць вялікая нявызначанасць, як сітуацыя са знешнегандлёвымі сувязямі будзе развівацца далей. Стымулы для інвестыцый слабыя і няўстойлівыя. Пагаршэнне знешніх умоў стала трэндам, што паступова робіць больш уразлівай знешнюю пазіцыю эканомікі Беларусі і перспектывы макрастабільнасці. А набор унутраных дыспрапорцый і рызык шырокі і разрастаецца.
вх