Правааабронцы ладзяць серыю мерапрыемстваў «Тыдзень супраць катаванняў 2022», каб нагадаць пра беларускіх палітвязняў, якія сутыкаюцца з катаваннямі ў няволі. Гэтая важная акцыя, мэта якой нагадаць свету ды Еўропе пра тое, што палітычны тэрор у Беларусі не знік.
Міжнародны камітэт па расследаванні катаванняў у Беларусі сумесна з Праваабарончым цэнтрам «Вясна», «Прававой ініцыятывай», Беларускім Хельсінкскім Камітэтам, Валанцёрскай службай «Вясны», моладзевым саветам «RADA», ініцыятывамі politzek.mе і dissidentby запрашаюць узяць удзел у мерапрыемствах Тыдня супраць катаванняў з 20 па 26 чэрвеня.
Мерапрыемствы пройдуць афлайн у трох гарадах — Варшаве, Вільні і Тбілісі, а таксама анлайн. Зарэгістравацца на частку з іх можна праз спасылкі, пазначаныя ў праграме. Усе мерапрыемствы бясплатныя, уваход па квітках толькі на канцэрт у Вільні. Калі вы непакоіцеся пра сваю публічнасць — мы арганізуем прасторы такім чынам, каб паклапаціцца пра вашу бяспеку. Старт мерапрыемстваў пазначаны паводле мясцовага часу.
Больш падрабязна распавядае праваабаронца «Вясны» Анастасся Васільчук.
- Асноўным арганізатарам з’яўляецца Міжнародны камітэт па расследаванні катаванняў у Беларусі, куды ўваходзяць беларускія праваабрончыя арганізацыі. Вясна з’яўляецца партнёрам і таксама ладзіць частку мерапрыемстваў цягам гэтага тыдня.
Скажыце якая роля Вясны і дзе пройдзе тыдзень?
- Мы выступаем як партнёры, а самі арганізатары робяць гэты тыдзень не першы год. Сёлета ўсё вельмі маштабна, нягледзячы на тое, што большасць арганізацый пакінула Беларусь, улічваючы абставіны. Цяпер мы робім мерапрыемствы і анлайн і афлайн у трох гарадах: Варшаве, Вільне, Тбілісі.
Якія мерапрыемствы рыхтуюцца ў рамках тыдня?
- Рознага кшталту. Напрыклад, адбудуцца дыскусіі наконт катаванняў у Беларусі. Такое абмеркаванне пройдзе ў Варшаве, а таксама на канале Маланка.live. Таксама адбудуцца кінапрагляды, прысвечаныя дадзенай тэматыцы. Яны адбудуцца ў Вільні ды Варшаве. У Тбілісі будзе чытанне п’есы, якая застаўляе задумацца пра катаванні. “Вясна” рыхтуе прэзетнацыю нашых апошніх дакладаў пра палітычны пераслед у Беларусі ды пра ўмовы ўтрымання ў ізалятарах. Таксама мы будзем распавядаць пра тое, якія катаванні практыкуюцца апошнім годам у Беларусі. Катаванні не спыніліся ды не засталіся ў 2020-м годзе, пра якія ўсе ведаюць. У Вільні пройдзе канцэрт у суботу 25-га, сабраныя грошы пойдуць на падтрымку Украіны. Будзе шэсце супраць катаванняў, фотавыставы. Разам вельмі шмат мерапрыемстваў.
Скажыце, як парвільна размаўляць пра катаванні. Гэта вельмі складанае пытанне, ці людзі не захочуць пра гэта чуць, бо непрыемна?
- Пра гэта не трэба баяцца размаўляць. Тут важна казаць, уздымаць тэму, таму што пасля пачатка вайны ва Украіне беларуская тэма і таго, што там адбываецца, адыйшла на другі ці нават трэці план. Праваабарончыя арганізацыі мусяць нагадваць і казаць, што сітуацыя ў Беларусі па-ранейшаму вельмі кепская. Людзі ў Еўропе павінны пра гэта ведаць і памятаць, што катаванні адбываюцца. Мы не збіраемся распавядаць пра гэта на сумных лекцыях, якія дарэчы таксама патрэбныя, але мы будзем казаць мовай творчасці: кінапрагляды, чытанне гісторый катаванняў. Простай мовай паказваць, што гэтая з’ява ёсць і нікуды не знікла. Нашы партнёры будуць распавядаць, што адбываецца з моладдзю ў Беларусі, як катуюць студэнтаў. Гэта важная тэматыка, якую трэба ўздымаць.
Размаўляў Юры Ліхтаровіч