Redakcja Polska

Janusz Korczak - lekarz, pedagog, pierwszy rzecznik praw dzieci

19.09.2019 13:40
Janusz Korczak, pierwszy, nieoficjalny rzecznik praw dziecka, był pisarzem, działaczem społecznym, prekursorem pełnego szacunku podejścia do dzieci. Jego przemyślenia dotyczące wychowania, mimo upływu 100 lat, nie straciły na aktualności.
Audio
  • "Wybitni Polacy II RP" - Janusz Korczak [posłuchaj]
Janusz Korczak
Janusz KorczakPAP/CAF-ARCHIWUM

Janusz Korczak urodził się 22 VI 1878 roku w Warszawie. Pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej. Po ukończeniu studiów medycznych, w latach 1907–09 pogłębiał wiedzę w klinikach w Berlinie i Paryżu.

Należał do kręgu postępowej inteligencji warszawskiej przełomu XIX i XX w. Współpracował m.in. z: „Głosem” czy „Przeglądem Społecznym”. W 1912 roku przyczynił się do otwarcia Domu Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie, którego dyrektorem pozostał do śmierci. Od roku 1919 współpracował z Marią Falską przy organizowaniu zakładu wychowawczego Nasz Dom dla dzieci polskich.

Prowadził wykłady w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej i Wolnej Wszechnicy Polskiej.

W 1926 roku założył pierwsze i jedyne w swoim rodzaju czasopismo dla dzieci „Mały Przegląd”, redagowane wraz z dziećmi (ukazywało się do 1939 roku). Był także autorem popularnych pogadanek radiowych zwanych "gadaninkami Starego Doktora".

Poczuwał się do podwójnej przynależności kulturowej i narodowej, jako Żyd-Polak czynnie działał w obrębie obu społeczności, ale również na rzecz ich zbliżenia.

Badacz i odkrywca świata dzieci, trybun walki o ich prawa, praktyk i teoretyk wychowania; symboliczna postać oporu cywilnego w czasach Zagłady; autorytet moralny, także współcześnie łączący ludzi ponad podziałami – „człowiek ludzkości”.

W sierpniu 1942, mimo szansy opuszczenia getta, pozostał ze swymi podopiecznymi i wraz z nimi został wywieziony do obozu zagłady w Treblince. Tam zginął.

W stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości Prezydent Andrzej Duda i Kapituła Orderu pośmiertnie uhonorowali go Orderem Orła Białego, najstarszym i najważniejszym odznaczeniem Rzeczypospolitej Polskiej.

O spuściźnie Janusza Korczaka opowiada Marta Ciesielska z Korczakianum, Pracowni Naukowej Muzeum Warszawy. 

Audycja jest współfinansowana przez Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie" w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za Granicą.

Teksty czytał Krzysztof Dumała.

Audycję zrealizowała Magdalena Górecka-Balcer.

Do wysłuchania audycji zaprasza Katarzyna Semaan