Polskie Radio
Section05

II Rzeczpospolita

"Nie umiałem czytać ani pisać, a już znałem nuty"

23 listopada 2025 roku wspominamy 92. rocznicę urodzin Krzysztofa Pendereckiego - kompozytora, dyrygenta, pedagoga, jednego z najbardziej cenionych na całym świecie twórców muzyki. Ten "wielki odkrywca dźwięków" zmarł w 2020 roku. Pozostały po nim dzieła, które zmieniały myślenie o muzyce zarówno w XX, jak i w XXI wieku.
Zobacz więcej na temat:  KULTURA Krzysztof Penderecki MUZYKA muzyka współczesna kompozytor kompozycja komponowanie dyrygent awangarda religia opera Dębica Kraków Elżbieta Penderecka Aleksander Laskowski Joanna Wnuk-Nazarowa Lech Wałęsa Jan Paweł II Stefan Wyszyński Grudzień 1970 Stocznia Gdańska historia Polski II wojna światowa Artur Malawski Stanisław Wiechowicz Dwudziestolecie międzywojenne PRL

Kazimierz Sosnkowski. Najwierniejszy żołnierz Rzeczpospolitej

Nawet na tle niezwykle barwnej galerii wojskowych i polityków pierwszej połowy XX wieku Sosnkowski jawi się jako postać nietuzinkowa. Człowiek, który przeszedł długą drogę od szefa sztabu I Kompanii Kadrowej, poprzez organizatora Wojska Polskiego, do Naczelnego Wodza, kierował się zawsze dobrem Polski, choć krępowały go ułomności własnego charakteru. 19 listopada mija 140. rocznica urodzin Kazimierza Sosnkowskiego.
Zobacz więcej na temat:  I wojna światowa II RP II wojna światowa Józef Piłsudski Kazimierz Sosnkowski Warszawa wojsko Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie emigracja

Książka zakazana przez polski rząd. Prorocza wizja wojny

Sojusz z Francją i Anglią zakończy się atakiem Niemiec na osamotnioną Polskę, gen. Sikorski zostanie Naczelnym Wodzem, a ZSRS za pomoc w pokonaniu Hitlera otrzyma Kresy Wschodnie. Takie przewidywania zawiera książka Władysława Studnickiego "Wobec nadchodzącej drugiej wojny światowej". Prorocza praca, będąca jednocześnie krytyką działań polskiego rządu, została wydana w czerwcu 1939 roku i… natychmiast ją skonfiskowano.
Zobacz więcej na temat:  Władysław Studnicki II wojna światowa III Rzesza Rosja ZSRR

10 sukcesów II RP, o których mogliście nie wiedzieć

Odzyskanie 107 lat temu niepodległości oznaczało dla Polaków nie tylko wielką radość, ale też wielką pracę. Polska nie miała lekkiego startu. Sąsiedzi nie byli zadowoleni z jej odrodzenia, lata zaborów i prowadzona na jej terenie I wojna światowa odcisnęły się mocno na społeczeństwie i gospodarce. Mimo to obywatele II RP zdobyli się na kilka spektakularnych sukcesów. Przedstawiamy wybór dziesięciu z nich.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA niepodległość II RP

Święto Niepodległości z innej strony. Zobacz dawne zdjęcia

11 listopada w II RP był dniem uroczystym, choć data ta stała się oficjalnym świętem narodowym dopiero od 1937 roku. Najhuczniejsze obchody odbywały się w Warszawie i w innych wielkich miastach. Oto jak wyglądało Święto Niepodległości z innej perspektywy: mniejszych ośrodków, lokalnych społeczności, ludzi, którzy w swojej małej ojczyźnie chcieli wyrazić miłość do Polski.
Zobacz więcej na temat:  fotografia Święto Niepodległości Dwudziestolecie międzywojenne

Niemcy na wschodzie. Mniej znany aspekt odzyskiwania przez Polskę niepodległości

Gdy 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, na froncie wschodnim wciąż znajdowały się tysiące niemieckich żołnierzy. Ich obecność niosła ze sobą zagrożenie dla młodego państwa polskiego, a na terenach, które okupowali, dochodziło do krwawych walk z polskimi patriotami. Jednocześnie niespiesznie ewakuowane oddziały niemieckie tworzyły strefę buforową, która przez kilka miesięcy oddzielała Polskę od bolszewickiej Rosji. Tak czy inaczej niektóre polskie miasta musiały czekać na niepodległość nawet pół roku dłużej.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski I wojna światowa 11 listopada odzyskanie niepodległości Józef Piłsudski wojna polsko-bolszewicka