II Rzeczpospolita w PolskieRadio.pl

Pierwsze wybory prezydenta Polski. Skończyło się tragedią

9 grudnia 1922 roku Gabriel Narutowicz został wybrany na prezydenta RP. Pierwsze w dziejach Polski prezydenckie wybory wyglądały zupełnie inaczej niż dziś, a temperatura towarzyszących im sporów politycznych była tak wysoka, że doprowadziła do tragedii. Co pisano wówczas w prasie i jaki miała ona wpływ na bieg wydarzeń?

Paderewski i pierwszy powojnie rząd RP uznany przez ententę

9 grudnia 1919 roku Ignacy Jan Paderewski ustąpił z funkcji premiera Polski. Chociaż jego rząd utrzymał się przez zaledwie kilka miesięcy, działania gabinetu budziły wśród ówczesnych polityków zażarte dyskusje. Z jednej strony chwalony był za przeprowadzenie pierwszych w historii Polski wolnych wyborów parlamentarnych, z drugiej krytykowany za złe prowadzenie polityki skarbowej państwa.

Arcybiskup Teodorowicz. Ormiański Skarga i polski patriota

- Zapisał się w sposób szczególny w historii, bowiem określano go jako proroka nadziei i wiary w latach niedoli, a nauczyciela prawdy i obowiązku po odzyskaniu niepodległości - mówiła o Józefie Teodorowiczu na antenie Polskiego Radia dr Jolanta Załęczny z Muzeum Niepodległości. Gdy ten metropolita lwowski obrządku ormiańskiego, poseł i senator RP umarł 87 lat temu, w kraju zarządzono żałobę narodową, mimo że nie należał on do zwolenników sanacji.

Ojciec niepodległości czy dyktator? Spór o Piłsudskiego

Kim naprawdę był Józef Piłsudski? Socjalistą, patriotą, dyktatorem? Co wpływało na polityczne decyzje, które podejmował? Czy dziś oceniamy go na podstawie historycznych faktów, czy mitów? O różnych obliczach marszałka w audycji "TurboHistoria" Krzysztof Grzybowski rozmawiał z prof. Mariuszem Wołosem, historykiem, sowietologiem i autorem książki "Józef Piłsudski. Rzecz o nieprzeciętności".

Tak rodziła się polska flota. Okręty z Niemiec pod polską banderą

28 listopada 1918 roku, mimo że Rzeczpospolita nie posiadała jeszcze formalnie dostępu do morza, Józef Piłsudski wydał rozkaz powołujący do życia Marynarkę Polską. Było to duże wyzwanie. Marynarka Wojenna musiała powstać od zera. Bez zaplecza, bez tradycji, z kadrą, która posługiwała się dotąd trzema różnymi językami.

Transatlantyk "Piłsudski". Duma żeglugi II Rzeczpospolitej

Był pierwszym transatlantykiem pod polską banderą i symbolem dostępu do morza państwa odrodzonego po latach niewoli. W latach pokoju przewoził pasażerów do Nowego Jorku. Po wybuchu II wojny światowej miał służyć jako transportowiec, ale zatonął w trakcie pierwszego wojskowego rejsu.

"Nie umiałem czytać ani pisać, a już znałem nuty"

23 listopada 2025 roku wspominamy 92. rocznicę urodzin Krzysztofa Pendereckiego - kompozytora, dyrygenta, pedagoga, jednego z najbardziej cenionych na całym świecie twórców muzyki. Ten "wielki odkrywca dźwięków" zmarł w 2020 roku. Pozostały po nim dzieła, które zmieniały myślenie o muzyce zarówno w XX, jak i w XXI wieku. Zobacz więcej na temat: KULTURA Krzysztof Penderecki MUZYKA muzyka współczesna kompozytor kompozycja komponowanie dyrygent awangarda religia opera Dębica Kraków Elżbieta Penderecka Aleksander Laskowski Joanna Wnuk-Nazarowa Lech Wałęsa Jan Paweł II Stefan Wyszyński Grudzień 1970 Stocznia Gdańska historia Polski II wojna światowa Artur Malawski Stanisław Wiechowicz Dwudziestolecie międzywojenne PRL

Kazimierz Sosnkowski. Najwierniejszy żołnierz Rzeczpospolitej

Nawet na tle niezwykle barwnej galerii wojskowych i polityków pierwszej połowy XX wieku Sosnkowski jawi się jako postać nietuzinkowa. Człowiek, który przeszedł długą drogę od szefa sztabu I Kompanii Kadrowej, poprzez organizatora Wojska Polskiego, do Naczelnego Wodza, kierował się zawsze dobrem Polski, choć krępowały go ułomności własnego charakteru. 19 listopada mija 140. rocznica urodzin Kazimierza Sosnkowskiego.

Józef Piłsudski ogłasza światu wolną Polskę

"Jako Wódz Naczelny Armii Polskiej pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie Państwa Polskiego Niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski" – tymi słowami do szefów mocarstw zwrócił się Józef Piłsudski, notyfikując II Rzeczpospolitą.

Książka zakazana przez polski rząd. Prorocza wizja wojny

Sojusz z Francją i Anglią zakończy się atakiem Niemiec na osamotnioną Polskę, gen. Sikorski zostanie Naczelnym Wodzem, a ZSRS za pomoc w pokonaniu Hitlera otrzyma Kresy Wschodnie. Takie przewidywania zawiera książka Władysława Studnickiego "Wobec nadchodzącej drugiej wojny światowej". Prorocza praca, będąca jednocześnie krytyką działań polskiego rządu, została wydana w czerwcu 1939 roku i… natychmiast ją skonfiskowano.

II Rzeczpospolita

Pierwsze wybory prezydenta Polski. Skończyło się tragedią

Paderewski i pierwszy powojnie rząd RP uznany przez ententę

Linia Curzona, czyli Polska odcięta od Kresów

"Marszałek z ludzką twarzą". Wspomnienie o Józefie Piłsudskim

Obóz Wielkiej Polski. Modzi endecy przeciwko sanacji

Arcybiskup Teodorowicz. Ormiański Skarga i polski patriota

Wielka Trójka w Teheranie. Faktyczny koniec II RP

Ignacy Mościcki. Prezydent sanacji

"Pod Pikadorem". Warszawska kawiarnia poetów