16:25 _PR2_AAC 2020_08_27-17-33-56.mp3 Dr Sławomir Cenckiewicz o roli kobiet w strajkach w sierpniu 1980 roku (O wszystkim z kulturą/Dwójka)
Sierpień 1980 w Polskie Radio
Koniec sierpnia co roku kieruje nas w stronę wydarzeń z sierpnia 1980 roku. W tym roku jednak szczególnie, ponieważ obchodzimy 40. rocznicę Porozumień Sierpniowych. Zdaniem gościa audycji, gdyby szukać feministycznej narracji historycznej, to sierpień '80 doskonale się do tego nadaje.
- Należy pamiętać, że strajk w Gdańsku rozpoczął się 14 sierpnia i trwał do 31 sierpnia; w innych zakładach czy rejonach Polski znacznie dłużej, myślę tutaj o Śląsku. Jednak ten wielki strajk, z którym kojarzona jest Stocznia Gdańska i Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, to był strajk, który wybuchł o kobietę, a mianowicie o Annę Walentynowicz - podkreślił dr Sławomir Cenckiewicz. Zauważył również, że pierwszy postulat z 14 sierpnia dotyczył przywrócenia Anny Walentynowicz do pracy w stoczni, zatem geneza protestów oraz decyzja o ich proklamowaniu związana jest ze zwolnieniem polskiej działaczki 7 sierpnia 1980 roku. - Ten strajk wybuchł o kobietę i właśnie w większości mężczyźni zastrajkowali dla kobiety - mówił gość Dwójki.
Sierpień 80 - zobacz serwis specjalny
Czytaj też:
Gość audycji zaznaczył, że strajki w okresie PRL-u miały głównie związek z wprowadzoną podwyżką cen na podstawowe produkty. Jednak ten w sierpniu 1980 roku miał zupełnie inną dynamikę, ponieważ protestujący kładli ogromny nacisk na postulaty polityczne. - Kiedy patrzymy na pierwsze trzy postulaty z 14 sierpnia 1980 roku, to dwa z nich są stricte politycznymi: przywrócenie do pracy Anny Walentynowicz, represjonowanej za przystąpienie do Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, drugi zaś dotyczy upamiętnienia przez tablicę pamiątkową stoczniowców, którzy zginęli w masakrze grudniowej 1970 roku. Komuniści wówczas przystąpili do zgrabnej operacji, której celem było sprowadzenie postulatów do natury czysto socjalnej i "osuszenie" ich ze spraw politycznych.
Sławomir Cenckiewicz mówił również m.in. o tym, w jaki sposób kobiety nie dopuściły do zakończenia strajku 16 sierpnia 1980 roku, a także genezie sporu między Jackiem Kuroniem a Lechem Wałęsą.
***
Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą
Prowadził: Michał Szułdrzyński
Gość: dr Sławomir Cenckiewicz (historyk)
Data emisji: 27.08.2020
Godzina emisji: 17.30
