Historia

Papieski teatr

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2012 06:00
22 sierpnia mija 71. rocznica rozpoczęcia działalności Teatru Rapsodycznego w Krakowie. Jednym z jego aktorów był Karol Wojtyła.
Audio
Karol Wojtyła. Zdjęcie z czasów wojny. PAPReprodukcja
Karol Wojtyła. Zdjęcie z czasów wojny. PAP/Reprodukcja

Teatr Rapsodyczny został utworzony 22 sierpnia 1941 roku w ramach katolickiego podziemnego ugrupowania politycznego "Unia". Działał w prywatnych mieszkaniach. Występy odbywały się dla specjalnie zapraszanej publiczności. Wśród gości bywali Juliusz Osterwa, Jerzy Turowicz, Juliusz Kydryński. Teatr miał być przejawem oporu myśli i ducha wobec okupanta. Trzon aktorski stanowili studenci polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego: Karol Wojtyła i Halina Królikiewicz. Założycielem teatru był Mieczysław Kotlarczyk. Do zespołu aktorskiego należeli również m.in. Barbara Horawianka, Danuta Michałowska i Mieczysław Voit.

Pierwsza premiera teatru "Król-Duch" Słowackiego odbyła się 1 listopada 1941 roku. Następne to: "Beniowski" i "Samuel Zborowski" Słowackiego, "Hymny" Kasprowicza, "Godzina" Wyspiańskiego, "Portret artysty" Norwida, "Pan Tadeusz" Mickiewicza. Dramat pod tytułem "Samuel Zborowski" Słowackiego był ostatnim spektaklem, w którym wystąpił Karol Wojtyła. Przyszły papież zrezygnował z aktorstwa na rzecz studiów teologicznych w Seminarium Duchownym.

Ksiądz Wojtyła nie utracił kontaktu z koleżankami i kolegami - odprawiał dla nich msze, bywał na przedstawieniach, pisał o teatrze, a także spotykał się z zespołem, również jako biskup, a potem - kardynał. Gdy został papieżem, korespondował z byłymi aktorami teatru.

W czasie okupacji przygotowano 11 premier. Po zakończeniu wojny teatr działał jako szkolny i był obowiązkowy dla mło­dzieży.

Do 1945 roku Teatr Rapsodyczny działał w konspiracji. Po zakończeniu wojny starał się zachować niezależność i dlatego przez komunistyczne władze był postrzegany jako opozycja wobec lansowanej wówczas polityki kulturalnej. Zamknięto go wiosną 1953 roku, w okresie zaostrzenia polityki przeciw Kościołowi. Teatr reaktywowano w 1957 roku. Zakończył działalność w sierpniu 1967 roku.

Teatr Rapsodyczny zwany był teatrem słowa. Stworzył swoisty styl podniosłej recytacji. W repertuarze miał również arcydzieła literatury światowej, jak "Odyseja" Homera, "Boska komedia" Dantego i "Faust" Goethego.

"Mimo że Teatr Rapsodyczny został zlikwidowany, zaszczepiona przez Mieczysława Kotlarczyka idea teatru żywego słowa pod różnymi postaciami weszła w obyczaj teatralny w całej Polsce" - pisał Karol Wojtyła. Już jako Jan Paweł II przypomniał Teatr Rapsodyczny we wspomnieniu zatytułowanym "Dar i Tajemnica".

Czytaj także

Teatr pozostał miłością papieża

Ostatnia aktualizacja: 31.03.2011 09:39
Karol Wojtyła nawet po wstąpieniu do seminarium nie przestał interesować się sztuką sceniczną.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Z Karolem Wojtyłą wędrówka do miejsc świętych

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2011 12:00
Zapraszamy na słuchowisko poetycko-dokumentalne Wacława Tkaczuka. Reżyseria radiowa Dobrosława Bałazy. Premiera w Teatrze PR!
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wojtyła grał w teatrze

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2012 08:00
W trudnych wojennych czasach, 22 sierpnia 1941 roku, w jednym z krakowskich mieszkań powołano Teatr Rapsodyczny. Należał do niego Karol Wojtyła.
rozwiń zwiń