Indyjska pisarka Banu Mushtaq laureatką Międzynarodowej Nagrody Bookera 2025

Ostatnia aktualizacja: 21.05.2025 09:28
Jedna z najważniejszych nagród literackich na świecie powędrowała w ręce Banu Mushtaq i tłumacki jej książki "Heart Lamp" Deepy Bhasthi. Ta publikacja to zbiór opowiadań o życiu kobiet w muzułmańskich wspólnotach w stanie Karnataka.
Autorka Banu Mushtaq i tłumaczka Deepa Bhasthi  książki Heart Lamp laureatki Międzynarodowej Nagrody Bookera 2025
Autorka Banu Mushtaq i tłumaczka Deepa Bhasthi książki "Heart Lamp" laureatki Międzynarodowej Nagrody Bookera 2025Foto: Wiktor Szymanowicz/Anadolu/PAP/Abaca

Banu Mushtaq to 77-letnia indyjska autorka jest także prawniczką i działaczką na rzecz poprawy sytuacji kobiet w Indiach. - Ta książka poszerza nasze rozumienie tłumaczenia - powiedział przewodniczący jury Max Porter.

Historie o kobietach Indii 

- Moje historie opowiadają o kobietach - o tym, jak religia, społeczeństwo i polityka wymagają od nich ślepego posłuszeństwa, a czyniąc to, zadają im nieludzkie okrucieństwo, zamieniając je w podwładnych - powiedziała Banu Mushtaq odbierając nagrodę.

"Heart Lamp" to pierwsza książka napisana w języku kannada, jednym z 22 urzędowych języków w Indiach, posługuje się nim 65 mln ludzi, która została nominowana do nagrody Bookera. W dwunastu opowiadaniach autorka pisze o codziennym życiu kobiet i dziewczyn w społecznościach muzułmańskich w południowych Indiach. Wydawane były w latach 1990-2023.  Inspiracją do napisania tych historii były doświadczenia kobiet, które zwróciły się do Mushtaq o pomoc. Mushtaq nie używa tylko pióra dziennikarki i prawniczki broniącej praw kobiet. Używa stylu dowcipnego, potocznego, wzruszającego. Pisarka została odznaczona prestiżowymi nagrodami literackimi w Indiach, ale też spotkała się z krytyką ze strony środowisk konserwatywnych. 

Banu Mushtaq jest drugą indyjską autorką, która zdobyła tę nagrodę po Geetanjali Shree, która została jej laureatką w 2022 roku.

Nagrodę o wartości 50 tysięcy funtów podzielą między siebie autorka i tłumaczka Deepa Bhasthi.

W tym roku na krótkiej liście nominowanych znalazło się sześć książek: "A Leopard-Skin Hat" Anne Serre, tłum. Mark Hutchinson (oryginalny język: francuski); "Heart Lamp" Banu Mushtaq, tłum. Deepa Bhasthi (oryginalny język: kannada); "Under the Eye of the Big Bird" Hiromi Kawakami, tłum. Asa Yoneda (oryginalny język: japoński); "Small Boat" Vincenta Delecroix, tłum. Helen Stevenson (oryginalny język: francuski); "On the Calculation of Volume I" Solvej Balle, tłum. Barbara J. Haveland (oryginalny język: duński). Jedyną z nominowanych książek do tej pory przetłumaczonych na język polski jest "Do perfekcji" Vincenza Latronico (tłum. ang. Sophie Hughes, oryginalny język: włoski), która 14 maja ukazała się nakładem wyd. Czarne w przekładzie Katarzyny Skórskiej. Książkę nagrodzonej Mushtaq znajdziemy w naszych księgarniach aktualnie tylko w języku angielskim. 

Międzynarodowa Nagroda Bookera i Polki 

Międzynarodowa Nagroda Bookera (ang. The International Booker Prize, wcześniej The Man Booker International Prize) została ustanowiona w 2005 roku w Wielkiej Brytanii. Na początku była przyznawana co dwa lata za twórczość w języku angielskim dla pisarzy z całego świata. Nominowane mogły zostać również powieści napisane w innych językach, lecz szeroko dostępne w angielskim tłumaczeniu (w 2005 r. nominowany był Stanisław Lem).

Dziś Międzynarodową Nagrodę Bookera przyznaje się autorom książki napisanej w języku innym niż angielski, a przetłumaczonej na ten język i wydanej w poprzedzającym roku w Wielkiej Brytanii lub Irlandii. W 2018 roku otrzymała ją Olga Tokarczuk za powieść "Bieguni". To jedyna autorka z Polski, która otrzymała tę nagrodę. Nominowane do Międzynarodowej Nagrody Bookera były również Urszula Honek i Wioletta Grzegorzewska. 

IAR/PAP/pj