"Cienie Antropocenu" znów opanują warszawską Pragę. Czas na wyjątkowy wieczorny spacer!

Ostatnia aktualizacja: 09.10.2025 16:52
To już 6. raz, gdy "Cienie Antropocenu" opanują prasko-warszawskie witryny. Artyści, artystki, grupy artystyczne znów wnikną w przestrzeń publiczną Pragi Północ, by mówić o wymarłych i wymierających gatunkach fauny i flory. Ich przekaz niesie więcej - to spojrzenie na środowisko, klimat, społeczeństwo, na nas. 
Cienie Antropocenu to coroczne wydarzenie odbywające się na warszawskiej Pradze.
Cienie Antropocenu to coroczne wydarzenie odbywające się na warszawskiej Pradze. Foto: Jarek Lustych/mat.pras. Cienie Antropocenu

Pierwszy wydarzenie o nazwie "Cienie Antropocenu" odbyło się w 2020 roku z inicjatywy Agi Szreder. Artystka chciała opowiadać o zwierzętach i roślinach, które wymierają lub już wymarły. Dla swojej opowieści wybrała formę teatru cieni, bo ten sposób wydawał jej się najwłaściwszy, a dodatkowo istnieje niemal w każdej kulturze, co stawia go ponad podziałami.

"Pierwsze Cienie Antropocenu"

W 2020 roku Aga Szreder stworzyła "pomniki" czterech zwierząt opisanych w "Polskiej czerwonej księdze zwierząt", czyli w rejestrze zagrożonych gatunków, które żyją na terenie Polski. Rejestr opracowuje od 1992 roku Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie.

Z biegiem lat projekt ewoluował, a dziś za wydarzeniem "Cienie Antropocenu" stoi oddolnie stworzony, interdyscyplinarny kolektyw artystek, artystów i grup artystycznych, którzy w swoją opowieść pragną też angażować lokalną społeczność. 

Cienie - projekt kolektywu

Pamiętane z pierwszych odsłon "Cieni Antropocenu" proste formy, płaskie obiekty czy rzeźby z ruchomymi elementami z roku na rok nabierają nowych wymiarów. W kolejnych odsłonach wydarzenia zaczęło pojawiać się wiele źródeł światła, ruch, muzyka, często grana na żywo. Każdy z artystów dostaje tu swobodę twórczą i możliwość wykorzystania technik, w których czuje się najlepiej.

- Oddolne działania kolektywne są dla mnie ważne - mówi Marta Skuza, warszawska artystka wizualna, zaangażowana w prace kolektywu od drugiej edycji "Cieni Antropocenu". - Formuła wydarzenia daje dostęp do sztuki każdemu, nie wymaga wyjścia do galerii, to sztuka wychodzi na ulicę. W swojej twórczości zajmuje się relacją człowieka ze środowiskiem naturalnym - dodaje. W tym roku, w oknie pracowni Marty Skuzy na ulicy Konopackiej zobaczymy pracę pt. "Co rzeka nam wyrzuca". 

"Cienie Antropocenu" są upamiętnieniem wymarłych i wymierających gatunków roślin i zwierząt, ale też dają przestrzeń dla szerszych wypowiedzi artystycznych. W 2024 roku do kolektywu artystycznego dołączyła m.in. Marta Stysiak. - Kolektyw Cieni jest niezwykle otwarty, a ja jako twórczyni zaangażowana społecznie, pracująca z dokumentem, też mogłam odnaleźć w nim swoje miejsce - mówi artystka. - W 2024 roku zaprezentowałam jeden z gatunków palmy, rosnący w Strefie Gazy. Rośliny te owocują jedynie wtedy, gdy są zapylone ręcznie, przez człowieka. W związku z obecnymi wydarzeniami w Strefie Gazy, daktyli z tych palm z pewnością w najbliższym czasie się nie doczekamy. Na 6. edycję przygotowałam pracę pt. "Plestine Sunbird (Cinnyris osea)", która również nawiązuje do aktualnej sytuacji regionu. Ten mały ptaszek to symbol wolności - uzupełnia. 

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Marta Stysiak (@stysiakmarta)

Ulotne "Cienie Antropocenu"

ale też wydarzeniem ulotnym, tymczasowym, goszczącym w przestrzeni miejskiej jedynie przez chwilę. W tym roku prace ponad 30 artystów, artystek i grup będziemy mogli oglądać jedynie przez 3 dni 10, 11 i 12 października. W tych dniach na oglądanie prac można wybrać się indywidualnie, ale organizatorzy zapraszają przede wszystkim na wspólne spacery-oprowadzania, które rozpoczynają się codziennie o godz. 18.00 na ulicy Stalowej 1/4, przed Uśpioną Księgarnią, która również włącza się w ten artystyczny projekt. 

W tym roku w przeróżnych praskich lokalizacjach zobaczymy prace i spotkamy następujących artystów:

  • Pola Babicka (perfo + Julia Pucis & Jakub Węgrzyn)- BloomERA
  • Bogna Burska - Podwodne róże
  • Anastasiya Efremova – Pies domowy (Canis familiaris) – Żywot węchu
  • Viola Głowacka
  • Martyna Groth & Michał Dworakowski -The Black Square Theatre
  • Gosia Gurowska - Martha
  • Tomasz Dytkowski
  • Tomek Kopcewicz - Zwierzęta użytkowe
  • Maria Kiesner & Stefan Paruch
  • Jarek Lustych
  • Gosia Minchberg, Edyta Makaruk, Duet Molanne - ILE CZASU JESZCZE MAMY?
  • Teona Moz
  • Kris
  • Mikołaj Pilchowski
  • Przemek Ostaszewski
  • Freya Frederic – Dorota Chilińska, Anna Kalwajtys - The Great Sphinx
  • Aga Szreder & Agata Korba & Simona Kasprowicz - Gołąb wędrowny (Ectopistes migratorius)
  • Simona Kasprowicz - Rattus Simone
  • Kali - Zmutowany Mamut
  • Marek (tichyrysuje)
  • Gregory Error, Krzysztof Sierpiński - Welwiczja przedziwna (Welwitschia mirabilis)
  • Marta Skuza - Co rzeka nam wyrzuca
  • Beata Sosnowska

  • Robert Sosnowski
  • Kamila Szejnoch
  • Marta Stysiak - Plestine Sunbird (Cinnyris osea)
  • Karol Su / Ka - człowiek (homo)
  • Pan Szymon / Szymon Gotowski - [EX] Wilkowór tasmański / Wilk tasmański (Thylacinus cynocephalus)
  • Lena NW / Krzysztof Wiluch / Klaudia Sadolewska-Moskal Fast -Fashion Monster
  • Agata Zbylut

Autorem grafiki zapraszającej na wydarzenie "Cienie Antropocenu" jest Jarek Lustych. 

***

pj