- Marek czasami się śmiał, że on jest przyjacielem radia, bo inaczej nie można - on także urodził się 1 lutego, co prawda siedem lat po inauguracji polskiej radiofonii, która w tym roku obchodzi swoje stulecie, ale zawsze jak do niego dzwoniłem z życzeniami, albo spotykaliśmy się u niego, to wskazywaliśmy, że w zasadzie obchodzimy podwójne urodziny - powiedział w audycji "Eureka" dziennikarz naukowy radiowej Jedynki, były prezes Polskiego Radia Krzysztof Michalski, który był przyjacielem i sąsiadem prof. Drozdowskiego.
42:17 2025_02_12 Pr1_19_12_59_Eureka.mp3 Prof. Marian Drozdowski. Historyk, popularyzator historii i przyjaciel Polskiego Radia (Eureka/Jedynka)
To była kopalnia wiedzy. Miał imponującą pamięć
W rozmowie z Katarzyną Jankowską Michalski podkreślił, że prof. Drozdowski nie był z wykształcenia historykiem, ukończył Wyższą Szkołę Ekonomiczną w Szczecinie. - Dopiero później, gdy przyjechał do Warszawy, podjął studia historyczne. Doktorat obronił w Instytucie Historii PAN, gdzie pracował przez ponad 60 lat, zajmując się nie tylko publikacjami - był także inicjatorem wielu ważnych wydarzeń np. Roku Władysława Grabskiego, budowy pomnika Tadeusza Kościuszki w Warszawie - wskazał.
- Był zafascynowany postaciami, które tworzyły II Rzeczpospolitą - Ignacym Janem Paderewskim, Stefanem Starzyńskim, Eugeniuszem Kwiatkowskim, w ogóle tamtym czasem, okresem wielkich przemian społecznych, ruchem socjalistycznym - z tego powodu nawet miał nieprzyjemności, sam Władysław Gomułka powiedział o nim kilka nieprzyjaznych słów - powiedział Michalski.
Prowadząca audycję wspomniała, że nagrania z profesorem nie należały do łatwych, dyscyplina czasowa w zasadzie nie istniała, trzeba było potem mocno skracać jego opowieści. - On miał dużo do przekazania, bywał stanowczy, kiedy chciał coś powiedzieć. W trakcie nagrywania cyklu "Klio na obczyźnie", kiedy ja próbowałem się wtrącać, próbowałem wpleść nagrania archiwalne, to on mówił: dobrze, ale za chwilę, teraz jeszcze ja - opisał Michalski. - Trudno było zapanować nad Markiem, ale to była kopalnia wiedzy. Miał imponującą pamięć - zaznaczył.
- Nie znam nikogo innego, kto tak jak on przywoływał ważne wydarzenia w Polsce, te, które jednoczyły Polaków. Ktoś nawet powiedział, że on był takim ekumenicznym politycznie, bo cały czas odwoływał się do tego, co było po I wojnie światowej, kiedy Polska się rodziła, ale także do roku 1920, kiedy powstawał Rząd Jedności Narodowej i tylko dlatego mogliśmy pokonać bolszewików. Trzeba podchodzić do państwa poważnie - o tym właśnie mówił Marek - podkreślił gość audycji "Eureka".
***
Prof. Marian Marek Drozdowski urodził się 1 lutego 1932 roku w Łasku, miasteczku niedaleko Łodzi. Pochodził z rodziny o patriotycznych tradycjach. Jego ojciec był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej i żołnierzem I Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, a także ochotnikiem w III powstaniu śląskim.
Przed podjęciem studiów historycznych - w 1955 roku w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR - Drozdowski studiował na Wydziale Transportu Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Szczecinie i był pracownikiem naukowym tej uczelni. Już wówczas jego zainteresowania skupiły się na działalności gospodarczej Eugeniusza Kwiatkowskiego. Poświęcił twórcy Centralnego Okręgu Przemysłowego i portu w Gdyni obronioną w Instytucie Historii PAN rozprawę doktorską ("Polityka gospodarcza rządu polskiego w latach 1936-1939").
Z samym Instytutem Historii był związany od 1960 roku. Zajmował się głównie badaniami historii Warszawy. Opracował źródła dotyczące losów ludności cywilnej w powstaniu warszawskim. W latach 70. został stypendystą Departamentu Stanu USA, Fundacji Kościuszkowskiej i Instytutu Gospodarstwa Społecznego, co zaowocowało opracowaniem przez niego pamiętników polskich emigrantów i publikacjami na temat dziejów USA oraz stosunków polsko-amerykańskich.
Należał do PZPR, co jednak nie ochroniło go przed różnymi atakami za odstępstwo od oficjalnej linii. Został skrytykowany m.in. za dyskusję zorganizowaną z okazji 50. rocznicy odzyskania niepodległości. W 1981 roku zrezygnował z członkostwa w PZPR i działał w "Solidarności". W stanie wojennym, pod pseudonimem, publikował w prasie niezależnej. Po upadku PRL-u przyczynił się do postawienia w Warszawie pomników Stefana Starzyńskiego, Henryka Sienkiewicza oraz Tadeusza Kościuszki.
Był autorem publikacji naukowych poświęconych Ignacemu Janowi Paderewskiemu, Stefanowi Starzyńskiemu oraz Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu. Wspólnie z Andrzejem Zahorskim napisał Historię Warszawy, a samodzielnie opracował "Alarm dla Warszawy. Obrona cywilna stolicy we wrześniu 1939 r.". Był aktywny do śmierci, niedawno wydał opracowanie pt. "Górny Śląsk w działaniach i opiniach Wojciecha Korfantego, jego ideowych przyjaciół i politycznych przeciwników".
W audycji również:
Historia i tradycje staropolskich podróży zagranicznych
Edukacyjne grand-toury w XVII i XVIII wieku były elementem kanonu kształcenia młodych ludzi w Europie. Liczne dzienniki pozwalają na odtworzenie podróży do Paryża czy Rzymu, a rejestry finansowe odnotowują wydatki na stroje, transport, gospody, teatry. Opis typowego życia codziennego i pobytu w centrach barokowego świata znajdujemy w książce o wyprawie starościca lwowskiego Franciszka Cetnera, zatytułowanej "Dykcjonarz, lutnia i koronki".
Gość: dr Anna Markiewicz, Instytut Historii PAN, autorka publikacji.
Refleksje o relacji psychoanalizy i filozofii
Filozofia obecna w wielu dziedzinach nauki stanowi również podstawę psychoanalizy w ujęciu Zygmunta Freuda, Carla Gustava Junga czy Jacquesa Lacana. Wiedza i mądrość przeszłych filozofów wykorzystana została do pracy nad metodą poznania i leczenia człowieka. Skuteczne terapie oparte na filozofii przypisywane są również polskim psychiatrom-filozofom: Antoniemu Kępińskiemu i Kazimierzowi Dąbrowskiemu.
Gość: prof. Andrzej Leder, filozof, Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
***
Goście: Krzysztof Michalski (dziennikarz naukowy radiowej Jedynki, były prezes Polskiego Radia), dr Anna Markiewicz (Instytut Historii PAN), prof. Andrzej Leder (filozof, Instytut Filozofii i Socjologii PAN)
Data emisji: 12.02.2025 r.
Godzina emisji: 19.00-20.00
Jedyna/PAP/kk/kor
