Zbigniew Kopalko (1909-1996), jedna z najwybitniejszych postaci w historii Polskiego Radia, zwłaszcza teatru radiowego, urodził się w Truskawcu Zdroju koło Lwowa. W latach trzydziestych XX w. studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Jako student zgłosił się do konkursu na spikera radiowego, gdzie pracowali już równie młodzi słynni później literaci i redaktorzy z Pawłem Jasienicą na czele. Od razu zorientował się, że znajduje się w instytucji, która dopiero zaczyna się rozwijać i dysponuje olbrzymimi możliwościami do wykorzystania w sztuce i szeroko rozumianej kulturze. W czasie wojny był żołnierzem Armii Krajowej, potem został reżyserem w warszawskim Polskim Radiu. Jako reżyser pracował także w teatrze, zwłaszcza lalkowym, był nauczycielem akademickim w katowickiej szkole teatralnej. Do słuchowiska wprowadzał coraz to nowsze techniki obrazowania dźwiękowego, różne typy planów dźwiękowych, ciekawe brzmienia muzyczne, ale przede wszystkim pracował na kształtowaniem głosów aktorów, dźwięków natury, wsi, miasta, swoistego aktorstwa dla sceny z założenia pozbawionej scenografii. Po każdej nowej emisji Teatru Polskiego Radia, w której miał udział Kopalko, w kręgach artystyczno-literackich zachwycano się jego neobarokowymi dziełami, pomysłami inscenizacyjnymi, atrakcyjną kompozycją.
Piotr Müldner-Nieckowski w słuchowisku „Radiowy pielgrzym czyli sceny z albumu Zbigniewa Kopalki” podejmuje próbę syntetycznego przedstawienia sylwetki tego zdumiewającego artysty. Utwór z konieczności musi być zwięzły i w dużym skrócie ujmować rozległe tematyki, także biograficzną, a mimo to autorowi udało się przekonująco ukazać zaskakujące i zarazem znaczące zdarzenia, również typowe sytuacje z życia słynnego reżysera, jego sposób mówienia i dyskutowania, wpływania na współpracowników, tak że nawet ci, którzy Kopalki nie znali, zaczynają rozumieć, na czym polegała jego wyjątkowość. Autor, korzystając z własnych doświadczeń w kontaktach ze Zbigniewem Kopalką, wprowadza też istotny wątek odwagi cywilnej reżysera. Mimo szalejącej cenzury komunistycznej reżyser potrafił niezauważalnie przemycać na scenę radiową utwory walczące z terroryzmem państwowym lub za pomocą artystycznej aluzji atakujące przerażającą atmosferę Polski Ludowej. I czynił to nader skutecznie, nigdy nikogo nie narażając na represje.
Piotr Müldner-Nieckowski "Radiowy pielgrzym czyli sceny z albumu Zbigniewa Kopalki"
Reżyseria: Janusz Kukuła
Realizacja akustyczna: Andrzej Brzoska
Opracowanie muzyczne: Renata Baszun
Kierownictwo produkcji: Beata Jankowska
Obsada:
Szymon Kuśmider, Ewa Kania, Tomasz Marzecki, Aleksandra Radwan, Mateusz Weber, Przemysław Wyszyński, Justyna Kowalska, Ewa Domańska, Piotr Bajor, Zbigniew Suszyński
Na słuchowisko "Radiowy pielgrzym czyli sceny z albumu Zbigniewa Kopalki" zapraszamy w sobotę (18.11.) tuż po godz. 21.00. Program 1 PR
