Redakcja Polska

135 lat temu urodził się generał Kazimierz Sosnkowski

19.11.2020 13:54
19 listopada 1885 roku, w Warszawie urodził się Kazimierz Sosnkowski, generał, działacz niepodległościowy. Był wychowany w tradycjach patriotycznych już od najmłodszych lat.
Audio
  • 135 lat temu urodził się gen. Kazimierz Sosnkowski, działacz niepodległościowy, Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych [POSŁUCHAJ]
Kazimierz Sosnkowski
Kazimierz SosnkowskiPolskie Radio/na podstawie NAC

Kazimierz Sosnkowski w czasach szkolnych angażował się w działalność tajnych kółek samokształceniowych. W trakcie studiów, po przeszkoleniu w tajnej "szkole bojowej" w Krakowie, był wicekomendantem, a następnie komendantem Okręgu Warszawskiego Organizacji Bojowej PPS. Następnie działał w Związku Walki Czynnej, stając się szybko najbliższym współpracownikiem Józefa Piłsudskiego i szefem sztabu wojskowej organizacji. Sosnkowski i Piłsudski utworzyli też Związek Strzelecki, w którym kształciły się przyszłe kadry Legionów Polskich. Po wybuchu wojny w 1914 roku Kazimierz Sosnkowski został szefem sztabu 1. pułku Legionów, potem - I Brygady, z którą przeszedł cały szlak bojowy, walcząc z armią rosyjską. Po kryzysie przysięgowym w 1917 został aresztowany i osadzony w twierdzy w Magdeburgu. Jak się okazało był tam też więziony Józef Piłsudski.

Kazimierz Sosnkowski i Józef Piłsudski do Warszawy wrócili 10 listopada 1918 roku. Na wolność wyszli po wybuchu rewolucji listopadowej w Niemczech. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Kazimierz Sosnkowski walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, brał udział w obronie Warszawy, negocjował też warunki traktatu ryskiego w 1921 roku. Przez całe 20-lecie międzywojenne służył w wojsku na różnych stanowiskach. W czasie kampanii polskiej 1939 roku dowodził zgrupowaniem wojsk polskich na południu kraju, tocząc ciężkie boje i starając się odblokować Lwów. W obliczu zbliżającej się klęski wyjechał na Węgry, a następnie do Francji i Wielkiej Brytanii. Z polecenia rządu londyńskiego zajmował się organizacją konspiracyjnych sił zbrojnych w kraju. Od listopada 1939 do czerwca 1940 roku pełnił funkcję Komendanta Głównego Związku Walki Zbrojnej, który w 1942 przekształcił się w Armię Krajową. Po śmierci generała Władysława Sikorskiego w katastrofie gibraltarskiej został Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych.

Kazimierz Sosnkowski był przeciwnikiem rozmów ze Związkiem Sowieckim do czasu uregulowania sprawy wschodniej granicy Polski. Między innymi z tego powodu Brytyjczycy i Sowieci żądali jego dymisji. Został pozbawiony stanowiska we wrześniu 1944 roku i wyemigrował do Kanady, gdzie mieszkał do śmierci. 

Generał Kazimierz Sosnkowski zmarł 11 października 1969 roku w Arundel w Kanadzie. Został pochowany w Paryżu w kościele Świętego Stanisława, ponieważ jego ostatnią wolą był leżeć jak najbliżej Polski i spocząć na ojczystej ziemi, kiedy kraj odzyska wolność. W 1992 roku urnę z prochami generała sprowadzono do Warszawy i złożono w podziemiach archikatedry świętego Jana Chrzciciela ma Starym Mieście.

IAR/PP