Redakcja Polska

Działalność Rady Języka Polskiego. Dlaczego warto dbać o kulturę słowa?

20.11.2019 11:00
Język polski wciąż ewoluuje. Opinie w spornych kwestiach dotyczących zmian naszego języka wydaje Rada Języka Polskiego. Osoby wyróżniające się piękną polszczyzną są honorowane tytułem Mistrz Mowy Polskiej.
Audio
  • W kolejnej odsłonie cyklu "Język polski bez granic" rozmawiamy o instytucjach i wyróżnieniach mających służyć pielęgnowaniu poprawności językowej
Zdjęcie ilustracyjne
Zdjęcie ilustracyjneshutterstock.com/Billion Photos

Rada Języka Polskiego to instytucja opiniodawczo-doradcza w sprawach używania języka polskiego. Pierwotnie została powołana przez Polską Akademię Nauk, a dalsza działalność Rady została określona przez ustawę o języku polskim z dnia 7 października 1999 roku.

W skład Rady Języka Polskiego wchodzą znawcy m.in. : antropologii kultury, dziennikarstwa, historii, informatyki, językoznawstwa, literatury, medycyny, oświaty, prawa oraz translatoryki. Do zadań Rady Języka Polskiego należy rozpowszechnianie wiedzy o języku polskim, zajęcie stanowiska wobec przepisów ortograficznych i interpunkcyjnych, opiniowanie w spornych sprawach, związanych z używaniem języka polskiego oraz o formie językowej tekstów z dziedziny komunikacji publicznej, a także w kwestiach nazw proponowanych dla nowych towarów lub usług, wskazanie rozwiązań w zakresie stosowania języka polskiego w różnych dziedzinach naukowych i technicznych, opieka nad kulturą języka polskiego w edukacji.

Do popularyzowania sprawnego posługiwania się naszym językiem ojczystym przyczynia się także Program Mistrz Mowy Polskiej, ogólnopolska akcja wyboru osób posługujących się językiem polskim z prawdziwą maestrią i pasją.

Program powstał w grudniu 2000 roku. Jego twórcą był Bogdan Chojna – autor wielu istniejących do tej pory akcji społecznych i konkursów gospodarczych, jak choćby – znanego powszechnie – „Teraz Polska”. Mimo tragicznej śmierci jego twórcy w lutym 2005 roku, Program Mistrz Mowy Polskiej przetrwał do dziś, a kolejne lata jego realizacji potwierdzają nie tylko celowość organizowania tego typu przedsięwzięć, lecz także wykazują, że istnieje duże zainteresowanie nim ze strony instytucji oraz osób i środowisk opiniotwórczych, w tym także mediów.

Formuła Programu opiera się na wyborze osób – znanych nie tylko w skali ogólnopolskiej czy światowej, lecz również w mniejszych społecznościach lokalnych – które, według powszechnie uznanych kanonów, zasługują na miano Mistrzów Mowy Polskiej. Wyboru dokonuje grono ekspertów złożone z wybitnych językoznawców, literaturoznawców i socjologów języka. Swojego laureata wybierają także czytelnicy, internauci i widzowie w ogólnopolskim plebiscycie Vox Populi.

W dotychczasowych edycjach do konkursu zgłoszono ponad 1000 kandydatów, a laureatami zostało blisko 70 osób. Oprócz tytułu Mistrza Mowy Polskiej laureaci zdobyli także tytuły: Mistrza Mownego, Mistrza Rozmowy oraz Mistrza Rozmowy o Mowie. Specjalnym wyróżnieniem Jury jest Wawrzyn Mowy Polskiej. Do zacnego grona zdobywców tej prestiżowej nagrody należą: Irena Kwiatkowska, Danuta Michałowska, Anna Polony, Danuta Szaflarska, Władysław Bartoszewski, abp Tadeusz Gocłowski, Ryszard Kaczorowski, Jan Ptaszyn Wróblewski, Janusz Tazbir oraz Wiktor Zin.

O pielęgnowaniu języka rozmawiamy z Małgorzatą Tułowiecką, uhonorowaną tytułem Mistrz Mowy Polskiej, członkiem Rady Języka Polskiego, dziennikarką i prezenterką Polskiego Radia, która od lat, między innymi, w audycji „100 sekund polszczyzny” razem z wybitnymi językoznawcami rozmawia o poprawnej polszczyźnie i kulturze języka.

Audycja jest współfinansowana przez Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie" w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za Granicą.

Audycję zrealizowała Magdalena Górecka-Balcer.

Do wysłuchania programu zaprasza Przemysław Pawełek