Międzynarodowy zespół naukowców badał, w jaki sposób w 68 krajach ekstremalne zjawiska pogodowe i ich związek ze zmianami klimatu wiążą się z poparciem dla szeroko dyskutowanych regulacji klimatycznych. Artykuł na ten temat ukazał się w prestiżowym czasopiśmie „Nature Climate Change”.
Naukowcy chcieli sprawdzić, czy doświadczanie niszczących powodzi, rozległych pożarów czy rekordowych upałów może wiązać się z tym, jak postrzegane są działania na rzecz klimatu.
Współautor badań, psycholog, dr hab. Michał Parzuchowski, prof. SWPS, cytowany w komunikacie swojej uczelni, skomentował: "Nasze badania dostarczają jednocześnie dowodów, że samo doświadczanie ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak burze, fale upałów czy huragany, niekoniecznie zwiększa poparcie dla polityki klimatycznej, jednak szczególnie istotne dla naszych badanych było subiektywne powiązanie tych zdarzeń ze zmianami klimatu". Gdy więc ludzie widzą w zjawiskach pogodowych efekt globalnego ocieplenia, ich poparcie dla działań na rzecz klimatu rośnie, niezależnie od częstotliwości takich zdarzeń. "Co więcej, możliwe jest również, że osoby już wspierające politykę klimatyczną są bardziej skłonne przypisywać ekstremalne zjawiska zmianom klimatu. Potrzebne są jednak dalsze badania longitudinalne, aby lepiej zrozumieć kierunek przyczynowości tej zależności” - skomentował prof. Parzuchowski.
W komunikacie przypomniano, że zmiany klimatyczne nasilają częstotliwość i intensywność ekstremalnych zjawisk pogodowych (czyli takich, które rzadko zdarzają się w danym miejscu i porze roku). Takie zjawiska oznaczają ogromne koszty, szacuje się je na 143 mld dolarów rocznie. Skutki intensywnych zjawisk atmosferycznych związanych ze zmianami klimatu są najsilniej odczuwane w tzw. krajach Globalnego Południa.
W najnowszym badaniu naukowcy zestawili dane dotyczące narażonych populacji, obliczone za pomocą platformy modelowania ryzyka CLIMADA, z wynikami globalnych badań ankietowych dotyczących postrzegania ekstremalnych zjawisk pogodowych i poparcia dla polityki klimatycznej, zebranych w badaniu “Trust in Science and Science-related Populism” (TISP). Pod uwagę wzięli 68 krajów.
Analizowano, czy to, że ludzie popierają regulacje klimatyczne, ma związek z faktem, że na sobie odczuli skutki gwałtownych zjawisk atmosferycznych, ale też czy mają poczucie, że zdarzenia te wynikają ze zmian klimatu. Sprawdzano też, jaki jest poziom poparcia dla polityk klimatycznych w różnych krajach i do jakiego stopnia ich mieszkańcy przypisują występowanie ekstremalnych zjawisk zmianom klimatycznym i czy ma to związek z poparciem dla regulacji. Główne odkrycie badania jest zaskakujące: wyznacznikiem poparcia dla przepisów klimatycznych nie było samo narażenie na zjawiska pogodowe, ale właśnie osobiste przekonania o przyczynach tych zdarzeń. Badanie wykazało, że znaczna część respondentów popiera regulacje klimatyczne i łączy gwałtowne zjawiska atmosferyczne ze zmianami klimatu.
Dostrzeganiu powiązań między zjawiskami i zmianami klimatycznymi towarzyszyło wyższe poparcie dla pięciu szeroko dyskutowanych polityk klimatycznych: zwiększania podatków na żywność, której produkcja wiąże się z dużą emisją dwutlenku węgla (jak wołowina czy nabiał); podnoszenia podatków na paliwa kopalne (ropa, węgiel); rozwijania transportu miejskiego; intensyfikacja wykorzystania odnawialnej energii; ochrona obszarów leśnych i lądowych.
Wyniki badania sugerują znaczące różnice w społecznym poparciu w zależności od rodzaju działania klimatycznego. Zgodnie z dotychczasową wiedzą naukową zwiększanie podatków węglowych ma najniższe poparcie (tylko 22 proc. osób odpowiedziało, że zdecydowanie popiera podatek na żywność, a 29 proc. na paliwa kopalne). Z kolei najbardziej akceptowanym działaniem klimatycznym okazała się kwestia ochrony lasów, którą popiera aż 82 proc. ankietowanych.
Poparcie dla regulacji klimatycznych różni się znacząco między krajami. Najwyższe odnotowano w krajach afrykańskich i azjatyckich. Polska znalazła się nieco poniżej światowej średniej, natomiast listę zamykają Rosja oraz Czechy.
PAP/pż