"Nie wierzyłem, że zbrodnia została dokonana"

Ostatnia aktualizacja: 15.01.2013 12:00
Józef Czapski – jeden z niewielu ocalałych więźniów Starobielska, niezłomny poszukiwacz zaginionych oficerów, świadek Katynia – w pierwszym wywiadzie dla Polskiego Radia wspominał wstrząsający czas na "nieludzkiej ziemi".
Audio
Buzulu. Byli zesłańcy przybywają do Armii Polskiej.
Buzulu. Byli zesłańcy przybywają do Armii Polskiej.Foto: zdjęcie archiwalne

Józefa Czapskiego wielokrotnie można było usłyszeć na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. W Polskim Radiu był przez cały okres PRL-u postacią, jako bliski współpracownik Jerzego Giedroycia, przemilczany, nieistniejącą w oficjalnym obiegu kultury.
Pierwszą rozmowę z Józefem Czapskim dla Polskiego Radia przeprowadził w kwietniu 1991 roku Adam Sławiński. Artysta, wówczas 94-letni, w sposób fascynujący opowiadał o malarstwie – swoim i przyjaciół kapistów. Wracał również do najważniejszej sprawy: do poszukiwań polskich oficerów zamordowanych w Katyniu.
– Była to zbrodnia naprawdę niebywała – wspominał z przejęciem. Przypomnijmy: Czapski, aresztowany we wrześniu 1939 roku, został wzięty do sowieckiej niewoli i przebywał wraz z innymi Polakami w obozie w Starobielsku. Należał do 400 tych, którym udało się ocaleć. Tysiące żołnierzy przetrzymywanych w Starobielsku,  w Kozielsku i Ostaszkowie zostało, na rozkaz Stalina, rozstrzelanych…
– Kadra oficerska została wyrżnięta w najokrutniejszy sposób. Nie mogę Panu nic powiedzieć, bo to jest takie straszne. Starałem się dotrzeć do tych ludzi, nie wierzyłem, że ta zbrodnia została dokonana, myślałem, że na daleką północ zostali wysłani – mówił Adamowi Sławińskiemu Józef Czapski.
Zapraszamy do wysłuchania całego, niezwykle przejmującego dokumentu "Józef Czapski – obraz i pamięć" oraz do rozmowy, jaką z Adamem Sławińskim przeprowadziła Joanna Szwedowska.

Z okazji 20. rocznicy śmierci Józefa Czapskiego uruchomiony został specjalny serwis Polskiego Radia, w którym wysłuchamy m.in. niepublikowanych dotąd rozmów z Józefem Czapskim o wielkich postaciach XX wieku. Zobacz więcej>>>