Polskie Radio
Section05
Jerzy Giedroyc

Druga Wielka Emigracja. Od Giedroycia i Gombrowicza, do Grydzewskiego i Hemara

Była jednym z największych ruchów emigracyjnych ówczesnej Europy - polska emigracja polityczna po powstaniu listopadowym 1830-31 roku. Została nazwana Wielką Emigracją ze względu na rolę, jaką odegrała w dziejach Polaków oraz na jej liczebność. Bezpośrednio po powstaniu około 9 tysięcy, a do 1862 roku blisko 20 tysięcy osób. Po raz drugi duża grupa Polaków znalazła się poza ojczyzną z powodów politycznych po 1945 roku.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak Jerzy Giedroyc historia Polski powstanie listopadowe Francja emigracja Radio Wolna Europa Jan Nowak-Jeziorański pisarze i poeci

Czapski i Giedroyc. "W ich listach widać poczucie odpowiedzialności za polskie sprawy"

- Józef Czapski i Jerzy Giedroyc mieli poczucie ogromnej odpowiedzialności, to przebrzmiewa w ich listach. Według nich żołnierz powinien być wyposażony w coś, co pozwoli mu zmierzyć się z rzeczywistością. Obaj byli pesymistyczni co do przyszłości Polski, powstała między nimi unikalna relacja międzyludzka, oparta na zaufaniu, wzajemnej pomocy i bezwarunkowej współpracy - mówił w Dwójce prof. Rafał Habielski.
Zobacz więcej na temat:  Józef Czapski Jerzy Giedroyc listy Rafał Habielski Dwójka Dorota Gacek historia Polski

Zygmunt Hertz. Pilnował Miłosza, opiekował się Hłaską, współtworzył paryską "Kulturę"

"Postawił na służbę »Kultury« swoją pracowitość i zaradność", wspominał go Jerzy Giedroyc. Zygmunt Hertz, zmarły 5 października 1979 roku, był pozostającym w cieniu "kierownikiem administracyjnym" Instytutu Literackiego w Paryżu, a przy tym: osobą szczególnego usposobienia i życiowej pasji.
Zobacz więcej na temat:  Zygmunt Hertz Jerzy Giedroyc Zofia Hertz Paryska "Kultura" Czesław Miłosz Józef Czapski Francja II wojna światowa literatura

Giedroyc i inni - programy polskiej polityki wschodniej na emigracji

Jerzy Pomianowski, publicysta, tłumacz, redaktor naczelny pisma "Nowaja Polsza", był tym, który opisał w skrócie ideę wschodnią powstałą w kręgu "Kultury" paryskiej Jerzego Giedroycia - pisma, którego Pomianowski był współpracownikiem. Na czym opierała się ta idea? O tym Dorota Truszczak rozmawiała z prof. Andrzejem Nowakiem.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak historia Polski Jerzy Giedroyc

Konstanty "Kot" Jeleński. Największy ambasador polskiej kultury

- Przyjaciel wielkich artystów. Nowoczesny intelektualista krążący na paryskich salonach i dyskotekach z lekko ironicznym uśmiechem - mówił o nim w radiowej audycji Wojciech Karpiński. Konstanty Jeleński - znakomity eseista i krytyk, żołnierz I Dywizji Pancernej gen. Maczka, współpracownik paryskiej "Kultury" - zmarł 36 lat temu, 4 maja 1987 roku.
Zobacz więcej na temat:  Konstanty Jeleński Jerzy Giedroyc Józef Czapski Czesław Miłosz Witold Gombrowicz Paryż Francja Paryska "Kultura"

Józef Czapski. Napisał prawdę o "nieludzkiej ziemi", malował nieuchwytne życie

Był wielkim malarzem. Świetnym eseistą, znawcą literatury i sztuki. Współtworzył paryską "Kulturę". Więziony w Starobielsku i cudem ocalony świadczył swoim życiem –  i takimi książkami jak "Wspomnienia starobielskie" oraz "Na nieludzkiej ziemi" – o sowieckich zbrodniach.  
Zobacz więcej na temat:  Józef Czapski Jerzy Giedroyc Katyń literatura Francja Paryska "Kultura" Starobielsk filozofia

Pociecha i honor. Zygmunt Haupt w paryskiej "Kulturze"

"Znając Pana z doskonałych utworów drukowanych w »Wiadomościach«, chciałem się zwrócić z propozycją współpracy z »Kulturą«. Nie orientując się w Pana zainteresowaniach, trudno mi sugerować zagadnienia. W razie Pana zgody zostawiłbym to całkowicie do Pana uznania" - pisze Jerzy Giedroyc do Zygmunta Haupta w listopadzie 1949 roku.
Zobacz więcej na temat:  literatura Zygmunt Haupt Jerzy Giedroyc pisarze i poeci Dwójka Dorota Gacek

"Jej losy odmieniło poznanie Jerzego Giedroycia". Biografka o Zofii Hertz

- Zofia Hertz nie była osobą pierwszego planu i to w jakimś sensie zainspirowało mnie do napisania tej biografii. Jerzy Giedroyc jeszcze przed wojną był redaktorem pism. Miłosz był już powszechnie znanym poetą. Jerzy Stempowski był już uznanym eseistą. W tamtym czasie Zofia Hertz nie zaistniała w takim znaczeniu. To właśnie poznanie Giedroycia odmieniło jej losy - mówiła w Dwójce Kamila Łabno-Hajduk, autorka książki "Zofia Hertz. Życie na miarę Kultury".
Zobacz więcej na temat:  Zofia Hertz Jerzy Giedroyc biografia Dorota Gacek KULTURA Dwójka

Kontrowersyjny Gombrowicz, czyli początki Biblioteki "Kultury"

Instytut Literacki w Paryżu pod kierownictwem Jerzego Giedroycia był nie tylko najważniejszym w 2. poł. XX. w. polskim ośrodkiem politycznym na uchodźstwie, ale przede wszystkim znakomitym wydawnictwem. 70 lat temu, 30 stycznia 1953 roku, zaczęła tu wychodzić jedyna w swoim rodzaju seria książek, a zapoczątkowały ją dzieła Witolda Gombrowicza.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Giedroyc Witold Gombrowicz Paryska "Kultura" książki biblioteka wspomnienie literatura polityka Czesław Miłosz

Józef Czapski - minister spraw zagranicznych "Kultury" paryskiej

- Świetny malarz, piszący doskonale. Mając jednocześnie bardzo dużo wdzięku, przez lata był takim naszym ministrem spraw zagranicznych. To była dla nas ogromna pomoc na tym odcinku, jego dobre stosunki z generałem de Gaullem, to wszystko nam pozwoliło spokojnie się rozwijać - tak o Józefie Czapskim mówił założyciel Instytutu Literackiego w Paryżu Jerzy Giedroyc, którego wypowiedź przywołujemy dzięki archiwom Polskiego Radia.
Zobacz więcej na temat:  Józef Czapski Rafał Habielski Andrzej Mietkowski artysta malarstwo Dwójka Jerzy Giedroyc II wojna światowa