"Wędrowiec nad morzem mgły". Człowiek w obliczu potęgi natury

Ostatnia aktualizacja: 12.12.2019 21:04
W audycji "Jest taki obraz" rozmawialiśmy o jednym z najsłynniejszych obrazów olejnych autorstwa Caspara Davida Friedricha.
Audio
  • "Wędrowiec nad morzem mgły" Caspara Davida Friedricha (Jest taki obraz/Dwójka)
Caspar David Friedrich Wędrowiec nad morzem mgły
Caspar David Friedrich "Wędrowiec nad morzem mgły"Foto: Wikimedia

Człowiek w obliczu potęgi natury to jeden z ulubionych motywów malarstwa romantycznego. Natura jest w nich tajemnicza, często groźna, a wędrowcy, chociaż przytłoczeni jej wielkością, podziwiają nieposkromione piękno przyrody i żywiołów. Wędrowiec w obrazie Friedricha wspiął się na szczyt wielkiej góry. U celu swej wspinaczki, już ponad chmurami, podziwia spektakl, jaki roztoczyła przed nim dzika przyroda. Jest jego jedynym widzem. Stoi samotnie pomiędzy niebem a ziemią.

 "Muszę całkowicie oddać się otaczającej mnie przyrodzie. […] Potrzebuję przyrody, by porozumiewać się dzięki niej z Bogiem". Obcowanie z naturą i jej kontemplacja umożliwiała, zgodnie ze słowami samego Friedricha, kontakt ze Stwórcą. Friedrich, podobnie jak filozofowie przyrody i bardzo popularne w Niemczech ruchy pietystyczne, był przekonany o istnieniu boskiego pierwiastka, przepełniającego naturę. Traktował ją jako emanację Stwórcy. W obrazach eksponował przede wszystkim duchową naturę pejzażu.

Twarz wędrowca stojącego nad morzem mgły jest niewidoczna. Jej rysy pozostają tajemnicą. Widz może jedynie wyobrazić sobie jego odczucia, gdyż razem obserwują ten sam widok. Wzrok widza staje się niejako wzrokiem wędrowca. Ich przeżycia stają się w pewnym sensie wspólne. Co to za emocje? Zauroczenie, zapatrzenie, podziw? Strach? Melancholia? A może także odczucie siły, jakie daje zespolenie z przyrodą. Odrodzenie.

W polskiej wyobraźni wędrowiec może kojarzyć się z postacią Kordiana. To właśnie w obliczu natury bohater Juliusza Słowackiego doznał olśnienia. Na szczycie góry postanowił przeobrazić swoje postępowanie i życie na ziemi.

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Przygotował: Michał Montowski

Gość: dr Grażyna Bastek

Data emisji: 15.12.2019

Godzina emisji: 12.45

 am

Czytaj także

Straszliwa śmierć świętych braci

Ostatnia aktualizacja: 08.12.2019 21:03
W audycji "Jest taki obraz" opowiadaliśmy o obrazie malarza niderlandzkiego Aerta van den Bossche, przedstawiającym męczeństwo Kryspina i Kryspinina – rzymskich szewców, którzy zasłynęli dobrocią i miłosierdziem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jakie sekrety skrywają największe dzieła sztuki?

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2019 07:50
– Joanna Łenyk-Barszcz i Przemysław Barszcz wzięli na warsztat najbardziej znane przykłady dzieł malarskich, szukając w nich rozmaitych zagadek i tajemnic, próbując odnaleźć kod zapisany w Ostatniej Wieczerzy i badając zjawisko UFO w renesansowym malarstwie – opowiada Mateusz Matyszkowicz o ksiażce "Tajemnice dzieł sztuki".
rozwiń zwiń