DCz #621. Wojciech Kilar - pierwsze sukcesy, pierwsze nagrania

Ostatnia aktualizacja: 16.07.2022 16:00
- Każda z tych płyt, które dziś przynieśliśmy, po latach jest płytą kultową. Każdy longplay - wydany przez Muzę, przez Polskie Nagrania - z muzyką symfoniczną Kilara, to jest dziś biały kruk - mówił prowadzący audycję "Duża czarna" Przemysław Psikuta.
Wojciech Kilar
Wojciech KilarFoto: Jan Bebel/Forum

17 lipca przypada 90. rocznica urodzin Wojciecha Kilara. Z tej okazji Przemysław Psikuta, wraz ze swoim gościem Wojciechem Barcikowskim, dotarł do najwcześniejszych nagrań utworów tego kompozytora.

Sukces na festiwalu studentów

- Sięgamy po pierwsze tłoczenia, a także pierwsze taśmy. Na początek nagranie absolutnie pierwsze, od małej, 78. płyty Polskich Nagrań oznaczonej literą "L", bo tak były oznaczane 10-calówki, wszystko się rozpoczęło - mówił prowadzący. - Nasz egzemplarz tej 10-calówki jest tak potwornie zniszczony, że pokusiliśmy się o wydobycie taśmy z tym nagraniem z połowy lat 50.

Jak dodał Wojciech Barcikowski, chodzi o utwór Mała uwertura, który odniósł sukces na Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w 1955 roku, kiedy jeszcze Kilar nie ukończył studiów u Bolesława Wojtowicza w Katowicach. To był jego pierwszy wielki sukces - podkreślił.

Wojciech Kilar i jego białe kruki

Przemysław Psikuta podkreślał, że dziś pierwsze płyty z kompozycjami Wojciecha Kilara są niezwykle cenione nie tylko wśród miłośników muzyki poważnej, ale również w środowisku kolekcjonerów płyt.

- Każda z tych płyt, które dziś przynieśliśmy, po latach jest płytą kultową. Każdy longplay - wydany przez Muzę, przez Polskie Nagrania - z muzyką symfoniczną Kilara, to jest dziś biały kruk - zaznaczył.

Potwierdził to Wojciech Barcikowski, który przyznał, że z tego powodu przygotowanie audycji wcale nie było proste i nie wszystkie nagrania udało się łatwo odnaleźć.

- Troszeczkę się naszukaliśmy, żeby te wspaniałości muzyczne państwu zaprezentować - zaznaczył i dodał: - To, co jest szczęśliwe, to to, że na bazie tych nagrań analogowych możemy pokazać rozwój twórczości Kilara, bo tak się składa, że każdy jego etap został udokumentowany muzycznie.


Posłuchaj
118:19 2022_07_16 13_00_24PR2_Duza_Czarna.mp3 Pierwsze nagrania muzyki Wojciecha Kilara (Duża Czarna/Dwójka)

Czytaj także: Weekend z Wojciechem Kilarem w radiowej Dwójce

***

Wojciech Kilar urodził się 17 lipca 1932 r. we Lwowie. Lata wczesnej młodości spędził w Rzeszowie (jest honorowym obywatelem tego miasta) i Krakowie. W 1955 r. ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, gdzie studiował grę na fortepianie i kompozycję w klasie Bolesława Woytowicza.

W 1957 r. wziął udział w Międzynarodowych Kursach Wakacyjnych Nowej Muzyki w Darmstadt w Niemczech. Edukację muzyczną uzupełniał następnie w latach 1959-1960 jako stypendysta rządu francuskiego w Paryżu. Uczęszczał na zajęcia kompozycji do Nadii Boulanger.

Karierę kompozytora rozpoczął pod koniec lat 50. na festiwalu Warszawska Jesień. Od początku lat 60. współtworzył, wraz z Krzysztofem Pendereckim i Henrykiem Mikołajem Góreckim, polską szkołę awangardową oraz nowy kierunek we współczesnej muzyce, zwany sonoryzmem. W 1974 r. skomponował swój słynny poemat symfoniczny "Krzesany". Od tamtego czasu uchodził za czołowego przedstawiciela polskiej awangardy muzycznej. Na jego wczesne kompozycje wpływ miały m.in. twórczość Igora Strawińskiego i Beli Bartoka oraz jazz.

Wojciech Kilar był także niezwykle cenionym kompozytorem muzyki filmowej - współpracował z wieloma sławnymi reżyserami, m.in. z Jane Campion, Romanem Polańskim, Kazimierzem Kutzem, Krzysztofem Zanussim, Andrzejem Wajdą i Krzysztofem Kieślowskim czy Francisem Fordem Coppolą - to właśnie muzyka do filmu "Dracula" Coppoli przyniosła Kilarowi międzynarodową sławę.

Zmarł 29 grudnia 2013 r. w wieku 81 lat.

Przez cały tydzień, od poniedziałku 11 lipca, w audycji "Głosy z przeszłości" słuchaliśmy archiwalnego cyklu gawęd Wojciecha Kilara, nagranych dla radiowej DwójkiWojciech Kilar m.in. wspominał okres lwowski swojego życia, naukę kompozycji i pracę nad najsławniejszymi dziełami.


***

Tytuł audycji: Duża czarna (#621)

Prowadził: Przemysław Psikuta

Gość: Wojciech Barcikowski

Data emisji: 16.07.2022

Godzina emisji: 13.00

mg

Czytaj także

Wojciech Kilar: "bawię się muzyką, instrumentami, dźwiękami"

Ostatnia aktualizacja: 29.12.2023 05:45
- Miałem taki okres po studiach, w którym przez 5 lat nie napisałem żadnego samodzielnego utworu. Powrót do komponowania związany był z pracą w filmie, którą zacząłem przed rokiem 60. Zostałem jakby zmuszony przez film do komponowania i to mnie z czasem ośmieliło, bo zdałem sobie sprawę, że jednak jestem kompozytorem - mówił w 1971 roku w Polskim Radiu Wojciech Kilar. Dziś mija 10. rocznica śmierci tego wybitnego kompozytora.
rozwiń zwiń
Czytaj także

DCz #590 Camille Saint-Saens w setną rocznicę śmierci

Ostatnia aktualizacja: 11.12.2021 15:00
- Saint-Saëns był znakomitym pianistą, ale dziś zajęliśmy się przede wszystkim tymi, którzy wykonywali jego kompozycje wybitnie i wyjątkowo. Posłuchaliśmy też samego kompozytora, którego pianistyczna kariera trwała 75 lat. Swój ostatni koncert dał 6 sierpnia 1921 roku, a repertuar miał przebogaty, grał Beethovena, Chopina, Scarlattiego, Liszta i Mozarta - mówił na antenie Dwójki Przemysław Psikuta.
rozwiń zwiń