Rzeczpospolita w PolskieRadio.pl (5)

Stanisław Stadnicki – "Diabeł Łańcucki"

Historia Stadnickiego to wyrazisty przykład procesu psucia się Rzeczpospolitej szlacheckiej od środka, który rozpoczął się pod koniec XVI wieku. To czas prywatnych wojen, bezprawia, samowoli i braku odpowiedzialności za zarządzanie ziemią, ludźmi oraz dobytkiem – zwiastun nadchodzącej anarchii.

Stanisław Konarski – odważył się być mądrym

- Za najważniejszą sprawę dla reformy uznał naprawę sejmów i obszernie komentując różne poglądy dowodził, że liberum veto nie ma legalnych podstaw, nie broni wolności, lecz stanowi tyranię jednostki nad większością - mówiła o reformatorze dr Maria Czeppe na antenie Polskiego Radia.

Rzeź Trubeckiego. Krwawy epizod potopu moskiewskiego

369 lat temu wojska moskiewskie pod dowództwem kniazia Aleksego Trubeckiego wkroczyły do Mścisławia, leżącego na wschodzie Rzeczypospolitej, i dokonały masakry mieszkańców miasta. Był to jeden z najbardziej krwawych epizodów potopu moskiewskiego, który w połowie XVII wieku doprowadził do ruiny Wielkie Księstwo Litewskie.

368 lat temu rozpoczął się potop szwedzki. Dlaczego Szwedzi zaatakowali Rzeczpospolitą?

Do najazdu na nasz kraj w 1655 roku wcale nie musiało dojść. Szwedzkie interesy w basenie Morza Bałtyckiego były zagrożone ekspansywną polityką coraz silniejszej Rosji, a nie słabnącej Rzeczypospolitej. Mimo to Szwedzi zdecydowali się zaatakować państwo polsko-litewskie. Dlaczego?

Aleksander Kostka-Napierski – zdrajca czy obrońca uciśnionych?

- Któryż przywódca chłopski zamiast iść od wsi do wsi i rzucać żagiew antyfeudalnego buntu, zamyka się w słabo ufortyfikowanym zameczku i czeka – zastanawiał się prof. Janusz Tazbir na antenie Polskiego Radia. W historii krótkotrwałego chłopskiego buntu na Podhalu jest znacznie więcej niewiadomych.

"Udało nam się stworzyć wielkie państwo w Europie i osiągnąć rangę mocarstwa". Historyk o znaczeniu bitwy pod Grunwaldem

- Słusznie szczycimy się osiągnieciami króla Kazimierza Wielkiego jako fundatora państwa polskiego. To państwo miało jednak bardzo skromne rozmiary terytorialne i na pewno nie było mocarstwem. Polska jagiellońska była mocarstwem, dziedzictwo jagiellońskie ma swoje podstawy w zwycięstwie pod Grunwaldem - mówił w Polskim Radiu 24 historyk prof. Marek Kornat.

Najstarszy polski order, którym… nikogo nie odznaczono

5 lipca 1634 roku papież Urban VIII wydał bullę zatwierdzającą fundację ustanowionego przez króla Władysława IV Wazę Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, który miał być pierwszym polskim nowożytnym odznaczeniem. Nikt jednak nie doczekał się uhonorowania tym wyróżnieniem.

Festiwal Kresy i Bezkresy w Tykocinie. "To nazwa zwodnicza i taka ma być"

– Jesteśmy przyzwyczajeni do pojęcia "Kresy", chociaż gdy się mu przyjrzymy, jest ono zafałszowane przez pamięć PRL-u, która spreparowała trochę to, co mamy wiedzieć na temat Kresów. Ciąży też nad nami partykularyzm polskiej kultury. Chcemy zatrzymać się we własnej pamięci; pamiętać to, co polska kultura wytworzyła na wschód od naszych dzisiejszych granic, i zamykamy to w pojęciu "Kresy". Przeciwstawiamy temu pojęcie bezkresu – mówił w Dwójce Jakub Moroz, szef Festiwalu Kresy i Bezkresy. Zobacz więcej na temat: Wileńszczyzna Rzeczpospolita KULTURA Jakub Kukla Kresy Podlasie

Józef Brandt. Malarz chwały Rzeczpospolitej

Brandt odtwarzał pieczołowicie świat, który w jego czasach istniał już tylko w zbiorowej wyobraźni mieszkańców dawnego polsko-litewskiego mocarstwa. – Tak, jak Sienkiewicz pisał, tak Brandt malował ku pokrzepieniu serc – oceniała prawnuczka artysty na antenie Polskiego Radia.

Bitwa pod Hodowem – zwycięskie husarskie Termopile

Czterystu polskich husarzy i pancernych odparło atak 40 tysięcy Tatarów. Niemożliwe? A jednak. Wszystko wydarzyło się dokładnie 329 lat temu. Paradoksalnie, to jedno z najbardziej niezwykłych zwycięstw polskiej jazdy nie zostało odniesione dzięki szarżom, a dzięki ostrzałowi prowadzonemu z obwarowanych gospodarstw.

Kamieniec Podolski – przedmurze chrześcijaństwa

Bohdan Chmielnicki - wróg Rzeczypospolitej, bohater Ukrainy

Stanisław Stadnicki – "Diabeł Łańcucki"

Stanisław Konarski – odważył się być mądrym

Kapitulacja pod Ujściem. Potop szwedzki zaczął się od sromotnej klęski Polaków

Król przystępuje do Targowicy

Rzeź Trubeckiego. Krwawy epizod potopu moskiewskiego

368 lat temu rozpoczął się potop szwedzki. Dlaczego Szwedzi zaatakowali Rzeczpospolitą?

Aleksander Kostka-Napierski – zdrajca czy obrońca uciśnionych?

"Udało nam się stworzyć wielkie państwo w Europie i osiągnąć rangę mocarstwa". Historyk o znaczeniu bitwy pod Grunwaldem

Między Augustem III a Leszczyńskim, czyli bezkrólewie z dwoma królami

Bitwa pod Połtawą – tam, gdzie Rosja mówi dobranoc

Najstarszy polski order, którym… nikogo nie odznaczono

Unia lubelska - początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów

Bitwa pod Trzcianą. Hetman Koniecpolski gromi Szwedów

Festiwal Kresy i Bezkresy w Tykocinie. "To nazwa zwodnicza i taka ma być"

Józef Brandt. Malarz chwały Rzeczpospolitej

Bitwa pod Hodowem – zwycięskie husarskie Termopile