Section05

Gustaw Herling- -Grudziński 1919 - 2019

Twórczość

Wspomnienia z uwięzienia w gułagu w Jercewie pod Archangielskiem, pisane w latach 1949–1950, ukazały się po raz pierwszy w j. angielskim w 1951 r. Wersja polska ukazała się w Londynie w 1953 r. (w Polsce książka została wydana w 1988 r.).

"Świat do niczego niepodobny..."

Na początek sześć rozdziałów

Gotowa była rok po rozpoczęciu i bardzo szybko wyszła - najpierw w Anglii, potem w Ameryce.

Tego doświadczenia nie można wymazać

Niezależnie, czym się człowiek zajmuje, gdzieś to pod spodem tkwi.

Instynkt pisarski

W najcięższych chwilach fizycznej udręki starałem się utrzymać w stanie napięcia mój zmysł obserwacyjny. Niczym pisarz gromadzący materiały.

Miałem w obozie przyjaciół Rosjan

Sporo tych, którzy cenią tę książkę, ma do mnie pretensje, że ja Rosjan traktuję życzliwe czy przyjaźnie.

Religia pomagała przetrwać

Ludzie w łagrach walczący o swoją duszę widzieli tę walkę w kategoriach wiary.

Francja po Sołżenicynie

"Archipelag Gułag" utorował drogę do ukazania się "Innego świata" we Francji.

Uwolniłem się od majaków przeszłości

W jakis sposób pewne wątki z tamtych czasów przemycam w dzienniku, ale sam inny świat został zamknięty napisaniem tej książki.

Łagrowy sen o dzieciństwie

"Śniło mi się najczęściej, że późnym wieczorem wracam ze stacji w Kieleckiem do domu…"

"Trudno powiedzieć, czy można mu zaufać"

Wśód angielskich recenzji była jedna typowa: same komplementy i zdanie "trudno powiedzieć, czy można mu zaufać, bo to jest Polak, a Polacy nienawidzą Rosjan".

Głosy znawców

Pobyt w łagrze był miarą wszystkiego

Był tam tylko i aż dwa lata. Dostał się jako silny 21-letni mężczyzna, wyszedł całkowicie wycieńczony (prof. Z. Kudelski, 2017)

Zrozumieć koncentracyjny wszechświat

Ten wysiłek poznania widoczny jest w "Innym świecie", a konsekwencją są późniejsze testy w "Upiorach rewolucji" (prof. Z. Kudelski, 2017)

Książka legendarna

Była przemycana do Polski jeszcze w latach 50, przetłumaczona na bardzo wiele języków. To książka mityczna (prof. Z. Kudelski)

Pisaniem spłaca dług

W tym tragicznym dokumencie on spłaca dług tym, których los nie oszczędził tak jak jego (E. Bieńkowska, 2006)

Po wyjściu z łagru zaczął notować

To postawa polegająca na byciu świadkiem w każdym miejscu i w każdej chwili, w której się znajdował. (prof. W. Bolecki, 2014)

Herling jako pisarz polityczny

- Przeszedł przez łagier i potrafił to opisać. Nie tylko własne doświadczenia, ale i system, którego stalinowskie łagry były kwintesencją (prof. Z. Kudelski)

Inny świat niesie zagrożenie dla duszy

- Ten nieludzki inny świat to nie tylko liczby wskazujące na ludobójstwo, ale przede wszystkim zagrożenie dla ludzkiej duszy, jakie tamten totalitarny świat przyniósł (Tomasz Burek, 1999)

"Krzyż w martwym domu"

Dla Herlinga zawsze gorsza od śmierci fizycznej była śmierć duchowa. (T. Burek, 1999)