27 marca pod przewodnictwem zwierzchnika Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Jego Świątobliwości Patriarchy Cyryla został zatwierdzony Dekret XXV Światowej Rosyjskiej Rady Ludowej „Teraźniejszość i przyszłość świata rosyjskiego”. Dekret, skierowany do władz ustawodawczych i wykonawczych Rosji, wzbudził poważne obawy wśród Kościołów członkowskich ŚRK.
Światowa Rosyjska Rada Ludowa Rosji jest największym rosyjskim forum publicznym, a zgodnie ze statutem jej przewodniczącym jest Patriarcha Moskwy i Wszechrusi, pod którego przewodnictwem odbywają się coroczne posiedzenia Rady.
„Wśród innych obaw wynikających z niedawnego dekretu” – stwierdził Pillay – „Światowa Rada Kościołów nie zgadza się ze stwierdzeniem, że „specjalna operacja wojskowa jest świętą wojną, z tym, co usłyszeliśmy bezpośrednio od samego patriarchy Cyryla"
Na spotkaniu z sekretarzem generalnym ŚRK w Moskwie w maju 2023 r. patriarcha Cyryl powiedział, że wszelkie odniesienia, jakie poczynił w obecnym kontekście do „Świętej Wojny”, odnoszą się do sfery metafizycznej, a nie do fizycznego konfliktu zbrojnego na Ukrainie. Zgodził się z sekretarzem generalnym ŚRK, że żadna wojna zbrojna nie może być „święta”.
„Dekret jest sprzeczny z tym stanowiskiem” – zauważył Pillay.
Od czasu rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r. najwyższe władze ŚRK– Komitet Centralny w czerwcu 2022 r. i 11. Zgromadzenie ŚRK we wrześniu 2022 r. – stanowczo potwierdzały stanowisko, że „wojna jest niezgodna z samą naturą Boga i wolą Boga wobec ludzkości i sprzeczne z naszymi podstawowymi zasadami chrześcijańskimi i ekumenicznymi.”
Wyraźnie potępili inwazję na Ukrainę jako „nielegalną i nieuzasadnioną”. Ponadto odrzucili „jakiekolwiek niewłaściwe użycie języka i władzy religijnej w celu usprawiedliwienia zbrojnej agresji i nienawiści”.
Rosyjska Cerkiew Prawosławna była reprezentowana w obu tych kluczowych spotkaniach organów zarządzających, a także w procesach prowadzących do przyjęcia niniejszych oświadczeń.
„W świetle ustalonych stanowisk najwyższych organów zarządzających ŚRK, organizacja nie może zaakceptować przedstawiania w dekrecie nielegalnej i nieuzasadnionej inwazji Rosji na jej suwerennego sąsiada, Ukrainę, jako „nowego etapu narodowowyzwoleńczej walki narodu rosyjskiego przeciwko zbrodniczemu reżimowi w Kijowie” i stojący za nią kolektywny Zachód, prowadzonej na ziemiach południowo-zachodniej Rosji od 2014 roku” czy perspektywa, że „całe terytorium współczesnej Ukrainy powinno wejść w strefę wyłącznych wpływów Rosji” – stwierdził Pillay.
Sekretarz generalny ŚRK napisał do patriarchy Cyryla, prosząc o wyjaśnienia, czy dekret ten należy rozumieć jako wyrażający własne stanowisko Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, w jaki sposób takie stanowiska może zajmować Kościół będący członkiem Światowej Rady Kościołów i jak można je pogodzić z tym, co usłyszał bezpośrednio od samego Patriarchy. „Zwrócono się z prośbą o pilne spotkanie w celu omówienia tej sprawy i znalezienia sposobów rozwiązania obaw zgłoszonych we wspólnocie” – powiedział Pillay.
oikoumene.org
