1 студзеня 2023 года Харватыя далучылася да зоны еўра. З 27 краін ЕС адзіную валюту ўжо маюць 20. З астатніх сямі Балгарыя мае намер далучыцца да еўразоны ў 2024 г., Румынія у 2029 годзе, Данія мае дазвол захоўваць уласныя грошы, але дэ-факта мае еўра, таму што падтрымлівае амаль фіксаваны абменны курс і дакладна капіюе палітыку Еўрапейскага цэнтральнага банка.
Доўгі час існавала цвёрдае меркаванне, што перад абліччам магчымых крызісаў – пасля сусветнага фінансавага і еўрапейскага пазыковага крызісу – лепш захаваць сваю ўласную грашова-крэдытную палітыку і плаваючы курс як стабілізатары, каб дапамагчы аднавіць эканамічны баланс у выпадку непрыемнасцяў.
Rzeczpospolita падкрэслівае: апошнія гады паказалі, як няўмелае выкарыстанне гэтых інструментаў у спалучэнні з фіскальнай палітыкай, скіраванай на выбарчыя падарункі, робіць уласную грашова-крэдытную палітыку цяжарам, а не актывам. У Польшчы назіраецца дэстабілізацыя рынку жылля, інфляцыя ўдвая вышэйшая за сярэднюю па еўразоне, а курс злотага – адносна стабільны гадамі – звар’яцеў і перыядычна перакрочвае псіхалагічны бар’ер у 5 злотых у адносінах да еўра і долара.
У гэтай сітуацыі разбурылася вера ў тое, што са злотым, а не з адзінай валютай Польшча будзе развівацца лепш і хутчэй. Амаль дзве траціны з 34 удзельнікаў апошняй панэлі эканамістаў выдання Rzeczpospolita лічаць, што далучэнне да зоны еўра паскорыць эканамічны рост, а амаль тры чвэрці эканамістаў мяркуюць, што «аўтаномія ў манетарнай палітыцы і ўласная валюта адыгрываюць значэнне» ўсё меншую ролю ў стабілізацыі польскай эканомікі».
Уваходу ў зону еўра патрабуюць польскія бізнес-структуры, якія пацярпелі ад нестабільнасці нацыянальнай валюты. Адны хацелі б перайсці на еўра як мага хутчэй, іншыя гавораць аб крайняй даце 2030 года. Больш за палову эканамістаў, меркаванні якіх даследуе выданне, лічаць, што Польшча павінна вызначыць канкрэтную дату ўвядзення адзінай валюты – не пазней за 2030 год – і распачаць адпаведную падрыхтоўку.
вх