Biografie niezwykłe: Jan Henryk Józewski - wojewoda wołyński

Ostatnia aktualizacja: 18.11.2008 10:43
18 listopada 2008, godz. 21:30

Audycja Bożeny Markowskiej, w której autorka przywołuje postać polityka okresu międzywojennego, pełniącego między innymi funkcję wojewody wołyńskiego. Urodzony w 1892 r. Henryk Józewski, z zamiłowania artysta malarz, z wykształcenia matematyk, po wybuchu I wojny światowej, wstąpił w Kijowie do konspiracyjnie działającej Polskiej Organizacji Wojskowej. W czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku, był ministrem Spraw Wewnętrzych w ukraińskim, antybolszewickim rządzie Semena Petlury. Po przyjeździe w 1920 r. do Warszawy, działał w kręgu zwolenników Józefa Piłsudskiego. Mianowany w 1928 r. wojewodą wołyńskim prowadził politykę pozyskiwania ludności ukraińskiej na rzecz działań dla Państwa Polskiego. W roku 1938 po śmierci Józefa Piłsudskiego odwołany z Wołynia do 1939 pełnił obowiązki wojewody łódzkiego . Po II wojnie światowej i wojennej konspiracji w AK, Henryk Józewski nie zaniechał działalności politycznej. Mimo ścigającego go Urzędu Bezpieczeństwa, pracował w podziemnych organizacjach ZWZ i WIN. Przed UB zdołał ukrywać się aż do roku 1953. Aresztowany i skazany na dożywocie przesiedział w więzieniu we Wronkach do roku 1956. Wyszedł na wolność dzięki "gomułkowskiej odwilży" i poświecił się drugiej pasji jaką, obok polityki, było malarstwo. Odtąd politykę uprawiał jedynie na prywatnych spotkaniach z przyjaciółmi. Sporo miejsca Henrykowi Józewskiemu i jego działalności poświęciła w swoich Dziennikach Maria Dąbrowska, przyjaźniąca się z nim od czasów międzywojennych.

W audycji Bożeny Markowskiej wykorzystano fragmenty tych Dzienników, jak również wspomnienia Zbigniewa Chomicza, bratanka Henryka Józewskiego i relację historyka Jerzego Jaruzelskiego.