Prześwietlono "Sąd Ostateczny" Memlinga. "Piekło było bardziej dramatyczne"

Ostatnia aktualizacja: 07.06.2013 20:00
Jeden z najcenniejszych i najbardziej tajemniczych obrazów w polskich zbiorach został poddany gruntownej analizie. Skanowanie w podczerwieni przyniosło fascynujące odkrycia.
Audio
  • Rozmowa o "Sądzie Ostatecznym" Memlinga (Dwójka/Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego)
Sąd Ostateczny, tryptyk, część centralna: Maiestas Domini i Archanioł Michał ważący dusze.
Sąd Ostateczny, tryptyk, część centralna: Maiestas Domini i Archanioł Michał ważący dusze.Foto: wikipedia/File Upload Bot (Eloquence)

540 lat temu gdański kaper Paweł Benecke napadł na galeon transportujący do jednego z florenckich kościołów dzieło Hansa Memlinga "Sąd Ostateczny". Być może dręczyły go wyrzuty sumienia, skoro ofiarował łup kościołowi Mariackiemu w Gdańsku.

Car Piotr Wielki i cesarz Rudolf II chcieli odebrać obraz miastu. Na rozkaz Napoleona dzieło zrabowano i umieszczono w Luwrze. Do Gdańska wracało długo – przez Berlin, Turyngię i Petersburg. Od 1956 r. znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Kilka dni temu zakończyły się prowadzone na szeroką skalę badania naukowo-konserwatorskie gdańskiego arcydzieła realizowane w ramach międzynarodowego projektu "Charisma-Molab". Jak opowiadała w Dwójce prof. Iwona Szmelter z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, zdecydowano się na te badania po wcześniejszych analizach, które pokazały już, że obraz skrywa wiele tajemnic. Rzecz dotyczyła choćby pierwotnych, ukrytych rysunków.

- W centralnej części kompozycji okazało się na przykład, że są inne podrysowania. Chcieliśmy ciągnąć ten fascynujący wątek - wspominała prof. Szmelter. Dziś, po zakończonych badaniach "Charismy" - skanerem na podczerwień - można potwierdzić wcześniejsze obserwacje polskich uczonych. - Możemy śledzić zmianę rysunku w czasie, w przypadku najstarszej warstwy jest to fascynujące - przyznawała prof. Szmelter, wspominając, jak podczas pierwszego pobyty "Charismy" oglądała, wraz z Anną Fortuną, wyniki analiz. - Pochylałyśmy się nad wynikami i jak osłupiałe porównywałyśmy to z widokiem ołtarza.

Badania wykazały między innymi zmiany w kompozycji centralnej części tryptyku, pokazały również, że pierwotna wizja potępionych była na obrazie bardziej dramatyczna. - Memling dążył do zmniejszenia dramatyzmu w pokazywaniu osób w piekle - zdradzała rozmówczyni Hanny Marii Gizy.

Jednak czy to na pewno Memlig jest autorem gdańskiego arcydzieła? Kim w ogóle był ten tajemniczy malarz? Zapraszamy do wysłuchania audycji z cyklu "Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego". Gośćmi Hanny Marii Gizy byli: prof. Anna Gosławska-Fortuna, prof. Iwona Szmelter i Wojciech Bonisławski - dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Zobacz więcej na temat: malarstwo Napoleon Bonaparte
Czytaj także

Freski Correggiego. Matka Boża zagubiona w tłumie

Ostatnia aktualizacja: 19.05.2013 10:30
Freski z parmeńskiej katedry są niezwykłe: dynamiczne, śmiałe z tłumem postaci. W centrum kopuły, w zupełnej pustce znajduje się postać mężczyzny o gołych nogach...O malarstwie Correggio opowiadała w Dwójce doktor Bożena Fabiani.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rubens. Genialny malarz, który wiedział, jak sprzedawać swoje obrazy

Ostatnia aktualizacja: 30.05.2023 05:40
- Mój talent jest tak ukształtowany, że żadne przedsięwzięcie, chociażby nie wiem jak wielkie było i choćby jego przedmiot był nie wiem jak złożony, nigdy nie zdoła przekroczyć mej wiary we własne siły – mawiał Rubens.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Obrazy Marka Rothki w Muzeum Narodowym w Warszawie

Ostatnia aktualizacja: 05.06.2013 15:12
Jak podkreśliła dyrektor Agnieszka Morawińska, rzadko można zobaczyć w polskich muzeach prace klasyków XX wieku.
rozwiń zwiń