Wystawa "1945. Nie koniec, nie początek" została otwarta w osiemdziesiątą rocznicę zakończenia II wojny światowej. Był to moment, kiedy ludzie na zgliszczach starego świata próbowali zbudować swoje życie od nowa. Jednak garstka ocalałych Żydów i Żydówek - a zostało ich niewiele ponad 300 tysięcy - musiała wciąż mierzyć się z trudnymi relacjami polsko-żydowskimi.
18:14 _PR2 (mp3) 2025_03_07-17-12-00 (1).mp3 "1945. Nie koniec, nie początek". Powojenna rzeczywistość polskich Żydów. Z Kamilem Kijkiem rozmawia Aldona Łaniewska-Wołłk (Wybieram Dwójkę)
"Wojna nie uzdrawia relacji"
- Wojna nie uzdrawia relacji pomiędzy ludźmi, co widać też w tych powojennych relacjach polsko-żydowskich, które są fragmentem tej wystawy - mówił w Dwójce Kamil Kijek, przypominając chociażby pogrom kielecki z roku 1946. - Te relacje są bardzo trudne. Obejmują przemoc, bardzo mocny, powojenny antysemityzm, który obejmuje bardzo silna stereotypizacja, czyniąca z Żydów winnych autorytarnego, niezgodnego z wolą większości społeczeństwa systemu politycznego. I większość z nich nie miała poglądów komunistycznych, natomiast w tej sytuacji bardzo zawodny system był jedynym gwarantem ich bezpieczeństwa - tłumaczył współautor ekspozycji.
Odbudowa życia po wojnie
Jednak ekspozycja nie zamyka się tylko do tego problemu i do tego tematu. Śledząc losy bohaterów, dowiadujemy się z niej również o ich dylematach i życiowych drogach. W indywidualnych biografiach odnajdziemy strategie radzenia sobie w nowej rzeczywistości: powroty, emigrację, próby odbudowy społeczności żydowskiej, aktywizm polityczny, życie w ukryciu.
- Zniszczenie żydowskiego świata było dużo pełniejsze i prawie kompletne w Polsce. Z tych elementów, skrawków, z ostatnich cegieł rodziło się nowe życie - opowiadał Kamil Kijek.
Wystawę "1945. Nie koniec, nie początek" można oglądać w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN do 15 września 2025 roku.
***
Rozmawiała: Aldona Łaniewska-Wołłk
Gość: Kamil Kijek (współtwórca wystawy "1945. Nie koniec, nie początek")
Data emisji: 7.03.2025
Godzina emisji: 17.10
Materiał wyemitowano w audycji "Wybieram Dwójkę".
am
