O Teatrze Tej Ziemi, który zadomowił się w Sądeckim parku Etnograficznym i o pierwszym spektaklu, którego premiera już niebawem opowiedzą twórcy - Karolina Fortuna i Szymon Budzyk. Premiera spektaklu "Janosik. Przebudzenie" w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu już 28 czerwca o godzinie 16.00.
Janosik - Antoni Sałaj
Teatr zakorzeniony w ziemi – jak karpackie legendy i rytuały inspirują nowe formy sceniczne
Pierwszy akt powstania Teatru Tej Ziemi miał miejsce w wyjątkowym dniu – 22 kwietnia 2025 roku, czyli Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi. Jak podkreślili założyciele: „ta data jest zupełnie nieprzypadkowa”, bo teatr wyrósł m.in. z intencją poszanowania ziemi, której cyklom chce towarzyszyć. Idea przewodnia sięga korzeni pierwotnego teatru – ubogiego, bez prądu, bez nadmiaru technologii, za to z szacunkiem dla natury. To „teatr zgodny z naturą i cyklami”, wskazują założyciele.
Choć członkowie Teatru Tej Ziemi pochodzą z różnych stron Małopolski (a zjednoczyli się w Krakowie), ich inspiracje wychodzą poza granice województwa. Znajdziemy w nich dzieła Wojciecha Hasiora, karpackie krajobrazy i ideę digital detox. Jak wyjaśnia jedna Szymon Budzyk z Teatru, inisjatywa ta ma być detoksem, dać umysłowi odpocząć, pozwolić na „połączenie się z korzeniami, z naturą, poobcować we wspólnocie”. Artyści sięgają po różnorodność góralszczyzny, legend, historii lokalnych, które w enklawie skansenu w Nowym Sączu zyskują nowe życie i stają się narzędziem budowania tej wspólnoty.
Kluczowym elementem misji jest idea teatru rdzennego, czerpiącego z pieśni i tradycji. Przełom w grupie artystów nastąpił za sprawą spotkania z książką Floyda Favella, Cree z Kanady, ucznia Jerzego Grotowskiego, który doradził Favellowi, by robić teatr ze swoją społecznością. Po lekturze twórcy Teatru Tej Ziemi poczuli, że mogą tę myśl urzeczywistnić na swoim poletku – to, co pozornie odległe, jest „tuż pod twoimi stopami”, podkreślał Budzyk. Tak narodziła się idea spektakli, w których uczestnicy i widzowie stają się równoprawnymi współtwórcami, przekraczają sceniczne granice i zanurzają się w rytuałach wspólnotowej opowieści.
Zobacz też:
Janosik w nowym świetle – baśniowa opowieść o wolności, miłości i przemianie
Na scenie obejmującej teren skansenu w Nowym Sączu już 28 czerwca o godzinie 16:00 odbędzie się „Dziwowisko o Janosiku. Przebudzenie”. Wędrowny charakter spektaklu zmusi widzów do spaceru po parku etnograficznym, przydadzą sią „wygodne buty i koc lub krzesełko”.
- To nie będzie klasyczna biografia legendy, lecz zapis tęsknoty i miłości. Będzie to bardziej opowieść o miłości i Janosika, niż o samym „zbóju” – wskazują artyści Teatru Tej Ziemi.
Janosik, jak wyjaśnia Szymon Budzyk, to postać przecinająca schematy życia wsi, balansująca między mocami dobra i zła oraz „stanem pomiędzy światami”. W Nowym Sączu zyska baśniowy wymiar – bo to opowieść o pragnieniu powrotu do miejsca, gdzie „człowiek stał jak grusza, jak wiadro, a nie musiał pędzić jak ten wiatr”. Dziwowisko ma za zadanie obudzić w nas te ciągoty, które drzemią pod ścieżkami codzienności, i przypomnieć, że każda ziemia skrywa legendy.
Marta Walczak-Stasiowa laureatka Nagrody im. Oskara Kolberga
Na miesiąc przed Galą wręczenia Nagród im. Oskara Kolberga rozpoczniemy także przybliżanie sylwetek tegorocznych laureatów. W audycji rozmowa z zakopiańską malarką na szkle: Martą Walczak-Stasiowską.
***
Tytuł audycji: Źródła
Powadziła: Aleksandra Stec
Data emisji: 10.06.2025
Godzina emisji: 12.00
